Jump to content

ഹിബതുല്ലഹ് അഖുംദ്സാദ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Hibatullah Akhundzada
ھیبت الله اخوندزاده
പ്രമാണം:Mawlawi Hibatullah Akhundzada.jpg
Akhundzada in an undated photograph
Emir of the Islamic Emirate of Afghanistan[1][2]
പദവിയിൽ
ഓഫീസിൽ
25 May 2016
പ്രധാനമന്ത്രിMohammad Hassan Akhund (acting)
മുൻഗാമിAkhtar Mansour
as Supreme Commander
വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ
ജനനം1961 (വയസ്സ് 62–63)
Panjwayi District, Kingdom of Afghanistan (now Panjwayi District, Afghanistan)
രാഷ്ട്രീയ കക്ഷി Taliban
Military service
Allegiance Islamic Emirate of Afghanistan

ഒരു കടുത്ത മതപണ്ഡിതനും അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ മുൻ സർക്കാരായ സായുധ തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പായ താലിബാന്റെ നേതാവുമാണ് മൗലവി ഹിബതുല്ലഹ് അഖുൻസാദ /(Hibatullah Akhundzada) (പഷ്തു: هبت الله اخونزاده ; അറബി: هبة الله أخوند زاده ഹൈബാത്തുള്ള ആന്ദ് സാദ; ജനനം 1961) .

അഖുംദ്സാദ താലിബാന്റെ ഭൂരിപക്ഷം ഫത്‌വകളും പുറപ്പെടുവിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്,[3] താലിബാൻറെ ഇസ്ലാമിക് കോടതികളുടെ തലവനായിരുന്നു അയാൾ. പല താലിബാൻ നേതാക്കളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ യുദ്ധസമയത്ത് അഖുംദ്സാദ രാജ്യത്ത്തന്നെ തുടർന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. മുൻ നേതാവായ അക്തർ മൻസൂർ ഡ്രോൺ ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് 2016 മെയ് മാസത്തിലാണ് അയാൾ തീവ്രവാദഗ്രൂപ്പിന്റെ നേതാവായത്. തന്റെ മുൻഗാമികൾ വഹിച്ചിരുന്ന എമിർ-അൽ-മോമിനീൻ (വിശ്വസ്തനായ കമാൻഡർ) എന്ന സ്ഥാനപ്പേരും താലിബാൻ അഖുംദ്സാദയ്ക്ക് നൽകി.

ആദ്യകാലജീവിതം

[തിരുത്തുക]

1961 ൽ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ കാന്ദഹാർ പ്രവിശ്യയിലെ പഞ്ജ്‌വേ ജില്ലയിലാണ് അഖുംദ്സാദ ജനിച്ചത്. ഒരു പഷ്തൂൺ, ആയ അയാൾ നൂർസായ് വംശത്തിലോ ഗോത്രത്തിലോ ഉൾപ്പെടുന്നു. അയാളുടെ ആദ്യ നാമം, ഹിബാത്തുള്ള - (പെൺകുട്ടികളുടെ പേരായി സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു) - അർത്ഥമാക്കുന്നത് അറബിയിൽ "അല്ലാഹുവിൽ നിന്നുള്ള സമ്മാനം" എന്നാണ്.[4] അയാളുടെ പിതാവ് മുല്ല മുഹമ്മദ് അഖുന്ദ് ഒരു മതപണ്ഡിതനും അവരുടെ ഗ്രാമത്തിലെ പള്ളിയുടെ ഇമാമും ആയിരുന്നു.[5] സ്വന്തമായി ഭൂമിയോ സ്ഥലങ്ങളോ സ്വന്തമാക്കിയിട്ടില്ലാത്തതിനാൽ, കുടുംബം പിതാവിന് പണമായി അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ വിളകളുടെ ഒരു ഭാഗം നൽകിയതിനെ ആശ്രയിച്ചിരുന്നു കുടുംബം. അഖുന്ദ്‌സാദ പിതാവിന്റെ കീഴിൽ പഠിച്ചു.  സോവിയറ്റ് ആക്രമണത്തിനുശേഷം കുടുംബം ക്വറ്റയിലേക്ക് കുടിയേറി, അഖുംദ്സാദ സർനാൻ പരിസരത്ത് സ്ഥാപിച്ച ആദ്യത്തെ മതപാഠശാലകളിലൊന്നിൽ വിദ്യാഭ്യാസം തുടർന്നു. 

