ദേവസേന
| Devasena | |
|---|---|
| Goddess representing the army of gods and the power of action | |
 A lithograph on Kartikeya with Devasena seated on his lap | |
| മറ്റ് പേരുകൾ | Devayanai |
| ദേവനാഗിരി | देवसेना |
| Tamil | தெய்வானை தேவசேனா |
| പദവി | Devi |
| നിവാസം | Skandaloka |
| ജീവിത പങ്കാളി | സുബ്രഹ്മണ്യൻ |
| മാതാപിതാക്കൾ | |
| വാഹനം | Peacock |
സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ രണ്ട് ഭാര്യമാരിൽ ഒരാളായി വിശ്വസിക്കുന്ന ഹിന്ദു ദേവതയാണ് ദേവസേന. [1] ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ദേവയാനി എന്ന പേരിലും ഈ ദേവി അറിയപ്പെടുന്നു.
ദേവന്മാരുടെ രാജാവായ ഇന്ദ്രന്റെ മകളാണ് ദേവസേന. ഇന്ദ്രൻ ദേവസേനയെ ദേവന്മാരുടെ സൈന്യാധിപനായ സുബ്രഹ്മണ്യനുമായി വിവാഹം കഴിപ്പിച്ചുകൊടുക്കുന്നു. ദേവസേനയെ കാർത്തികേയനോടൊപ്പമാണ് പൊതുവെ ചിത്രീകരിക്കുന്നത്.
ദേവസേനക്ക് മാത്രമായി സ്വതന്ത്രമായ ക്ഷേത്രങ്ങളില്ല. ദേവസേനയും കാർത്തികേയനും വിവാഹം കഴിച്ച സ്ഥലമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന തിരുപ്പറൻകുൻറം മുരുകൻ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദേവസേനക്ക് വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്.
പദോൽപ്പത്തി
[തിരുത്തുക]ദേവസേന എന്ന സംസ്കൃത നാമത്തിന്റെ അർത്ഥം "ദേവന്മാരുടെ സൈന്യം" എന്നാണ്, അതിനാൽ ദേവസേനയുടെ ഭർത്താവ് സുബ്രഹ്മണ്യനെ ദേവസേനാപതി എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. [2] ദേവസേനാപതി എന്ന വിശേഷണത്തിന് ദേവന്മാരുടെ സേനയുടെ തലവൻ എന്ന അർഥവുമുണ്ട്.
ഇന്ദ്രന്റെ ദിവ്യ ആനയായ ഐരാവതം വളർത്തിയതിനാൽ[3] ദേവയാനി [4] എന്ന പേരിലും ദേവി അറിയപ്പെടുന്നു.
ഐതീഹ്യങ്ങളും പരാമർശങ്ങളും
[തിരുത്തുക]ഉത്തരേന്ത്യയിൽ കാർത്തികേയനെ സാധാരണയായി അവിവാഹിതനും ബ്രഹ്മചാരിയും ആയി കണക്കാക്കുന്നു. [3] സംസ്കൃതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പൊതുവെ ദേവസേനയെ കാർത്തികേയന്റെ ഭാര്യയായി കണക്കാക്കുന്നു. പക്ഷെ ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ കാർത്തികേയന് ദേവയാനി (ദേവസേന), വള്ളി എന്നീ രണ്ട് ഭാര്യമാരുണ്ട്. ദേവസേനയെ ദേവന്മാരുടെ രാജാവായ ഇന്ദ്രന്റെ മകളായാണ് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.
