എൽ ബാഡി കൊട്ടാരം
El Badi Palace | |
---|---|
قصر البديع | |
മറ്റു പേരുകൾ | The Incomparable Palace |
അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ | |
തരം | Palace |
വാസ്തുശൈലി | Saadian, Moroccan, Moorish |
സ്ഥാനം | Ksibat Nhass, Marrakesh, Morocco |
നിർദ്ദേശാങ്കം | 31°37′06″N 7°59′09″W / 31.6183°N 7.9858°W |
നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ച ദിവസം | 1578 |
പദ്ധതി അവസാനിച്ച ദിവസം | 1593 |
Demolished | ca. late 17th century |
മാരാക്കേഷിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നശിച്ച ഒരു കൊട്ടാരമാണ് എൽ ബാഡി കൊട്ടാരം (അറബിക്: قصر البديع, lit. 'പേലസ് ഓഫ് വണ്ടർ/ബ്രില്യൻസ്',[1] "അതുല്യമായ കൊട്ടാരം"[2]) അല്ലെങ്കിൽ ബാഡി കൊട്ടാരം[2] എന്നും വിളിക്കുന്നു. മൊറോക്കോ. സാദിയൻ രാജവംശത്തിലെ സുൽത്താൻ അഹ്മദ് അൽ-മൻസൂർ 1578-ൽ അധികാരമേറ്റ് ഏതാനും മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം ഇത് നിർമ്മിക്കാനേർപ്പാട് ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും നിർമ്മാണവും അലങ്കാരവും തുടർന്നു. ഇറ്റലി മുതൽ മാലി വരെയുള്ള നിരവധി രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇറക്കുമതി ചെയ്ത വസ്തുക്കളാൽ അലങ്കരിച്ച കൊട്ടാരം സ്വീകരണങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുകയും സുൽത്താന്റെ സമ്പത്തും ശക്തിയും പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതിന് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിട്ടുള്ളതുമാണ്.[3][4] മാരാകേഷിലെ കസ്ബ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു വലിയ സാദിയൻ കൊട്ടാര സമുച്ചയത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗമായിരുന്നു അത്.
1603-ൽ അൽ-മൻസൂറിന്റെ മരണശേഷം കൊട്ടാരം അവഗണിക്കപ്പെടുകയും സാദിയൻ രാജവംശത്തിന്റെ തകർച്ചയ്ക്ക് ശേഷം ഒടുവിൽ നാശത്തിലേക്ക് വീഴുകയും ചെയ്തു. അതിന്റെ വിലപിടിപ്പുള്ള വസ്തുക്കൾ (പ്രത്യേകിച്ച് മാർബിൾ) നീക്കം ചെയ്യുകയും മൊറോക്കോയിലുടനീളമുള്ള മറ്റ് കെട്ടിടങ്ങളിൽ വീണ്ടും ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്ന് ഇത് മാരാകേഷിലെ ഒരു പ്രധാന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രവും ഒരു പ്രദർശന സ്ഥലവുമാണ്. കുതുബിയ്യ മസ്ജിദിന്റെ മിൻബാർ ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.[5][6]
പേര്
[തിരുത്തുക]എൽ-ബാദി' (അറബിക്: البديع) എന്ന പേര്, "അനുമാനം" എന്ന് സാധാരണയായി വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. ഇത് ഇസ്ലാമിലെ ദൈവത്തിന്റെ 99 നാമങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്.[2][4] അഹ്മദ് അൽ-മൻസൂർ ഈ പേര് തിരഞ്ഞെടുത്തത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വന്തം ഭക്തി നിമിത്തമായിരിക്കാം. മാത്രമല്ല അതിഥികളെ ആകർഷിക്കുന്നതിനായി ഒരു അതിമനോഹരമായ കൊട്ടാരം സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉദ്ദേശ്യത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യാം. സ്പെയിനിലെ കോർഡോബയിലെ (അൽ-ആൻഡലസ്) ഖലീഫയുടെ കൊട്ടാരത്തിലെ പവലിയനുകളിലൊന്ന് നിയോഗിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതിനാൽ മൂറിഷ് കൊട്ടാര വാസ്തുവിദ്യയിലും ഈ പേരിന് ചരിത്രപരമായ മുൻഗാമികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു.[4]:393-394
ചരിത്രം
[തിരുത്തുക]പശ്ചാത്തലം
