Jump to content

വജൈനൽ ഡിസ്ചാർജ്

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

യോനിയിലെ ദ്രാവകങ്ങൾ, കോശങ്ങൾ, ബാക്ടീരിയകൾ എന്നിവയുടെ ഒരു മിശ്രിതമാണ് യോനി ഡിസ്ചാർജ്അഥവാ വജൈനൽ ഡിസ്ചാർജ്: . [1] [2] യോനിയെ വഴുവഴുപ്പുള്ളതാക്കുക എന്നതാണ് ഇതിൻ്റ കർത്തവ്യം. ഈ മിശ്രിതംയോനിയിലെയും സെർവിക്സിലെയും കോശങ്ങളിൽ നിരന്തരം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. യോനി തുറക്കപെടുമ്പോളാണ് ഇവ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുന്നത്. ആർത്തവചക്രം മുഴുവനിലും ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുമ്പോഴും, പ്രത്യുൽപാദന വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടങ്ങളിലെല്ലാം ഡിസ്ചാർജിന്റെ ഘടന, അളവ്, നിലവാരം എന്നിവ പലപ്പോഴും വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും. [3] സാധാരണ ഗതിയിൽ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഈ ഡിസ്ചാർജ് നേർത്തതും കട്ടിയുള്ളതും ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്നതുമായ ജലാംശമുള്ള വെള്ള നിറത്തിലുള്ള ആയിരിക്കും. [1] [2] യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഈ ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവിൽ പലപ്പോഴും ഏറ്റകുറച്ചിൽ ഉണ്ടകാമെങ്കിലും ശക്തമായ ദുർഗന്ധം ഉണ്ടാകാറില്ല. ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കുന്നത് കൊണ്ട് ചൊറിച്ചിലോ വേദനയോ ഉണ്ടാകാറില്ല.. [3] ഇങ്ങനെയുള്ള ഈ ഡിസ്ചാർജ് ശരീത്തിന്റെ ഒരു സാധാരണ പ്രവർത്തനം മാത്രമാണ്. എന്നാൽ ഡിസ്ചാർജിലെ ചില മാറ്റങ്ങൾ അണുബാധ മൂലം ആയിരിക്കാം. [4] [5] യോനിയിൽ നിന്നുള്ള യീസ്റ്റ് അണുബാധകൾ, ബാക്ടീരിയൽ വാഗിനോസിസ്, ലൈംഗികമായി പകരുന്ന അണുബാധകൾ എന്നിവ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിൽ മാറ്റങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു . [6] [2] അസാധാരണമായ യോനി ഡിസ്ചാർജിന്റെ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ അതിന്റെ കാരണത്തെ ആശ്രയിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ അണുബാധയുടെ പൊതുവായ ലക്ഷണങ്ങളായി കണക്കാക്കുന്നത് ഡിസ്ചാർജിന്റെ നിറവ്യത്യാസം, ദുർഗന്ധം, ചൊറിച്ചിൽ, നീറ്റൽ, പെൽവിക്കിന് ഉണ്ടാകുന്ന വേദന അല്ലെങ്കിൽ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിന്റെ സമയത്ത് വരുന്ന കഠിനമായ വേദന തുടങ്ങിയവയാണ് . [7]

സാധാരണ ഡിസ്ചാർജ്

[തിരുത്തുക]
അണ്ഡോത്പാദനത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള സ്ട്രെച്ചി ഡിസ്ചാർജ്.
ആർത്തവത്തിന് ചുറ്റും കട്ടിയുള്ള ഡിസ്ചാർജ്.

