Jump to content

ആത്മഹത്യ

കണ്ണികൾ തിരുത്തുക
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
എഡ്വാർഡ് മാനെ എന്ന ചിത്രകാരന്റെ ആത്മഹത്യ എന്ന ചിത്രം. 1877നും 1881നും ഇടയിൽ രചിച്ചത്.
ആത്മഹത്യ
ചരിത്രം
ആത്മഹത്യ ചെയ്തവരുടെ പട്ടിക
ആത്മഹത്യയെ കുറിച്ചുള്ള കാഴ്ചപ്പാട്
വൈദ്യം | സംസ്ക്കാരികം
നിയമം | തത്വശാസ്ത്രപരം
മതപരം | മരിക്കാനുള്ള അവകാശം
ആത്മഹത്യയുടെ പ്രതിസന്ധി
ഇടപെടൽ | തടയൽ
അത്യാഹിതനമ്പർ | ആത്മഹത്യാനിരീക്ഷണം
തരങ്ങൾ
ആത്മഹത്യാരീതികൾ | പകർപ്പ് ആത്മഹത്യ
വംശ ആത്മഹത്യ | ദയാവധം
പ്രേരണ ആത്മഹത്യ| ഇന്റർനെറ്റ് ആത്മഹത്യ
കൂട്ട ആത്മഹത്യ | മർഡർ സൂയിസൈഡ്
ആചാര ആത്മഹത്യ | ചാവേർ ആക്രമണം
ആത്മഹത്യാ ഉടമ്പടി | കൗമാര ആത്മഹത്യ
ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവണതകൾ
പാരാസൂയിസൈഡ് | സ്വയം പരിക്കേൽപ്പിക്കൽ
ആത്മഹത്യാചിന്ത | ആത്മഹത്യാക്കുറിപ്പ്
This box:

ഒരാൾ സ്വയം ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനാണ് ആത്മഹത്യ എന്ന് പറയുന്നത്. സാധാരണഗതിയിൽ വിഷാദരോഗം, ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ, സ്കീസോഫ്രീനിയ, അതിമദ്യപാനം, മയക്കുമരുന്നുപയോഗം തുടങ്ങിയ മാനസിക രോഗങ്ങൾ കാരണമുണ്ടാകുന്ന നിരാശയാണ് ആത്മഹത്യയിലേയ്ക്ക് നയിക്കുന്നത്.[1] സാമ്പത്തിക ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ, തൊഴിൽ നഷ്ടപ്പെടുക, രോഗം, കുടുംബ പ്രശ്നങ്ങൾ, മനുഷ്യർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധങ്ങളിലെ പാകപ്പിഴകൾ, കലഹം, കുറ്റബോധം, പ്രണയനൈരാശ്യം, പരീക്ഷയിലെ പരാജയം, അടുത്ത ബന്ധുവിന്റെ മരണം, ബലാത്സംഗം, മാനസികാരോഗ്യ സേവനങ്ങളുടെ ലഭ്യതക്കുറവ് തുടങ്ങിയവ മൂലമുണ്ടാകുന്ന സംഘർഷങ്ങൾ തുടങ്ങി പല കാരണങ്ങളും ആത്മഹത്യകൾക്കു പിന്നിലുണ്ട്.

ലഹരിയുപയോഗത്തിനും മാനസിക രോഗങ്ങൾക്കും തക്കതായ ചികിത്സ നൽകുക, സാമ്പത്തികമായ വളർച്ചയ്ക്ക് വഴിയൊരുക്കുക, ബന്ധങ്ങളിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുക, വിദഗ്ദ്ധ കൗൺസിലിംഗ് എന്നിവ ആത്മഹത്യകൾ ഒഴിവാക്കാനായി സ്വീകരിക്കാവുന്ന മാർഗ്ഗങ്ങളാണ്.

വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ സാദ്ധ്യതകൾക്കനുസരിച്ച് വ്യത്യസ്ത രീതികളാണ് സാധാരണയായി ആത്മഹത്യയ്ക്കുപയോഗിക്കപ്പെടുന്നത്. തൂങ്ങിമരണം, കീടനാശിനികൾ കഴിക്കുക, സ്വയം വെടിവയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് സാധാരണ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന മാർഗ്ഗങ്ങൾ. 8 മുതൽ 10 ലക്ഷം വരെ ആൾക്കാർ എല്ലാ വർഷവും ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ലോകമാസകലമുള്ള കണക്കെടുത്താൽ ആതഹത്യയാണ് പത്താമത്തെ വലിയ മരണകാരണം.[1][2] പുരുഷന്മാരാണ് സ്ത്രീകളേക്കാൾ കൂടുതൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത്. ഒരു പുരുഷൻ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത സ്ത്രീയെ അപേക്ഷിച്ച് നോക്കുമ്പോൾ നാലിരട്ടിയാണ്.[3] എല്ലാ വർഷവും 1 കോടി മുതൽ 2 കോടി വരെ ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങൾ പരാജയപ്പെടുന്നു എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[4] പരാജയപ്പെടുന്ന ആത്മഹത്യാ ശ്രമങ്ങൾ കൂടുതലും നടക്കുന്നത് യുവാക്കളിലും സ്ത്രീകളിലുമാണ്.