മഹാഭാരതത്തിൽ ദേവസേനയെ പരാമർശിക്കുന്ന കാർത്തികേയന്റെ ജനന കഥ വിവരിക്കുന്നു. ദേവസേനയും ദൈത്യസേനയും (അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ "അസുര സൈന്യം") പ്രജാപതി ദക്ഷന്റെ പുത്രിമാരാണ്. ഒരിക്കൽ, സഹോദരിമാർ മാനസ തടാകത്തിന്റെ തീരത്ത് സല്ലപിക്കുമ്പോൾ, അസുരനായ കേശി അവരെ വിവാഹം ചെയ്യാനായി തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുന്നു. ദേവസേന വിവാഹത്തിന് വിസമ്മതിക്കുമ്പോൾ, ദൈത്യസേന അസുരനെ വിവാഹം ചെയ്യാൻ സമ്മതിക്കുന്നു. അതേസമയം, ഒരു യുദ്ധത്തിൽ ദേവന്മാരെ അസുരന്മാർ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു ഉത്തമ ദേവസേനാപതിയെ (ദേവന്മാരുടെ സൈന്യനാധിപൻ) തിരയുന്ന ഇന്ദ്രൻ, ദേവസേനയെ ബന്ദിയാക്കിയ സ്ഥലത്ത് എത്തിച്ചേരുന്നു. അവരുടെ അഭ്യർത്ഥനപ്രകാരം ഇന്ദ്രൻ അസുരനെ പരാജയപ്പെടുത്തി ദേവസേനയെ രക്ഷിക്കുന്നു. തന്നെ സംരക്ഷിക്കാനും ദേവന്മാരെയും അസുരന്മാരെയും യക്ഷന്മാരെയും തോൽപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു ഭർത്താവിനെ (പതി ) കണ്ടെത്താൻ ദേവസേന ഇന്ദ്രനോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഇന്ദ്രൻ ഇതിനെ പറ്റി ബ്രഹ്മാവുമായി ചർച്ച ചെയ്യുന്നു. ബ്രഹ്മാവ് അഗ്നിക്ക് ജനിക്കുന്നവൻ ദേവസേനാപതി (ദേവസേനക്ക് ഭർത്താവും ദേവന്മാരുടെ സൈന്യാധിപനും) ആകാൻ അനുയോജ്യനാണെന്ന് പറയുന്നു. അതനുസരിച്ച്, അഗ്നി ഒരു മകനു ജന്മം നൽകാൻ നിർബന്ധിതനാകുന്നു, ആ മകനാണ് കാർത്തികേയൻ. കാർത്തികേയനെ ദേവന്മാരുടെ സൈനാധിപൻ ആക്കുകയും ദേവസേനക്ക് വിവാഹം കഴിപ്പിച്ച് നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിൽ അഗ്നി കാർത്തികേയന്റെ പിതാവായ ശിവന്റെ രൂപമായി പരാമർശിക്കുന്നു. ദേവസേനയുടെയും കാർത്തികേയന്റെയും സഹായത്തോടെ ദേവന്മാർ അസുരന്മാരെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നു. [5] [6] [7] ഈ വിവരണത്തിൽ, ശശി, ശ്രീ- ലക്ഷ്മി, കുഹു- സിനിവാലി തുടങ്ങി നിരവധി ദേവതകളുടെരൂപമായി ദേവസേനയെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. [8]
സ്കന്ദപുരാണം എന്ന സംസ്കൃത ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ദക്ഷിണേന്ത്യൻ കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളിൽ ദേവസേനയെയും വള്ളിയെയും മുൻ ജന്മത്തിൽ വിഷ്ണുദേവന്റെ പുത്രിമാരായി പരാമർശിക്കുന്നു. അങ്ങനെ അവരുടെ ഭർത്തവ് കാർത്തികേയനെ വിഷ്ണുവിന്റെ മരുമകനായി കണക്കാക്കുന്നു. സ്കന്ദപുരാനത്തിന്റെ തെക്കൻ ഭാഗങ്ങളിലെ ഒരു വ്യാഖ്യാനവും കന്ദ പുരാണവും (സംസ്കൃത സ്കന്ദ പുരാണത്തിന്റെ തമിഴ് പതിപ്പ്) കാർത്തികേയനുമായുള്ള രണ്ട് കന്യകമാരുടെ വിവാഹത്തിന്റെ കഥ വിവരിക്കുന്നു. മൂത്ത സഹോദരി ദേവസേന അമൃതവള്ളിയായി ജനിച്ചു. ദേവസേനയുടെ തപസ്സിൽ സംപ്രീതനായ ഇന്ദ്രൻ അവളെ മകളായി ദത്തെടുത്ത് കാർത്തികേയന് വിവാഹം കഴിച്ചു നൽകി എന്ന് കഥ. ദത്തെടുക്കലിനെക്കുറിച്ച് ഒരു പരാമർശവുമില്ലാതെ ദേവായനായി (ദേവസേന) ഇന്ദ്രന്റെ മകളാണെന്ന് കന്ദ പുരാണം വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. മുരുകന്റെ പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നായ തിരുത്തണി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന തിരുത്തണി മലനിരകളിലാണ് ഈ ദമ്പതികൾ താമസിക്കുന്നത്. കഥയുടെ മറ്റൊരു പതിപ്പ് ദമ്പതികൾ സ്വർഗത്തിൽ വസിക്കുന്നതായി വിവരിക്കുന്നു. അതേസമയം, സുന്ദരവള്ളിയായി വള്ളി ജനിക്കുന്നു. അവളെ ഒരു ഗോത്ര തലവൻ ദത്തെടുക്കുകയും വേട്ടക്കാരിയായി വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. മുരുകൻ വള്ളിയുടെ കൈ പിടിച്ച് തിരുത്തണിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നു. തിരുത്തണി ക്ഷേത്രത്തിൽ, ഇടതുവശത്ത് ദേവസേനനും വലതുവശത്ത് വള്ളിയും ആയി ദേവനെ ആരാധിക്കുന്നു. അവസാനം, മൂവരും ദേവലോകത്ത് സ്ഥിരതാമസമാക്കുകയും അതിനുശേഷം ഐക്യത്തോടെ ജീവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [9] [10] ശ്രീലങ്കൻ ഭാഷയിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഒരു ഇതര കഥയിൽ മുരുകൻ തന്റെ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന കത്താരഗാമയിൽ വിവാഹത്തിനുശേഷം വള്ളിക്കൊപ്പം വനത്തിൽ താമസിച്ചതായി വിവരിക്കുന്നു. ദേവലോകത്തേക്ക് മടങ്ങാൻ ദേവയാനി ശ്രമിക്കുന്നു, പക്ഷേ ഒടുവിൽ കാർത്തികേയനും വള്ളിയും ചേർന്ന് കത്താരഗാമയിൽ താമസിക്കുന്നു. [11]
ദേവസേനയും വള്ളിയും തമ്മിലുള്ള ഐക്യത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്ന സ്കന്ദപുരാണത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, തമിഴ് സംഘസാഹിത്യത്തിന്റെ ഭാഗമായ പരിപാടൽ ദേവയാനിയുടെ രാജ സൈനികരും വള്ളിയുടെ വേട്ടക്കാരും തമ്മിലുള്ള പോരാട്ടത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നു. നാടോടി എക്കൽ (രണ്ട് വ്യക്തികളുടെ സംഭാഷണമായി അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു നാടോടി കവിത) പാരമ്പര്യവും സഹഭാര്യകൾ തമ്മിലുള്ള അവിശ്വാസത്തെയും വഴക്കിനെയും കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നു. ഒരു പതിപ്പിൽ - ദേവയനായി വള്ളിയുടെ മൂത്ത സഹോദരിയായ ദേവയാനിയുടെ വിവാഹത്തിന് മുമ്പ് മുരുകനെ വശീകരിക്കാൻ വള്ളി ശ്രമിക്കുന്നു. പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, മൂത്ത സഹോദരിയെ ആദ്യം വിവാഹം കഴിക്കണം. പ്രകോപിതയായ ദേവയാനി തന്റെ അടുത്ത ജീവിതത്തിൽ വള്ളി കാട്ടിൽ ജനിക്കട്ടെയെന്ന് ശപിക്കുന്നു. [12] ജയന്തിപുര മഹാത്മ്യയിൽ സ്കന്ദപുരാണത്തിലെന്ന പോലെ ദേവസേന, വള്ളി എന്നിവർ ആദ്യ കാലം മുതൽ കാർത്തികേയനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ പതിപ്പിൽ, സഹോദരി ദേവയനായിയെ പരിഹസിച്ചതിന്റെ ശിക്ഷയായി വള്ളി ഭൂമിയിൽ ജനിക്കുന്നതിനെ ദൈവം അപലപിക്കുന്നു. [13] മുരുകനെഭാര്യ ദേവയാനി അനുഗമിക്കുന്നതായും ദേവന്മാരുടെയും ഋഷികളുടെയും ഘോഷയാത്രയാൽ ബഹുമാനിക്കപ്പെടുന്നതായും സംഘ സാഹിത്യത്തിലെ തിരുമുരുഗാട്രുപടൈ വിവരിക്കുന്നു. [14]
ഐക്കണോഗ്രഫി
[തിരുത്തുക]