സെർവിക്കൽ മ്യൂക്കസ്, യോനിയിലെ സെർവിക്കൽ കോശങ്ങൾ, ബാക്ടീരിയകൾ എന്നിവ ചേർന്നതാണ് സാധാരണയായിട്ടുള്ള യോനി ഡിസ്ചാർജ്. [1]

യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിലെ ഭൂരിഭാഗവും ദ്രാവകവും സെർവിക്സിലെ ഗ്രന്ഥികൾ ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്ന മ്യൂക്കസുമാണ് . [1] [4] ബാക്കിയുള്ളവ യോനിയിലെ ഭിത്തികളിൽ നിന്നുള്ള ട്രാൻസുഡേറ്റും ഗ്രന്ഥികളിൽ നിന്നുള്ളതും സ്കീനിന്റെയും ബാർത്തോളിന്റെയും സ്രവങ്ങളുംമാണ്. [4] യോനിയിലെ ഭിത്തിയിൽ നിന്നും സെർവിക്സിൽ നിന്നും പുറംതള്ളപ്പെട്ട എപ്പിത്തീലിയൽ സെല്ലുകളും യോനിയിൽ വസിക്കുന്ന ചില ബാക്ടീരിയകളുമാണ് കൊഴുപ്പുള്ളതായ ഘടകങ്ങൾ. [1] യോനിയിൽ വസിക്കുന്ന ഈ ബാക്ടീരിയകൾ സാധാരണയായി രോഗത്തിന് കാരണമാകാറില്ല. വാസ്തവത്തിൽ, മറ്റ് ബാക്ടീരിയകളുടെ വളർച്ചയെ തടയുന്ന ലാക്റ്റിക് ആസിഡ്, ഹൈഡ്രജൻ പെറോക്സൈഡ് തുടങ്ങിയ പദാർത്ഥങ്ങൾ ഉൽപ്പാദിപ്പിച്ച് മറ്റ് പകർച്ചവ്യാധികളും ആക്രമണകാരികളുമായ ബാക്ടീരിയകളിൽ നിന്ന് യോനിയെ സംരക്ഷിക്കാൻ ഇവക്ക് കഴിയും. [6] ലാക്ടോബാസിലിയാണ് സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്ന ബാക്ടീരിയകൾ . [1] ശരാശരി, ഒരു മില്ലിലിറ്റർ യോനി ഡിസ്ചാർജിൽ ഏകദേശം 10 8 മുതൽ 10 9 വരെ ബാക്ടീരിയകൾ ഉണ്ട്. [1] [4]

സാധാരണ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ് വ്യക്തമായതും വെള്ള നിറത്തിലുള്ളതുമാണ്. [1] [1] ഭൂരിഭാഗം സ്രവങ്ങളും യോനിയുടെ ഉൾ ഭാഗത്താണ് കാണപ്പെടുന്നത്. [3] ഗുരുത്വാകർഷണബലത്താൽ ഇവ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [1] [4] ഒരു സാധാരണ പ്രത്യുൽപാദന പ്രായത്തിലുള്ള സ്ത്രീ പ്രതിദിനം 1.5 ഗ്രാം (ഏകദേശം അര മുതൽ ഒരു ടീസ്പൂൺ വരെ) യോനിയിൽ നിന്ന് ഡിസ്ചാർജ് പുറപ്പെടുവിക്കുന്നു. [1]

ലൈംഗിക ഉത്തേജനത്താലും ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോഴും, യോനിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഞെരുക്കം മൂലം യോനിയിലെ ദ്രാവകത്തിന്റെ അളവ് വർദ്ധിക്കുന്നു . രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഈ ഞെരുക്കം യോനിയിലെ ഭിത്തികളിൽ നിന്നുള്ള ട്രാൻസുഡേറ്റിന്റെ അളവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. [4] ട്രാൻസുഡേറ്റിന് ഒരു ന്യൂട്രൽ pH ഉണ്ട്, അതിനാൽ അതിന്റെ ഉൽപാദനത്തിലെ വർദ്ധനവ് താൽക്കാലികമായി യോനിയിലെ pH നെ കൂടുതൽ നിഷ്പക്ഷതയിലേക്ക് മാറ്റും. [4] ബീജത്തിന് അടിസ്ഥാന pH ഉണ്ട്. ആയതിനാൽ തന്നെ 8 മണിക്കൂർ വരെ യോനിയിലെ അസിഡിറ്റി നിർവീര്യമാക്കാൻ ഇതിന് കഴിയും. [4]

ഒരു വ്യക്തി ലൈംഗികവും പ്രത്യുൽപാദനപരവുമായ വികാസത്തിന്റെ വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോൾ യോനി ഡിസ്ചാർജിന്റെ ഘടനയും അളവും മാറുന്നു. [4]

