Jump to content

ജാമി

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
മൗലാന ജാമി
ജാമി, കമൽ ഉദ്-ദാൻ ബെഹ്സാദിന്റെ കലാസൃഷ്‌ടി
മിസ്റ്റിക്, ആത്മീയ കവി, ചരിത്രകാരൻ, ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞൻ
ജനനം7 നവംബർ 1414 [1]
ജാം, ഖൊറാസാൻ , (in modern-day ഘോർ പ്രവിശ്യ of അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ)[2]
മരണം9 നവംബർ 1492 (aged 78)
ഹെറാത്ത്, ഖൊറാസാൻ , (modern-day ഹെറാത്ത് പ്രവിശ്യ അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ)
വണങ്ങുന്നത്ഇസ്ലാം
സ്വാധീനങ്ങൾമുഹമ്മദ്, റൂമി
പാരമ്പര്യം
സൂഫി കവിത
1553-ലെ ജാമിയുടെ റോസ് ഗാർഡൻ ഓഫ് പ്യൂയസിൽ നിന്നുള്ള ചിത്രം. പേർഷ്യൻ കവിതയെയും പേർഷ്യൻ മിനിയേച്ചറിനെയും ഒന്നായി ഈ ചിത്രം കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു, പേർഷ്യൻ സാഹിത്യത്തിലെ പല കൃതികളുടെയും മാനദണ്ഡം പോലെ.

നുർ അദ്-ദാൻ അബ്ദുൽ അർ-റഹ്മാൻ ജാമി (Nūr ad-Dīn 'Abd ar-Rahmān Jāmī) (പേർഷ്യൻ: نورالدین عبدالرحمن جامی), മൗലാന നോർ അൽ-ദാൻ അബ്ദുൽ റഹ്മാൻ അല്ലെങ്കിൽ അബ്ദുൽ റഹ്മാൻ നൂർ-അൽ-ദിൻ മുഹമ്മദ് ദസ്തി, അല്ലെങ്കിൽ ജാമി, തുർക്കിയിൽ മൊല്ല കാമി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.(7 നവംബർ 1414 - 9 നവംബർ 1492) ഒരു പേർഷ്യൻ[3] കവിയായിരുന്നു. സമർത്ഥനായ ഒരു പണ്ഡിതനും യോഗാത്മകദർശനപരമായ സൂഫി സാഹിത്യത്തിന്റെ എഴുത്തുകാരനുമെന്ന നിലയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന കവിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. അദ്ദേഹം പ്രാഥമികമായി ഇബ്നു അറബി സ്കൂളിലെ ഒരു പ്രമുഖ കവി-ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞനും ഖ്വാജഗാനി സൂഫിയുമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാചാലതയ്ക്കും കാരുണ്യത്തിന്റെ ഭൗതികശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിശകലനത്തിനും അംഗീകാരം ലഭിച്ചു. [4][5] ഹഫ്ത് അവ്രംഗ്, തുഹ്ഫത്ത് അൽ അഹ്‌റാർ, ലയല വാ-മജ്നുൻ, ഫാത്തിഹത്ത് അൽ-ഷബാബ്, ലോയാഹി, അൽ-ദുറ അൽ ഫഖിറ എന്നിവയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ കാവ്യകൃതികൾ. നഖ്ശബന്ദിയ്യ സൂഫി ക്രമത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടതാണ് ജാമി.[6]

ജീവചരിത്രം

[തിരുത്തുക]

ഖൊറാസാനിലെ ജാമിലാണ്[2] (ആധുനിക ഘോർ പ്രവിശ്യ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ) ജാമി ജനിച്ചത്. [7] മുമ്പ് പിതാവ് നിസാം അൽ-ദാൻ അഹ്മദ് ബി ഷംസ് അൽ-ദാൻ മുഹമ്മദ് ഇസ്ഫഹാൻ ജില്ലയിലെ ഒരു ചെറിയ പട്ടണമായ ദശ്ത്ൽ നിന്നാണ് വന്നത്. [7] ജനിച്ച് ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബം ഹെറാത്തിലേക്ക് കുടിയേറി, അവിടെ പെരിപാറ്റെറ്റിസിസം, മാത്തമാറ്റിക്സ്, പേർഷ്യൻ സാഹിത്യം, പ്രാകൃതികശാസ്ത്രം, അറബി ഭാഷ, യുക്തി, കാവ്യമീമാംസ, ഇസ്ലാമിക തത്ത്വചിന്ത എന്നിവ നിസാമിയ സർവകലാശാലയിൽ പഠിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു.[4] അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് ഒരു സൂഫിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ അദ്ധ്യാപകനും ഉപദേഷ്ടാവുമായിരുന്നു.[4] ഹെറാത്തിൽ ആയിരിക്കുമ്പോൾ, ജാമി തിമൂറിഡ് ദർബാറിൽ ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനം വഹിച്ചു. രാഷ്ട്രീയം, സാമ്പത്തികശാസ്ത്രം, തത്ത്വചിന്ത, മതജീവിതം എന്നിവയിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [4] ജാമി ഒരു സുന്നി മുസ്ലീമായിരുന്നു.[8]

അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് ദശ്ത്ൽ നിന്നുള്ളതായതിനാൽ, ജാമിയുടെ ആദ്യകാല തൂലികാ നാമം ദസ്തി എന്നായിരുന്നു. എന്നാൽ പിന്നീട് ഒരു കവിതയിൽ പരാമർശിച്ച രണ്ട് കാരണങ്ങളാൽ ജാമി എന്ന് ഉപയോഗിക്കാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു.

