ലഡാക്ക്
ലഡാക്ക് | |
|---|---|
 ലഡാക്ക് | |
 Ladakh (pink) in a map of Jammu and Kashmir | |
| Coordinates: 34°10′12″N 77°34′48″E / 34.17000°N 77.58000°E | |
| Country |  ഇന്ത്യ |
| Districts | Leh Kargil |
| സർക്കാർ | |
| • തരം | Central |
| • ഭരണസമിതി | State Government |
| • Divisional Commissioner | Saugat Biswas I.A.S |
| വിസ്തീർണ്ണം | |
• ആകെ | 59,196 ച.കി.മീ. (22,856 ച മൈ) |
| ജനസംഖ്യ (2011) | |
• ആകെ | 2,74,289 |
| • ജനസാന്ദ്രത | 4.6/ച.കി.മീ. (12/ച മൈ) |
| Languages | |
| • Official | Ladakhi,Purki, Shina, Tibetan, Hindi, Balti, Urdu |
| സമയമേഖല | UTC+5:30 (IST) |
| വാഹന രജിസ്ട്രേഷൻ | Leh: JK10; Kargil: JK07 |
| Main cities | Leh, Kargil |
| Infant mortality rate | 19%[2] (1981) |
| വെബ്സൈറ്റ് | Kargil- https://kargil.nic.in/ Leh- http://leh.nic.in/ |
ഇന്ത്യയുടെ വടക്കേ അതിർത്തിയിൽ ഉള്ള ഒരു കേന്ദ്ര ഭരണപ്രദേശമാണ് ലഡാക്ക് . ലേ, കാർഗിൽ എന്നീ രണ്ട് ജില്ലകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പ്രദേശമാണു ലഡാക്ക്. വടക്ക് കുൺലൂൻ മലനിരകൾക്കും തെക്ക് ഹിമാലയപർവ്വതനിരകൾക്കും ഇടയിലായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പ്രദേശമാണിത്. ഇൻഡോ-ആര്യൻ , ടിബെറ്റൻ വംശജരാണ്‌ ഇവിടത്തെ നിവാസികൾ. ലിറ്റ്ൽ ടിബറ്റ് (ചെറിയ ടിബറ്റ്) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇവിടെ ടിബറ്റൻ സംസ്കാരത്തിന്റെ സ്വാധീനം പ്രകടമായി കാണാം. ഭൂരിഭാഗം ജനങ്ങളും ടിബറ്റൻ ബുദ്ധമത വിശ്വാസികളാണ്‌.
1947 മുതൽ ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലും 1959 മുതൽ ഇന്ത്യയും ചൈനയും തമ്മിലും തർക്കം നിലനിൽക്കുന്ന വലിയ കശ്മീർ മേഖലയുടെ കിഴക്കൻ ഭാഗമാണിത്. കിഴക്ക് ഭാഗത്ത് ടിബറ്റ് സ്വയംഭരണ പ്രദേശവും, തെക്ക് ഭാഗത്ത് ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ ഹിമാചൽ പ്രദേശും, പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് ഇന്ത്യൻ ഭരണത്തിലുള്ള ജമ്മു-കാശ്മീർ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശവും പാകിസ്ഥാൻ ഭരണത്തിലുള്ള ഇന്ത്യൻ പ്രദേശമായ ഗിൽഗിറ്റ്-ബാൾട്ടിസ്ഥാനും, വടക്ക് ഭാഗത്ത് കാരക്കോറം ചുരത്തിന് കുറുകെ സിൻജിയാങ്ങിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മൂലയും ഇതിന്റെ അതിർത്തികളാണ്. കാരക്കോറം പർവതനിരയിലെ സിയാച്ചിൻ ഹിമാനികൾ മുതൽ തെക്ക് പ്രധാന ഗ്രേറ്റ് ഹിമാലയം വരെ ഇത് വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ജനവാസമില്ലാത്ത അക്സായി ചിൻ സമതലങ്ങൾ അടങ്ങുന്ന കിഴക്കേയറ്റം ലഡാക്കിന്റെ ഭാഗമായി ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ അവകാശപ്പെടുന്നുവെങ്രിലും നിലവിൽ ഈ പ്രദേശം ചൈനീസ് നിയന്ത്രണത്തിലാണ്.[3][4][5][6]
ചരിത്രം
[തിരുത്തുക]ഇൻഡ്യയിൽ പുതുതായി രൂപീകരിച്ച ഒരു കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമാണ്‌ ലഡാക്ക്. 2019 ഓഗസ്റ്റ് അഞ്ചു വരെ ഇന്ത്യൻ യൂണിയനിൽ പ്രത്യേക പദവിയുള്ള സംസ്ഥാനമായിരുന്ന ജമ്മു കശ്മീരിൽ ആയിരുന്നു ലഡാക്ക്. ജമ്മു കശ്മീരിനു പ്രത്യേക പദവി നൽകുന്ന ഭരണഘടനയുടെ 370ാം അനുച്ഛേദം, 35A എന്നിവ റദ്ദാക്കി. ജമ്മു കശ്മീരിന്റെ സംസ്ഥാന പദവി ഒഴിവാക്കി പകരം ജമ്മു കശ്മീർ, ലഡാക്ക് എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളായി വിഭജിച്ചു. അതോടെ ലഡാക്ക് മറ്റൊരു കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായി മാറി.
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ "MHA.nic.in". MHA.nic.in. Archived from the original on 8 December 2008. Retrieved 21 June 2012.
- ↑ Wiley, AS (2001). "The ecology of low natural fertility in Ladakh". J Biosoc Sci. 30 (4): 457–80. PMID 9818554.
- ↑ Saul B. Cohen, ed. (2008). "Aksai Chin". The Columbia Gazetteer of the World. Vol. 1 (2nd ed.). New York: Columbia University Press. p. 52. ISBN 978-0-231-14554-1. LCCN 2008009181. OCLC 212893637. "divided between India and CHINA"
- ↑ Alastair Lamb (25 March 2023). The China-India Border--the Origins Of Disputed Boundaries. London. p. 11. Retrieved 12 April 2024 – via archive.org.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ "As India and China clash, JFK's 'forgotten crisis' is back". Brookings. 9 March 2022. Retrieved 31 March 2024.
- ↑ "Fantasy frontiers". The Economist. 8 February 2012. Archived from the original on 1 August 2017. Retrieved 24 September 2014.
കുറിപ്പുകൾ
[തിരുത്തുക]- ↑ This excludes Aksai Chin (37,555 km2), under Chinese administration.
.svg){kind=small}
|
ജമ്മു-കശ്മീരിന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ ലേഖനം അപൂർണ്ണമാണ്‌. ഇതു വികസിപ്പിക്കുവാൻ സഹായിക്കുക. |