നവജാതശിശു

[തിരുത്തുക]

നവജാതശിശുക്കളിൽ, ജനനത്തിനു ശേഷമുള്ള ആദ്യ ദിവസങ്ങളിൽ യോനിയിൽ നിന്ന് ഡിസ്ചാർജ് ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. ഗർഭാശയത്തിലായിരിക്കുമ്പോൾ ഈസ്ട്രജൻ സമ്പർക്കം പുലർത്തുന്നതാണ് ഇതിന് കാരണം. നവജാതശിശുവിന്റ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ് വെളുത്തതോ തെളിഞ്ഞതോ ആകാം, അല്ലെങ്കിൽ എൻഡോമെട്രിയത്തിന്റെ സാധാരണ ക്ഷണികമായ ഷെഡ്ഡിംഗിൽ നിന്ന് രക്തരൂക്ഷിതമോ ആകാം. [8]

പീഡിയാട്രിക്

[തിരുത്തുക]

പ്രായപൂർത്തിയാകുന്നതിനുമുമ്പ് പെൺകുട്ടികളുടെ യോനി കനംകുറഞ്ഞതും വ്യത്യസ്തമായ ബാക്ടീരിയകൾ ഉള്ളതുമായിരിക്കും. [1] [4] പ്രായപൂർത്തിയാകുന്നതിനു മുമ്പുള്ള പെൺകുട്ടികളിൽ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ് വളരെ കുറവായിരിക്കും, കൂടാതെ ന്യൂട്രൽ മുതൽ ആൽക്കലൈൻ വരെ pH 6 മുതൽ 8 വരെ വരെയാകും. [9] പ്രായപൂർത്തിയാകുന്നതിനു മുമ്പുള്ള പെൺകുട്ടികളിലെ യോനിയിൽ സ്റ്റാഫൈലോകോക്കസ് സ്പീഷീസുകളിലെ ബാക്ടീരിയകളായിരിക്കും കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്. [9]

ഋതുവാകല്

[തിരുത്തുക]

പ്രായപൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, അണ്ഡാശയത്തിൽ ഈസ്ട്രജൻ എന്ന ഹോർമോൺ ഉത്പാദിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നു. [3] ആർത്തവം ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പുതന്നെ ആർത്തവത്തിന് 12 മാസം മുമ്പ് വരെ, സാധാരണയായി സ്തനമുകുളങ്ങളുടെ വളർച്ചയുടെ അതേ സമയത്താണ് [4] യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവിലും ഘടനയിലും മാറ്റം വരുന്നു. [9] ഈസ്ട്രജൻ യോനിയിലെ ടിഷ്യൂകളെ പാകപ്പെടുത്തുകയും യോനിയിലെ എപ്പിത്തീലിയൽ കോശങ്ങളാൽ ഗ്ലൈക്കോജന്റെ ഉത്പാദനം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [1] യോനിലെ ഈ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ഗ്ലൈക്കോജൻ മറ്റ് ബാക്ടീരിയകളെ അപേക്ഷിച്ച് ലാക്ടോബാസിലിയുടെ വളർച്ചയെ സഹായിക്കുന്നു. [1] [3] ലാക്ടോബാസിലി ഗ്ലൈക്കോജൻ ഭക്ഷണ സ്രോതസ്സായി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, ഇവ അതിനെ ലാക്റ്റിക് ആസിഡാക്കി മാറ്റുന്നു. [1] [3] [4] അതിനാൽ, യോനിയിലെ ലാക്ടോബാസിലിയുടെ ആധിപത്യം കൂടുതൽ അസിഡിറ്റി അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വാസ്തവത്തിൽ, പ്രായപൂർത്തിയായതിന് ശേഷമുള്ള യോനിയിലെയും യോനിയിലെ ഡിസ്ചാർജിന്റെയും പിഎച്ച് 3.5 നും 4.7 നും ഇടയിലായിരിക്കും. [1]

ആർത്തവ ചക്രം

[തിരുത്തുക]

യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവും സ്ഥിരതയും ആർത്തവ ചക്രത്തിനനുസരിച്ച് മാറുന്നു. [10] ആർത്തവത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ, യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ് വളരെ കുറവായിരിക്കും. മാത്രമല്ല അതിന്റെ സ്ഥിരത കട്ടിയുള്ളതും ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്നതുമായിരിക്കും. [11] അണ്ഡോത്പാദന യത്തോടടുക്കുമ്പോൾമ


സമീപ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ഈസ്ട്രജന്റെ അളവ് യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ വർദ്ധനവിന് കാരണമാകുന്നു. [11] അണ്ഡോത്പാദന സമയത്ത് ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവ്, ആർത്തവത്തെ തുടർന്ന് നേരിട്ട് ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന അളവിനേക്കാൾ 30 മടങ്ങ് കൂടുതലാണ്. [11] ഡിിന്്ചാർജ്ംമയത്ത് നിറത്തിലും സ്ഥിരതയില്റം സംഭവിക്കുന്നുതമാകും. [11] അണ്ഡോത്പാദനത്തിനുശേഷം ശരീരത്തിലെ പ്രൊജസ്ട്രോണുകളുടെ അളവ് വർദ്ധിക്കു.്നു, ഇത് യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവ് കുറയുന്നു. [11] ഡിസ്ചാർജിന്റെ സ്ഥിരത വീണ്ടും കട്ടിയുള്ളതും ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്നിറമായി മാറുന്നു. [11] അണ്ഡോത്പാദനത്തിന്റെ അവസാനം മുതൽ ആർത്തവത്തിന്റെ അവസാനം വരെ ഡിസ്ചാർജ് കുറയുന്നത് തുടരുന്നു, തുട.ന്ന് ആർത്തവത്തിന് ശേഷം അത് വീണ്ടും ഉയരാൻ തുടങ്ങുന്നു. [11]

ഗർഭധാരണം

[തിരുത്തുക]

ഗർഭാവസ്ഥയിൽ ശരീരത്തിലെ ഈസ്ട്രജന്റെയും പ്രോജസ്റ്ററോണിന്റെയും അളവ് വർദ്ധിക്കുന്നതിന്റെ ഫലമായി യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ അളവ് വർദ്ധിക്കുന്നു. [12] [2] ഡിസ്ചാർജ് സാധാരണയായി വെളുത്തതോ ചെറുതായി ചാരനിറമോ ഉള്ളതായി കാണപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ ഇതിന് ഒരു ദുർഗന്ധവും ഉണ്ടാകാം. [12] [2] [12] ലാക്റ്റിക് ആസിഡിന്റെ ഉൽപാദനം വർദ്ധിക്കുന്നതിനാൽ ഗർഭാവസ്ഥയിലെ യോനി ഡിസ്ചാർജിന്റെ പിഎച്ച് സാധാരണയേക്കാൾ കൂടുതൽ അസിഡിറ്റി ഉള്ളതായിരിക്കും. [12] ഈ അസിഡിക് അന്തരീക്ഷം പല അണുബാധകളിൽ നിന്നും സംരക്ഷണം നൽകാൻ സഹായിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഇത് സ്ത്രീകൾക്ക് യോനിയിൽ യീസ്റ്റ് അണുബാധയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു. [12] [2]

പ്രസവാനന്തരം

[തിരുത്തുക]

ഗർഭാവസ്ഥയിൽ ഗർഭപാത്രത്തോടൊപ്പമുള്ള രക്തവും മ്യൂക്കസ് മെംബ്രണും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നതിനാൽ ആദ്യത്തെ കുറച്ച് ദിവസങ്ങളിൽ ഡിസ്ചാർജ് ചുവപ്പും കനത്തതുമായിരിക്കും. ഈ ഡിസ്ചാർജ് സാധാരണയായി കുറയാൻ തുടങ്ങുകയും കൂടുതൽ ജലമയമാവുകയും പിങ്ക് കലർന്ന തവിട്ട് മുതൽ മഞ്ഞകലർന്ന വെള്ള വരെ നിറം മാറുകയും ചെയ്യും. [13]

ആർത്തവവിരാമം

[തിരുത്തുക]