مولدم جام و رشحهء قلمم
جرعهء جام شیخ الاسلامی است
لاجرم در جریدهء اشعار
به دو معنی تخلصم جامی است

എന്റെ ജന്മസ്ഥലം ജാം, എന്റെ പേന
ഷെയ്ഖുൽ ഇസ്ലാം (അഹ്മദ്) ജാമിൽ നിന്ന് കുടിക്കുന്നതിനാൽ (അറിവ്)
കവിത പുസ്തകങ്ങളിൽ ഈ രണ്ട് കാരണങ്ങളാൽ എന്റെ തൂലികാ നാമം ജാമി എന്നാണ്.
.

അദ്ദേഹത്തിന്റെ കവിതകൾക്ക് തെളിവ് ജാമിയുടെ ഉപദേഷ്ടാവും സുഹൃത്തും ആയിരുന്ന പ്രശസ്ത തുർക്കി കവി അലിഷർ നവോയി ആയിരുന്നു.

او که یک ترک بود و من تاجیک،
هردو داشتیم خویشی نزدیک.
U ki yak Turk bud va man Tajik
Hardu doshtim kheshii nazdik

Though he was a Turk, and I am Tajik,
We were close to each other.[9]

അദ്ദേഹം മുസ്‌ലിം ലോകത്തെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ശാസ്ത്രപഠന കേന്ദ്രമായ സമർകണ്ടിലേക്ക് പോയി അതിനുശേഷം അവിടെ പഠനം പൂർത്തിയാക്കി. പേർഷ്യൻ ലോകത്തിലൂടെ തന്റെ പ്രശസ്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം കൂടുതൽ ഉറപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത ഒരു തീർത്ഥാടന യാത്ര അദ്ദേഹം ആരംഭിച്ചു. [7] ജാമിക്ക് മൗലാന മുഹമ്മദ് എന്ന സഹോദരനുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹം പ്രത്യക്ഷത്തിൽ അക്ഷരാഭ്യാസിയും സംഗീതത്തിൽ പ്രാവീണ്യനുമായിരുന്നു. ജാമിയുടെ മരണത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിലപിക്കുന്ന ഒരു കവിതയുണ്ട്. ജാമിക്ക് നാല് ആൺമക്കളുണ്ടായി. എന്നാൽ അവരിൽ മൂന്നുപേർ ആദ്യ വർഷം എത്തുന്നതിനുമുമ്പ് മരിച്ചു. [10] സിയ-ഒൽ-ദിൻ യൂസഫ് എന്ന അവശേഷിക്കുന്ന മകനുവേണ്ടി ജാമി തന്റെ ബഹാരസ്താൻ എന്ന പേർഷ്യൻ പുസ്തകത്തിൽ എഴുതി.

"ഒരു പിതാവ് തന്റെ മകനെ സ്നേഹത്തെക്കുറിച്ച് ഉപദേശിക്കുന്നു" ജാമിയുടെ എന്ന ഹാഫ്റ്റ് അവ്രാങ്ങിൽ നിന്ന്, ഈ കഥയിൽ, "ഒരു പിതാവ് തന്റെ മകനെ സ്നേഹത്തെക്കുറിച്ച് ഉപദേശിക്കുന്നു". (നാസർ ഇലാ-മർദ്സ്മിത്‌സോണിയൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂഷൻ, വാഷിംഗ്ടൺ, ഡി.സി. കാണുക.)