2016 ന് മുമ്പ് താലിബാനിലെ പങ്ക്

[തിരുത്തുക]

അഫ്ഗാൻ താലിബാൻ തലസ്ഥാനമായ കാബൂൾ 1996 ൽ പിടിച്ചടക്കുമ്പോൾ ഒരു മത പണ്ഡിതനായ അഖുംദ്ജദയുടെ ആദ്യ ജോലി Department of the Promotion of Virtue and the Prevention of Vice paramilitary enforcers ആയിരുന്നു. പിന്നീട് അയാൾ കാന്ദഹാറിലേക്ക് മാറി, മുല്ല ഒമർ വ്യക്തിപരമായി പരിപാലിക്കുന്ന ഒരു ലക്ഷത്തോളം വിദ്യാർത്ഥികളുടെ മതപാഠശാലയായ ജിഹാദി മദ്രസയിൽ ഒരു ഇൻസ്ട്രക്ടറായി ജോലി ചെയ്തു. 

അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ ഇസ്ലാമിക് എമിറേറ്റിലെ ശരീഅത്ത് കോടതികളുടെ ചീഫ് ജസ്റ്റിസായി മൗലവി അഖുംദ്ജദയെ പിന്നീട് നിയമിച്ചു. ഒരു യുദ്ധപ്രഭുവോ സൈനിക മേധാവിയോ എന്നതിനുപകരം, താലിബാന്റെ മിക്ക ഫത്‌വകളും പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിനും മതപരമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ താലിബാൻ അംഗങ്ങൾക്കിടയിൽ പരിഹരിക്കുന്നതിനും ഉത്തരവാദിയായ ഒരു മതനേതാവ് എന്ന ഖ്യാതി അയാൾക്കുണ്ട്.[6] മുല്ല ഒമർ, മുല്ല മൻസൂർ എന്നിവർ ഫത്‌വയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് അഖുംദ്ജദയുമായി ആലോചിച്ചതായി അറിയപ്പെടുന്നു.[7] പാക്കിസ്ഥാനിൽ വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയവരുടെയും അമേരിക്കൻ അധിനിവേശത്തിനുശേഷം (2001 ലെ അധിനിവേശവും അതിന്റെ ഫലമായുണ്ടായ യുദ്ധവും) ഡ്യുറാൻഡ് ലൈനിനു കുറുകെ സ്ഥിരമായി കിഴക്കോട്ട് നീങ്ങിയതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നവരുമായ അയാളുടെ മുൻഗാമികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി - 2001-2016 കാലയളവിൽ ക്വറ്റ ആസ്ഥാനമായുള്ള താലിബാൻ ഷൂറയുമായി അടുത്ത ബന്ധമുണ്ടെങ്കിലും അഖുന്ദ്‌സാദ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ യാത്രാ രേഖകളില്ലാതെ താമസിച്ചിരുന്നതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു, ല.

2015 ൽ താലിബാൻ ഡെപ്യൂട്ടി നേതാവായി സ്ഥാനക്കയറ്റം ലഭിച്ച ശേഷം, ഹെൽമണ്ടിലെ ഒരു താലിബാൻ കമാൻഡറായ മുല്ല അബ്ദുൽ ബാരിയുടെ വാക്കുകൾ പ്രകാരം അധിക്ഷേപകരമായ കമാൻഡർമാരെയോ പോരാളികളെയോ അന്വേഷിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു സംവിധാനം എല്ലാ പ്രവിശ്യകളിലും നിഴൽ ഗവർണറുടെ കീഴിൽ ഒരു കമ്മീഷൻ രൂപീകരിച്ച് അഖുന്ദ്‌സാദ നടപ്പാക്കി.