[തിരുത്തുക]സാദിയൻ സുൽത്താൻ മൗലേ അബ്ദല്ല അൽ-ഗാലിബിന്റെ (1557-1574 ഭരിച്ചിരുന്ന) ഭരണത്തിന് മുമ്പ്, 12-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിലും 13-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലും അൽമോഹദ് രാജവംശം നിർമ്മിച്ച പഴയ കസ്ബയിൽ (കൊട്ടാരം) മരാക്കേഷിന്റെ ഭരണാധികാരികൾ താമസിച്ചിരുന്നു. [3]സമകാലിക ചരിത്രകാരനായ മർമോൾ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്തെ ഒരു പ്രധാന നിർമ്മാതാവായ മൗലേ അബ്ദുള്ളയാണ് എൽ ബാഡി കൊട്ടാരം നിൽക്കുന്ന പ്രദേശത്ത് അൽമോഹദ് കസ്ബയുടെ വടക്കേ അറ്റത്ത് കസ്ബ പള്ളിക്കും പുതുതായി ആരംഭിച്ച സാദിയൻ ശവകുടീരങ്ങൾക്കും സമീപം ആദ്യമായി ഒരു പുതിയ കൊട്ടാരം നിർമ്മിച്ചത്. [4][3]സാദിയൻ രാജവംശത്തിന്റെ ശക്തിയുടെ ഉന്നതിയിൽ സുൽത്താൻ അഹ്മദ് അൽ-മൻസൂർ അൽ-ദഹബി (1578-1603) ആണ് ശരിയായ എൽ ബാഡി കൊട്ടാരം നിർമ്മിച്ചത്.[3][7]1578-ലെ മൂന്ന് രാജാക്കന്മാരുടെ യുദ്ധത്തിന് ശേഷം പോർച്ചുഗീസുകാർ നൽകിയ ഗണ്യമായ മോചനദ്രവ്യം മൂലമാണ് കൊട്ടാരത്തിന്റെ നിർമ്മാണം, അൽ-മൻസൂറിന്റെ മറ്റ് പദ്ധതികൾ എന്നിവയ്ക്ക് ധനസഹായം നൽകിയത്.[5][3] അൽ-മൻസൂറിന്റെ ഭരണകാലത്തെ സമ്പത്ത് പഞ്ചസാര വ്യാപാരത്തിൽ സാദിയന്മാരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. മൊറോക്കോ അക്കാലത്ത് സിൽക്ക്, ചെമ്പ്, തുകൽ തുടങ്ങിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്കൊപ്പം യൂറോപ്പിലേക്കുള്ള പഞ്ചസാരയുടെ ഗണ്യമായ കയറ്റുമതിക്കാരായിരുന്നു.[3] 1590-ൽ അൽ-മൻസൂർ തെക്ക് സൈനിക പര്യവേഷണങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. ഇത് മാലിയിലെ ടിംബക്റ്റൂവും ഗാവോയും കീഴടക്കാനും സോങ്ഹായ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പരാജയത്തിനും കാരണമായി.[3] ട്രാൻസ്-സഹാറൻ വ്യാപാര റൂട്ടുകളുടെ ഈ നിയന്ത്രണം, മൊറോക്കോയിൽ സ്വർണ്ണം മാത്രമല്ല അടിമകളുടെയും പ്രവേശനം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ അൽ-മൻസൂറിന് അനുമതി കൊടുത്തു. പഞ്ചസാര സംസ്കരണ വ്യവസായത്തിന് ബ്രസീലിൽ നിന്നും കരീബിയൻ ദ്വീപുകളിൽ നിന്നും വരുന്ന പഞ്ചസാര വ്യാപാരവുമായി മത്സരിക്കാൻ അവ ആവശ്യമായിരുന്നു(യൂറോപ്യന്മാർ നിയന്ത്രിക്കുന്നതും അടിമകളെ ആശ്രയിക്കുന്നതും).[3]
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ Team, Almaany. "Translation and Meaning of بديع In English, English Arabic Dictionary of terms Page 1". www.almaany.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2019-05-30.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Badi' Palace". Archnet. Retrieved 2020-05-12.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 Salmon, Xavier (2016). Marrakech: Splendeurs saadiennes: 1550-1650. Paris: LienArt. ISBN 9782359061826.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Deverdun, Gaston (1959). Marrakech: Des origines à 1912. Rabat: Éditions Techniques Nord-Africaines.
- ↑ 5.0 5.1 Jacobs, Daniel; McVeigh, Shaun (2010). The Rough Guide to Morocco. Dorling Kindersley Ltd. p. 366.
- ↑ "Badia Palace | Marrakesh, Morocco Attractions". Lonely Planet (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2020-05-12.
- ↑ Marçais, Georges (1954). L'architecture musulmane d'Occident. Paris: Arts et métiers graphiques. pp. 395–396.