ആർത്തവവിരാമത്തോടൊപ്പം ഈസ്ട്രജന്റെ അളവ് കുറയുന്നതോടെ, യോനി പഴയ അവസ്ഥയിലേക്ക് മടങ്ങുന്നു. [8] പ്രത്യേകമായി, യോനിയിൽ രക്തയോട്ടം കുറയുമ്പോൾ ടിഷ്യുകൾ നേർത്തതും ഇലാസ്റ്റിക് കുറയുന്നതും മാകുന്നു. ഉപരിതലത്തിലെ എപ്പിത്തീലിയൽ സെല്ലുകളിൽ കുറഞ്ഞ ഗ്ലൈക്കോജൻ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. [8] ഗ്ലൈക്കോജന്റെ അളവ് കുറയുന്നതിനനുസരിച്ച്, യോനിയിലെ ബാക്ടീരിയകൾ ലാക്ടോബാസിലി അടങ്ങിയതിലേക്ക് മാറുന്നു. തുടർന്ന് pH 6.0-7.5 പരിധിയിലേക്ക് വർദ്ധിക്കുന്നു. [8] ആർത്തവവിരാമത്തിൽ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള അളവ് കുറയുന്നു. ഇത് സാധാരണമാണെങ്കിലും ഈ സമയം ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നത് യോനിയിൽ വരൾച്ചയും വേദനയും ഉണ്ടാക്കുന്നു. [14] ഈ പ്രശ്നങ്ങൾ മോയ്സ്ചറൈസറുകൾ/ലൂബ്രിക്കന്റുകൾ അല്ലെങ്കിൽ യോനി ഹോർമോൺ ക്രീമുകൾ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് പരിഹരിക്കാവുന്നതാണ്. [15]

യോനിയിലെ യീസ്റ്റ് അണുബാധ

[തിരുത്തുക]