ജീവിതാവസാനം അദ്ദേഹം ഹെറാത്തിൽ താമസിക്കുകയായിരുന്നു. "നിങ്ങളുടെ മുഖം എന്നിൽ നിന്ന് മറഞ്ഞിരിക്കുമ്പോൾ, ഇരുണ്ട രാത്രിയിൽ ചന്ദ്രനെ മറച്ചുവെച്ചതുപോലെ, ഞാൻ കണ്ണുനീർ നക്ഷത്രങ്ങൾ ചൊരിയുന്നു. തിളങ്ങുന്ന എല്ലാ നക്ഷത്രങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും എന്റെ രാത്രി ഇരുണ്ടതായിരിക്കുന്നു" എന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്‌മരണക്കുറിപ്പിൽ പറയുന്നു. [11] അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തെക്കുറിച്ച്, നിരവധി തീയതികൾ ഉണ്ടെങ്കിലും സ്ഥിരതയാർന്നത് 1492 നവംബറിലായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ തീയതി ഏതാണ്ട് അജ്ഞാതമാണെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തിന്റെ വർഷം വലിയ കവിതയുടെയും സംഭാവനയുടെയും അവസാനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ഒരു സുപ്രധാന വർഷവും 781 വർഷത്തിനുശേഷം സ്‌പെയിനിൽ അറബികൾ താമസിച്ചിരുന്നില്ല. [12]ധാരാളം ആളുകൾ പങ്കെടുത്ത അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശവസംസ്കാരം ഹെറാത്ത് രാജകുമാരൻ നടത്തിയതിൽ നിന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഗാധമായ സ്വാധീനം പ്രകടമാക്കുന്നു.[10]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ Jami: Ali Asghar Hikmat, Urdu Translation Arif Naushahi, p. 124
  2. ↑ 2.0 2.1 "Nour o-Din Abdorrahman Jami". Iran Chamber Society. Retrieved 2013-04-03.
  3. ↑ Culture and Circulation: Literature in Motion in Early Modern India (in ഇംഗ്ലീഷ്). BRILL. 2014. ISBN 9789004264489. works of the Persian polymath ʿAbd al-RahmanJami (1414–1492) under the auspices of the Neubauer Collegium for ...
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Rizvi, Sajjad. "The Existential Breath of al-rahman and the Munificent Grace of al-rahim: The Tafsir Surat al-Fatiha of Jami and the School of Ibn Arabi". Journal of Qur'anic Studies.
  5. ↑ Williams, John (1961). Islam. New York: George Braziller.
  6. ↑ Hamid Dabashi, The World of Persian Literary Humanism, Harvard University Press, p. 150 {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Losensky, Paul (23 June 2008). "JĀMI". Encyclopædia Iranica.
  8. ↑ Hamid Dabashi, The World of Persian Literary Humanism, Harvard University Press, p. 150, In addition to being a leading Sufi, Jami was also a devout Sunni, quite critical of Shi'ism..." {{citation}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  9. ↑ Abdullaev K.N. From Xinjiang to Khorasan. Dushanbe. 2009, p.70
  10. ↑ 10.0 10.1 Huart, Cl.; Masse, H. "Djami, Mawlana Nur al-Din 'Abd ah-Rahman". Encyclopaedia of Islam.
  11. ↑ Ahmed, Rashid (2001). Taliban, p. 40. Yale University Press.
  12. ↑ Machatsche, Roland (1996). The Basics:2 Islam. Trinity Press.

ഉറവിടങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
  • E.G. Browne. Literary History of Persia. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. ISBN 978-0-7007-0406-4
  • Jan Rypka, History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. 1968 OCLC 460598 ISBN 978-90-277-0143-5
  • Ḥāfiż Mahmūd Shīrānī. "Dībācha-ye awwal [First Preface]". In Ḥifż ul-Lisān [a.k.a. Ḳhāliq Bārī], edited by Ḥāfiż Mahmūd Shīrānī. Delhi: Anjumman-e Taraqqi-e Urdū, 1944.
  • Aftandil Erkinov A. "La querelle sur l`ancien et le nouveau dans les formes litteraires traditionnelles. Remarques sur les positions de Jâmi et de Navâ`i". Annali del`Istituto Universitario Orientale. 59, (Napoli), 1999, pp. 18–37.
  • Aftandil Erkinov. "Manuscripts of the works by classical Persian authors (Hāfiz, Jāmī, Bīdil): Quantitative Analysis of 17th–19th c. Central Asian Copies". Iran: Questions et connaissances. Actes du IVe Congrès Européen des études iraniennes organisé par la Societas Iranologica Europaea, Paris, 6–10 Septembre 1999. vol. II: Périodes médiévale et moderne. [Cahiers de Studia Iranica. 26], M.Szuppe (ed.). Association pour l`avancement des études iraniennes-Peeters Press. Paris-Leiden, 2002, pp. 213–228.
  • Jami. Flashes of Light: A Treatise on Sufism. Golden Elixir Press, 2010. ISBN 978-0-9843082-2-4 (ebook)

For Further Reading:

  • R. M. Chopra, "Great Poets of Classical Persian", Sparrow Publication, Kolkata, 2014, (ISBN 978-81-89140-75-5)

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]
Wikisource
Wikisource
ജാമി രചിച്ചതോ ഇദ്ദേഹത്തെ പറ്റിയുള്ളതോ ആയ മൗലിക കൃതികൾ വിക്കിഗ്രന്ഥശാലയിൽ ലഭ്യമാണ്.

ലുവ പിഴവ് package.lua-ൽ 80 വരിയിൽ : module 'Module:Navbox with collapsible groups/configuration' not found

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ജാമി&oldid=3779373" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്