2012 ലെ കൊലപാതക ശ്രമം

[തിരുത്തുക]

അഫ്ഗാൻ രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസിയായ നാഷണൽ ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെക്യൂരിറ്റിയിൽ താലിബാൻ കുറ്റപ്പെടുത്തിയ ക്വറ്റയിൽ കൊലപാതകശ്രമത്തിന് വിഷയമായിരുന്നെന്ന് ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസ് അഭിമുഖം നടത്തിയ അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ വിദ്യാർത്ഥിയായ മുല്ല ഇബ്രാഹിം പറഞ്ഞു. ""ഏകദേശം നാല് വർഷം മുമ്പ് ഒരു ദിവസം ക്വറ്റയിൽ നടത്തിയ ഒരു പ്രഭാഷണത്തിനിടെ, ഒരാൾ വിദ്യാർത്ഥികൾക്കിടയിൽ നിൽക്കുകയും മൗലവി അഖുന്ദ്‌സാദയ്ക്ക് സമീപത്ത് നിന്ന് ഒരു പിസ്റ്റൾ ചൂണ്ടുകയും ചെയ്തു, പക്ഷേ പിസ്റ്റൾ കുടുങ്ങിപ്പോയി, "മുല്ല ഇബ്രാഹിം അനുസ്മരിച്ചു. ''അദ്ദേഹത്തെ വെടിവച്ചുകൊല്ലാൻ ശ്രമിച്ചിരുന്നു, പക്ഷേ അദ്ദേഹം പരാജയപ്പെട്ടു, താലിബാൻ ആളെ നേരിടാൻ ഓടിയെത്തി'' അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, മൗലവി അഖുന്ദ്‌സാദ കുഴപ്പത്തിൽ അനങ്ങിയില്ല.

കൊലപാതക ശ്രമം ക്വറ്റയിൽ നടന്നതിനാൽ, 2001 സെപ്റ്റംബറിന് ശേഷം അഖുന്ദ്‌സാദ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ നിന്ന് യാത്ര ചെയ്തിട്ടില്ലെന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾക്ക് വിരുദ്ധമാണ് ഇത്.

താലിബാന്റെ പുതിയ മേധാവിയായി

[തിരുത്തുക]

മുല്ല അക്തർ മൻസൂറിന് പകരമായി 2016 മെയ് 25 നാണ് അഖുന്ദ്‌സാദയെ താലിബാൻ സുപ്രീം കമാൻഡറായി നിയമിച്ചത്. ഡ്രോൺ ഉപയോഗിച്ച് വെടിയുതിർത്ത ആയുധങ്ങൾ അവർ സഞ്ചരിച്ചിരുന്ന വാഹനത്തിൽ ഇടിച്ച് മൻസൂറും രണ്ടാമത്തെ തീവ്രവാദിയും കൊല്ലപ്പെട്ടു. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ബരാക് ഒബാമയാണ് സമരത്തിന് അംഗീകാരം നൽകിയത്. [8] അഖുന്ദ്‌സാദ മുമ്പ് മൻസീറിന്റെ ഡെപ്യൂട്ടി ആയിരുന്നു. താലിബാനിൽ നിന്നുള്ള വൃത്തങ്ങൾ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, മൻസൂർ അഖുന്ദ്‌സാദയെ തന്റെ വിൽപ്പത്രത്തിൽ പിൻഗാമിയായി പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.

സിറാജുദ്ദീൻ ഹഖാനിയെ ആദ്യ ഡെപ്യൂട്ടി ആയി തിരഞ്ഞെടുത്തതായും മുൻ താലിബാൻ നേതാവ് മുല്ല ഒമറിന്റെ മകൻ മുല്ല മുഹമ്മദ് യാക്കൂബിനെ രണ്ടാം ഡെപ്യൂട്ടി സ്ഥാനത്തുനിയമിച്ചെന്നും താലിബാൻ വക്താവ് അറിയിച്ചു. [9] പാക്കിസ്ഥാന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ബലൂചിസ്ഥാൻ പ്രവിശ്യയിൽ നിരവധി മദ്രസകൾ അഥവാ മതപഠനങ്ങളെ മൗലവി അഖുന്ദ്‌സാദ നയിക്കുന്നു.