ദേവയാനിയെ പതി കാത്ർത്തികേയനൊപ്പമാണ്ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. ആറ് തലയും പന്ത്രണ്ട് കയ്യുമുള്ള കാർത്തികേയന്റെ ഇടത് തുടയിൽ ദേവയാനി ഇരിക്കുന്നു. ദേവന്റെ ഒരു കൈ ദേവിയുടെ അരയിൽ പിടിക്കുന്നു. ഇവരുടെ നിരവധി ചിത്രീകരണങ്ങൾ അവരുടെ വിവാഹ സ്ഥലമായ തിരുപ്പരൺ‌കുണ്ഡ്രത്തിൽ നിലവിലുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, പല ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും, മുരുകനെ ഒരു ഭാര്യയുമായി മാത്രം ചിത്രീകരിക്കുമ്പോൾ, ദേവയാനിക്ക് പകരം വള്ളിയെ ആണ് ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. മിക്ക ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ചിത്രീകരണങ്ങളിലും, മുരുകന്റെ രണ്ട് ഭാര്യമാരും അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം നിൽക്കുന്നു. ദേവസേന ഇടതുവശത്താണ്. [4] ദേവയാനിയുടെ നിറം മഞ്ഞയാണ്; കിരീടം, കമ്മലുകൾ, മാലകൾ, ആഭരണങ്ങൾ എന്നിവയാൽ അലങ്കരിച്ച രീതിയിൽ ദേവിയെ പലപ്പോഴും ചിത്രീകരിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത സാരി ധരിച്ച ദേവി രണ്ട് കൈകളിൽ ഇടതുകൈയിൽ ഒരു താമര പിടിക്കുന്നു, വലതു കൈ താഴേക്ക് തൂക്കിയിടുന്നു. [15]
സിമ്പോളിസം
[തിരുത്തുക]രണ്ട് ഭാര്യമാരുടെ സാന്നിധ്യം ആകാശത്തിന്റെയും ഭൂമിയുടെയും ദൈവമെന്ന നിലയിൽ മുരുകന്റെ ഇരട്ട സ്വഭാവത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. [14] സ്വർഗ്ഗീയ ഭാര്യയായ ദേവസേനയെ പരമ്പരാഗത രീതിയിലാണ് വിവാഹം കഴിക്കുന്നത്. ഭൂമിയിലെ വള്ളിയെ മുരുകൻ പ്രണയിച്ച് വിവാഹം കഴിക്കുകയാണ് ഉണ്ടായത്. ശൈവ വൈഷ്ണവ വിശ്വാസങ്ങളുടെ സംയോജനവും പറയുന്നുണ്ട്. [16]
മറ്റൊരു വ്യാഖ്യാനം മൂവരെയും ശിവന്റെ മൂന്ന് കണ്ണുകളായി കണക്കാക്കുന്നു. ദേവസേനയും വള്ളിയും യഥാക്രമം ക്രീയാശക്തി ഇച്ഛാശക്തി എന്നിവയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുമ്പോൾ കാർത്തികേയൻ മൂന്നാം കണ്ണ്, ആദ്ധ്യാത്മിക പ്രതീകമായ ജ്ഞാന. [16] [17] തമിഴ് സാഹിത്യത്തിൽ, പരമ്പരാഗത രീതിയിൽ വിവാഹ ശേഷമുള്ളതും (ദേവസേന) വിവാഹത്തിനു മുമ്പുള്ളതുമായ (വള്ളി) രണ്ട് തരത്തിലുള്ള പ്രണയത്തെ പരാമർശിക്കുന്നു. [18] [19] പവിത്രതയുടെയും വിശുദ്ധിയുടെയും പ്രതീകമാണ് ദേവസേന. ഗുണങ്ങളുടെ ത്രിത്വത്തിൽ, കാർത്തികേയന് ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമായ സത്വ ഗുണവും ദേവസേനക്ക് മധ്യ ഗുണമായ രജോഗുണവും, വള്ളിക്ക് തമോഗുണവും ചാർത്തുന്നു. [20] മറ്റൊരു വ്യാഖ്യാനമനുസരിച്ച്, തിന്മയ്ക്കെതിരായ അചഞ്ചലവും വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്തതുമായ പോരാട്ടം കണക്കിലെടുത്ത് സദ്‌ഗുണമുള്ള ആളുകൾ എങ്ങനെ ജീവിക്കണം എന്നതിന്റെ ഒരു രൂപമാണ് ദേവസേന. [21]
ആരാധന
[തിരുത്തുക]തിരുപ്പരൻകുണ്ഡ്രം മുരുകൻ ക്ഷേത്രത്തിൽ മുരുകനെയും ദേവയാനിയെയും ആരാധിക്കുന്നു. ഇരുവരും വിവാഹം കഴിച്ചതെന്ന് കരുതുന്ന സ്ഥലമാണ് തിരുപ്പരൻകുണ്ഡ്രം. ഭാര്യയായ ദേവയാനിയോട് ചേർന്ന് ഇരിക്കുന്ന മുരുകനെ ഇവിടുത്തെ ഒരു ഉത്സവ പ്രതിഷ്ടയിൽ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. [22] ഈ ദമ്പതികൾക്കായി സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ആദ്യകാല ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് യാനൈമലയിലെ ലതങ്കോവിൽ ക്ഷേത്രം. [23]