യോനിയിൽ യീസ്റ്റ് അണുബാധ അല്ലെങ്കിൽ കാൻഡിഡിയസിസ് ഉണ്ടാകുന്നത് യോനിയിൽ കാൻഡിഡ ആൽബിക്കൻസ് അല്ലെങ്കിൽ യീസ്റ്റ് അമിതമായി വളരുന്നതിന്റെ ഫലമായാണ്. [16] ഇത് താരതമ്യേന സാധാരണമായ ഒരു അണുബാധയാണ്. 75% സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ഏതെങ്കിലും ഒരു ഘട്ടത്തിൽ യീസ്റ്റ് അണുബാധ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ളവരായിരിക്കും. [17] ആൻറിബയോട്ടിക് ഉപയോഗം, പ്രമേഹം, രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി കുറവ്, ഈസ്ട്രജന്റെ അളവ് വർദ്ധിക്കുന്നത്, ഗർഭാശയ ഉപകരണങ്ങളുടെ ഉപയോഗം, ഡയഫ്രം അല്ലെങ്കിൽ സ്പോഞ്ചുകൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ചില ഗർഭനിരോധന ഉപകരണങ്ങളുടെ ഉപയോഗം എന്നിവ യീസ്റ്റ് അണുബാധയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നു . [16] [18] ഇത് ലൈംഗികമായി പകരുന്ന അണുബാധയല്ല.. [18] യീസ്റ്റ് അണുബാധയുള്ളപ്പോൾ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ഡിസ്ചാർജ് എല്ലായ്പ്പോഴും ഉണ്ടാകില്ല. [16] കാൻഡിഡ വൾവോവാഗിനിറ്റിസിന്റെ ഏറ്റവും സാധാരണമായ ലക്ഷണമാണ് യോനിയിലെ ചൊറിച്ചിൽ. [16] സ്ത്രീകൾക്ക് നീറ്റൽ, മൂത്രമൊഴിക്കുമ്പോൾ വേദന അല്ലെങ്കിൽ ലൈംഗിക വേളയിൽ വേദന എന്നിവയും അനുഭവപ്പെടാം. [18] [19] മുകളിൽ വിവരിച്ച ലക്ഷണങ്ങൾ മറ്റ് യോനി അണുബാധകളിൽ ഉണ്ടാകാം എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്, അതിനാൽ രോഗനിർണയം സ്ഥിരീകരിക്കുന്നതിന് സൂക്ഷ്മമായ പരിശോധന ആവശ്യമാണ്. [18] ഇൻട്രാ വജൈനൽ അല്ലെങ്കിൽ ഓറൽ ആൻറി ഫംഗൽ മരുന്നുകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ചികിത്സ. [18]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 Beckmann, R.B. (2014). Obstetrics and Gynecology (7th ed.). Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins. p. 260. ISBN 9781451144314. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":5" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Vaginal discharge color guide: Causes and when to see a doctor". www.medicalnewstoday.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2020-01-10. Retrieved 2022-04-25. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; "medicalnewstoday-dischargecolorguide" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Hacker, Neville F. (2016). Hacker & Moore's Essentials of Obstetrics and Gynecology (6th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier. p. 276. ISBN 9781455775583. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":6" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  4. ↑ 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 Lentz, Gretchen M. (2012). Comprehensive Gynecology (6th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier. pp. 532–533. ISBN 9780323069861. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":7" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  5. ↑ LeBlond, Richard F. (2015). "Chapter 11". DeGowin's Diagnostic Examination (10th ed.). McGraw-Hill Education. ISBN 9780071814478.
  6. ↑ 6.0 6.1 Rice, Alexandra (2016). "Vaginal Discharge". Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine. 26 (11): 317–323. doi:10.1016/j.ogrm.2016.08.002. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":15" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  7. ↑ Wathne, Bjarne; Holst, Elisabeth; Hovelius, Birgitta; Mårdh, Per-Anders (1994-01-01). "Vaginal discharge - comparison of clinical, laboratory and microbiological findings". Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 73 (10): 802–808. doi:10.3109/00016349409072509. ISSN 0001-6349. PMID 7817733.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Hoffman, Barbara; Schorge, John; Schaffer, Joseph; Halvorson, Lisa; Bradshaw, Karen; Cunningham, F. (2012-04-12). Williams Gynecology, Second Edition. McGraw Hill Professional. ISBN 9780071716727. ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":0" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 Adams, Hillard, Paula. Practical pediatric and adolescent gynecology. OCLC 841907353.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; ":8" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു
  10. ↑ "Age 25 - Entire Cycle | Beautiful Cervix Project". beautifulcervix.com. 2008-12-06. Retrieved 2016-12-16.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 Reed, Beverly G.; Carr, Bruce R. (2000-01-01). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". In De Groot, Leslie J.; Chrousos, George; Dungan, Kathleen; Feingold, Kenneth R.; Grossman, Ashley; Hershman, Jerome M.; Koch, Christian; Korbonits, Márta; McLachlan, Robert (eds.). Endotext. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc. PMID 25905282.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 Leonard., Lowdermilk, Deitra; E., Perry, Shannon (2006-01-01). Maternity nursing. Mosby Elsevier. OCLC 62759362.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. ↑ "Postpartum care: After a vaginal delivery". Mayo Clinic (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-09-20.
  14. ↑ Barber, Hugh R. K. (1988-01-01). Perimenopausal and geriatric gynecology. Macmillan. OCLC 17227383.
  15. ↑ I., Sokol, Andrew; R., Sokol, Eric (2007-01-01). General gynecology: the requisites in obstetrics and gynecology. Mosby. OCLC 324995697.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 Usatine R, Smith MA, Mayeaux EJ, Chumley H (2013-04-23). Color Atlas of Family Medicine (2nd ed.). New York: McGraw Hill. ISBN 978-0071769648.
  17. ↑ "Genital / vulvovaginal candidiasis (VVC) | Fungal Diseases | CDC". www.cdc.gov. Retrieved 2016-12-16.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 Barry L. Hainer; Maria V. Gibson (April 2011). "Vaginitis: Diagnosis and Treatment". American Family Physician. 83 (7): 807–815.
  19. ↑ "Vulvovaginal Candidiasis - 2015 STD Treatment Guidelines". www.cdc.gov. 2019-01-11.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വജൈനൽ_ഡിസ്ചാർജ്&oldid=3921223" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്