ആരെയാണ് പുതിയ മേധാവിയായി നിയമിക്കേണ്ടത് എന്ന കാര്യത്തിൽ താലിബാൻ റാങ്കുകൾക്കിടയിൽ വ്യത്യാസമുണ്ടെന്ന് വിശകലന വിദഗ്ധർ കരുതുന്നു. നിർദ്ദേശിച്ച പേരുകൾ മുല്ല യാക്കൂബ്, സിറാജുദ്ദീൻ ഹഖാനി എന്നിവരായിരുന്നു, ഹഖാനി നെറ്റ്‌വർക്കുമായി ബന്ധമുള്ള ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട അംഗം. എന്നിരുന്നാലും, അഖുന്ദ്‌സാദ താലിബാൻ റാങ്കിലും ഫയലിലും നിഷ്പക്ഷ സ്വത്വം പുലർത്തി. അഖുന്ദ്‌സാദയെ മേധാവിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലെ സംഘർഷം ഒഴിവാക്കാൻ, യാക്കൂബും സിരാജുദ്ദീൻ ഹഖാനിയും തന്റെ പ്രതിനിധികളായി പ്രവർത്തിക്കുമെന്ന് താലിബാൻ സമ്മതിച്ചു. [10]

മുല്ലാസ് അബ്ദുൾ റസാഖ് അഖുന്ദ്, അബ്ദുൾ സതാ അഖുന്ദ് എന്നിവർ 2016 ഡിസംബറിൽ എമിർ അഖുന്ദ്‌സാദയ്ക്ക് പിന്തുണ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. [11]

ഹെൽമണ്ട് പ്രവിശ്യയിലെ ഗെരെഷ്കിലെ അഫ്ഗാൻ സൈനിക താവളത്തിന് നേരെ ചാവേർ ആക്രമണം നടത്തുന്നതിനിടെ അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ മകൻ അബ്ദുർ റഹ്മാൻ കൊല്ലപ്പെട്ടുവെന്ന് താലിബാൻറെ പ്രധാന വക്താക്കളിലൊരാളായ യൂസഫ് അഹ്മദി 2017 ജൂലൈ 20 ന് പ്രസ്താവിച്ചു. സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും റഹ്മാൻ കൊല്ലപ്പെട്ടോ എന്ന് സ്ഥിരീകരിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് അഫ്ഗാൻ സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.

2019 ഓഗസ്റ്റിൽ അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ സഹോദരൻ ഹാഫിസ് അഹ്മദുള്ള ബോംബ് സ്‌ഫോടനത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടു. [12] ഖുൽ ഉൽ മദറൈസ് പള്ളിയുടെ നേതാവായി അഹ്മദുല്ലയുടെ പിൻഗാമിയായി ക്വറ്റ ഷൂറയുടെ പ്രധാന മീറ്റിംഗ് സ്ഥലമായി അഖുന്ദ്‌സാദയെ താലിബാൻ അമീറായി നിയമിച്ച ശേഷം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ കൂടുതൽ ബന്ധുക്കളും സ്‌ഫോടനത്തിൽ മരിച്ചതായി പിന്നീട് സ്ഥിരീകരിച്ചു. [13]

കൊറോണ വൈറസ് രോഗത്തിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ

[തിരുത്തുക]