മുരുകന്റെ ഭാര്യമാരായ ദേവസേനയ്ക്കും വള്ളിക്കും സ്വതന്ത്ര ക്ഷേത്രങ്ങളില്ല. അവർ മുരുകന്റെ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ആണ് ആരാധിക്കപ്പെടുന്നത്. ഭാര്യമാരായ ദേവിമാരെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ ഭക്തർ ചൊവ്വാഴ്ച നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രോത്സവ ഘോഷയാത്രകളിൽ മുരുകന്റെ ഉത്സവ ബിംബങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ ഭാര്യമാരുമായി ചിത്രീകരിക്കുന്നു. [15]
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. pp. 185–6. ISBN 978-0-8239-3179-8.
- ↑ Clothey p. 214
- ↑ 3.0 3.1 Roshen Dalal (2010). The Religions of India: A Concise Guide to Nine Major Faiths. Penguin Books India. pp. 190, 251. ISBN 978-0-14-341517-6.
- ↑ 4.0 4.1 Clothey p. 79
- ↑ Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: A Comprehensive Dictionary With Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 213. ISBN 0-8426-0822-2.
- ↑ Clothey pp. 51–53
- ↑ Asian Mythologies. University of Chicago Press. 1993. pp. 93–6. ISBN 978-0-226-06456-7.
- ↑ Johannes Adrianus Bernardus Buitenen; J. A. B. van Buitenen (1981). The Mahabharata, Volume 2: Book 2: The Book of Assembly; Book 3: The Book of the Forest. University of Chicago Press. p. 656. ISBN 978-0-226-84664-4.
- ↑ Clothey pp. 83–84
- ↑ Handelman pp. 44–45
- ↑ Handelman p. 55
- ↑ Handelman p. 56
- ↑ Clothey p. 225
- ↑ 14.0 14.1 Clothey pp. 64–5
- ↑ 15.0 15.1 Daniel Jeyaraj (23 September 2004). Genealogy of the South Indian Deities: An English Translation of Bartholomäus Ziegenbalg's Original German Manuscript with a Textual Analysis and Glossary. Routledge. p. 88. ISBN 1-134-28703-8.
- ↑ 16.0 16.1 Clothey pp. 84–85
- ↑ Handelman p. 47
- ↑ Clothey p. 142
- ↑ Handelman p. 46
- ↑ Handelman p. 52
- ↑ Bhanu p. 5
- ↑ Clothey pp. 76, 125–6
- ↑ Clothey p. 76
ഗ്രന്ഥസൂചിക
[തിരുത്തുക]- Fred W. Clothey (1978). The Many Faces of Murukan̲: The History and Meaning of a South Indian God. Walter de Gruyter. ISBN 978-90-279-7632-1.
- Don Handelman (2013). "Myths of Murugan". One God, Two Goddesses, Three Studies of South Indian Cosmology. BRILL. ISBN 978-90-04-25739-9.
- Bhanu, Sharada (1997). Myths and Legends from India - Great Women. Chennai: Macmillan India Limited. ISBN 0-333-93076-2.