2020 മെയ് 29 ന്, [14] ഫോറിൻ പോളിസി മാസികയുടെ വെബ്‌സൈറ്റ് "താലിബാൻ ഉദ്യോഗസ്ഥരിൽ" നിന്ന് സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത ഒരു റിപ്പോർട്ട് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു , അഖുന്ദ്‌സാദയ്ക്ക് COVID-19 ബാധിച്ചതായി അസുഖമുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം മരിച്ചിരിക്കാമെന്നും. [15] പാക്കിസ്ഥാനിലെ ക്വറ്റയിലെ മൂന്ന് "താലിബാൻ വ്യക്തികൾ", ഫോറിൻ പോളിസിഅജ്ഞാതമായി ബന്ധപ്പെട്ടു , "കൊറോണ വൈറസ് എന്ന രോഗത്തെത്തുടർന്ന് അഖുൻസഡ മരിച്ചുവെന്ന് വിശ്വസിച്ചു. മറ്റ് <i id="mwrQ">ഫോറിൻ പോളിസി</i> ഉറവിടങ്ങൾ .പെട്ടെന്നുള്ള "അഖുന്ജദ റഷ്യയിൽ ചികിത്സതേടി പോയി". <i id="mwrQ">ഫോറിൻ പോളിസി</i> രേഖയിൽ സംസാരിച്ച താലിബാൻ സ്രോതസ്സുകളിൽ ഒരാളാണ് സ്വാധീനമുള്ള സീനിയർ കമാൻഡർ മൗലമ മുഹമ്മദ് അലി ജാൻ അഹ്മദ്, , അഖുന്ദ്‌സാദ കോവിഡ് -19 ൽ നിന്ന് രോഗിയായെങ്കിലും അദ്ദേഹം സുഖം പ്രാപിച്ചുവെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു.

ജൂൺ 2 ന് താലിബാൻ വക്താവ് സബിയുള്ള മുജാഹിദ് ട്വീറ്റിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഗ്രൂപ്പിലെ മുതിർന്ന നേതാക്കളാരും മൗലവി അഖുന്ദ്‌സാദ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ രോഗം ബാധിക്കുകയോ മരിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല. അതേ ദിവസം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച റേഡിയോ ആസാദിയുടെ ഒരു കഥയിൽ കാബൂൾ ആസ്ഥാനമായുള്ള "മുൻ താലിബാൻ മിലിട്ടറി കമാൻഡർ" സയ്യിദ് മുഹമ്മദ് അക്ബർ ആഗ റേഡിയോ ആസാദിയോട് പറഞ്ഞു, അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ മരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ അസത്യമാണെന്ന്. എന്നിരുന്നാലും, റേഡിയോ ആസാദിയിലെത്തിയ അജ്ഞാത ക്വറ്റ ആസ്ഥാനമായുള്ള "താലിബാൻ ഉദ്യോഗസ്ഥന്" അഖുന്ദ്‌സാദയുടെ മരണം സ്ഥിരീകരിക്കാനോ നിഷേധിക്കാനോ കഴിഞ്ഞില്ല. സിറാജുദ്ദീൻ ഹഖാനി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി താലിബാൻ നേതാക്കൾക്ക് വാസ്തവത്തിൽ കോവിഡ് -19 ബാധിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും അവരുടെ വ്യക്തിഗത കൂടിക്കാഴ്ചകൾ ഈ അണുബാധകൾക്ക് കാരണമായെന്നും ആരോപണങ്ങളെ പിന്തുണച്ചവരിൽ ബ്രിട്ടീഷ് താലിബാൻ വിദഗ്ധൻ അന്റോണിയോ ഗ്യൂസ്റ്റോസിയും ഉൾപ്പെടുന്നു. [14]

2020 മെയ് 29 ലെ <i id="mwrQ">ഫോറിൻ പോളിസി</i> റിപ്പോർട്ടിൽ, നേതൃത്വ കൈമാറ്റം നടന്നതായി മൗലാമ അലി ജാൻ അഹമ്മദ് [14] അവകാശപ്പെട്ടു, കാരണം "ക്വറ്റയിലെ താലിബാൻറെ മുതിർന്ന നേതാക്കളിൽ പലരും കോവിഡ് -19 പിടിച്ചിരുന്നു," ഡെപ്യൂട്ടി ലീഡർ ഹഖാനി ഉൾപ്പെടെ; മുല്ല മുഹമ്മദ് യാക്കൂബ് ഇപ്പോൾ വിമത സംഘത്തെ നയിക്കുകയായിരുന്നു. ഫെബ്രുവരിയിൽ ഒപ്പുവച്ച യുഎസ്-താലിബാൻ കരാറിനെ മുല്ല യാക്കൂബ് പിന്തുണയ്ക്കുന്നുവെന്ന് റേഡിയോ ആസാദി വിദഗ്ധരെ ഉദ്ധരിച്ചു. 2020 മെയ് 7 ന് യാക്കൂബ് താലിബാൻ മിലിട്ടറി കമ്മീഷന്റെ തലവനായിത്തീർന്നിരുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹത്തെ നേരത്തെ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു. [16]

ഒരു മതപണ്ഡിതൻ എന്ന നിലയിൽ അദ്ദേഹം 2017 മെയ് മാസത്തിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ മുജാഹിദിനോ ടാ ഡി അമീർ ഉൽ-മുമെനിൻ ലാർഷോവീൻ (വിശ്വസ്തനായ കമാൻഡറിൽ നിന്ന് മുജാഹിദ്ദീന് നിർദ്ദേശങ്ങൾ) ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പുസ്തകങ്ങളും ലേഖനങ്ങളും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. [17]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. "Who are the Taliban leaders ruling Afghanistan?". france24. 19 August 2021. Retrieved 19 August 2021.
  2. "Taliban announce new government for Afghanistan". BBC News. 2021-09-07. Archived from the original on 2021-09-07. Retrieved 2021-09-07.
  3. Deobandi Islam: The Religion of the Taliban. U.S. Navy Chaplain Corps, 15 October 2001
  4. "Hibatullah – Meaning of Hibatullah". BabyNamesPedia.com. Retrieved 25 May 2016.
  5. "Hibatullah's Roots Were Non-Political And Reclusive" (29 May 2016), Tolo News. Retrieved 12 April 2020.
  6. "Afghan Taliban says Haibatullah Akhunzada is new leader". Aljazeera. Retrieved 25 May 2016.
  7. Azami, Dawood (26 May 2016). "Mawlawi Hibatullah: Taliban's new leader signals continuity". BBC News. Retrieved 26 May 2016.
  8. "Taliban leader Mansoor killed by U.S. drone". USAToday.com. 2016-05-21. Retrieved 2016-05-22.
  9. Yusufzai, Mushtaq; Rahim, Fazul. "Taliban Confirm Death of Leader in U.S. Strike, Announce Replacement". NBC News. Retrieved 25 May 2016.
  10. "Afghan Taliban appoint Mullah Haibatullah Akhundzada as new leader". The Guardian. Retrieved 25 May 2016.
  11. unattributed reporter of The Daily Times - Daily Times of Pakistan Archived 2016-12-23 at the Wayback Machine. 11.12.2016 Retrieved 2016-12-22
  12. "Brother of Afghan Taliban leader killed in Pakistan mosque blast". aljazeera.com. Retrieved 19 January 2020.
  13. "Family of Taliban leader killed in 'assassination attempt' on eve of historic US peace deal". telegraph.co.uk. 16 August 2019. Retrieved 19 January 2020.
  14. 14.0 14.1 14.2 https://foreignpolicy.com/2020/05/29/taliban-leadership-disarray-coronavirus-covid-peace-talks/
  15. "Son dakika haberler... Taliban'ın lideri Ahundzade Koronavirüs nedeniyle öldü". Hürriyet. 6 June 2020. Retrieved 7 June 2020.
  16. Ben Farmer (7 May 2020), "Taliban founder's son appointed military chief of insurgents", The Telegraph. Retrieved 7 June 2020.
  17. Alex Strick van Linschoten, Felix Kuehn (ed.), The Taliban Reader: War, Islam and Politics in their Own Words, Oxford University Press, 2018, p. 525
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഹിബതുല്ലഹ്_അഖുംദ്സാദ&oldid=4101706" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്