ആത്മഹത്യ പല രാജ്യങ്ങളിലും നിയമലംഘനമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യൻ പീനൽ കോഡിലെ വകുപ്പ് 309 പ്രകാരം ആത്മഹത്യ കുറ്റകരമായി മുൻപ് കണക്കാക്കിയിരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന്‌ ഇന്ത്യയിൽ ആത്മഹത്യ കുറ്റകരമല്ല.[5] മാനസിക രോഗികൾക്കെതിരെ നിലനിൽക്കുന്ന വിവേചനം ഇല്ലാതാക്കാനും അവർക്ക് ആവശ്യമായ വൈദ്യസഹായം ലഭ്യമാക്കാനും വേണ്ടി 2017-ൽ ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ് പാസ്സ് ആക്കിയ ദേശീയ മാനസികാരോഗ്യ നിയമം ഇത് കുറ്റകരമാക്കുന്ന വകുപ്പ് റദ്ദാക്കുകയുണ്ടായി.[6] മിക്ക പാശ്ചാത്യരാജ്യങ്ങളിലും ആത്മഹത്യയോ ആത്മഹത്യാശ്രമമോ പണ്ട് ശിക്ഷാർഹമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നതെങ്കിലും ഇപ്പോൾ കുറ്റകരമല്ല. മാനസികാരോഗ്യ സേവനങ്ങൾ അവിടെ നല്ല രീതിയിൽ ലഭ്യമാക്കുന്നു എന്നതാണ് എടുത്തു പറയേണ്ട വസ്തുത. വികസിത പശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളിൽ നേരിട്ടോ, ഫോൺ മുഖേനയോ, ഓൺലൈൻ മാർഗത്തിലോ കൗൺസിലിംഗ്, മാനസികാരോഗ്യ വിദഗ്ദരുടെ സേവനം, ചികിത്സ തുടങ്ങിയവ ലഭ്യമാണ്. മിക്ക ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിലും ഇത് ഒരു ക്രിമിനൽകുറ്റമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്.[7]

ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും ഇരുപത്തൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലും തീവച്ചുള്ള ആത്മഹത്യ ഒരു പ്രതിഷേധമാർഗ്ഗമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. പൊതുജനശ്രദ്ധ ഏറ്റവും ആകർഷിക്കുന്ന പ്രതിഷേധമാർഗ്ഗമായി ആത്മഹത്യ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഭീകര സംഘടനകളും വംശീയ സംഘടനകളും ആത്മഹത്യയെ ഒരു ആക്രമണരീതിയായി തന്നെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി കാണുന്നു. ഉദ്ദിഷ്ടകാര്യം നിർവഹിക്കുന്നതിനൊപ്പം ആത്മാഹൂതിക്ക് തയ്യാറാകുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടുള്ള ആക്രമണരീതിയാണ് ചാവേർ ആക്രമണം എന്നുപറയുന്നത്. കാമികാസി ചാവേർ ബോംബ് എന്നിവ സൈനികാവശ്യങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.[8]

മതം, ആത്മാഭിമാനം, ജീവിതത്തിന്റെ അർത്ഥം മുതലായ ചിന്താധാരകൾ ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റിയുള്ള കാഴ്ച്ചപ്പാടുകളെ സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. അബ്രഹാമികമതങ്ങൾ ആത്മഹത്യയെ പാപമായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ജപ്പാനിലെ സമുറായിവർഗ്ഗത്തിന്റെ കാലഘട്ടത്തിൽ സെപ്പുകു എന്ന ആത്മഹത്യാരീതി പരാജയത്തിന്റെ കറ കഴുകിക്കളയാനും പ്രതിഷേധിക്കാനുമുള്ള ആദരണീയമായ മാർഗ്ഗമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഹിന്ദുസമുദായത്തിൽ നിലനിന്നിരുന്നതും ഇപ്പോൾ നിരോധിക്കപ്പെട്ടതുമായ സമ്പ്രദായമായിരുന്നു സതി. സ്വമനസാലെയോ മറ്റുള്ളവരുടെ നിർബന്ധം മൂലമോ ഭർത്താവിന്റെ ചിതയിൽ ചാടി ഭാര്യമാർ ആത്മാഹൂതി ചെയ്യുക എന്ന രീതിയായിരുന്നു ഇത്.[9]

നിർവചനങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

പൂർത്തിയാക്കപ്പെട്ട ഒരു സ്വയംവധത്തിലൂടെ സ്വന്തം ജീവനൊടുക്കുന്നതിനെയാണ് സാധാരണഗതിയിൽ ആത്മഹത്യ എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.[10] ജീവിതമവസാനിപ്പിക്കണം എന്ന ഉദ്ദേശത്തോടെ ചെയ്യുന്നുവെങ്കിലും, തനിക്കുതന്നെ ദോഷം ചെയ്തുകൊണ്ട്, മരണത്തിൽ അവസാനിക്കാത്ത സംഭവങ്ങളെയാണ് ആത്മഹത്യാശ്രമം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.[11] മറ്റൊരാളുടെ സഹായത്തോടെ (ആത്മഹത്യചെയ്യാൻ സഹായകമായ ഉപദേശം നൽകുകയോ അതിനു തക്ക സാഹചര്യമൊരുക്കിക്കൊടുക്കുകയോ) ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതിനെ അസിസ്റ്റഡ് സൂയിസൈഡ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു.[12] മറ്റൊരാളുടെ മരണം ത്വരിതമാക്കാൻ കൂടുതൽ ആഴത്തിലുള്ള സഹായം ചെയ്യുന്ന പ്രവൃത്തിയാണ് ദയാവധം.[12] സ്വന്തം ജീവനെടുക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി സ്ഥിരമായി ചിന്തിക്കുന്നതിനെ ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൽ സൂയിസൈഡൽ ഐഡിയേഷൻ എന്ന് പറയുന്നു.[11]

അപകടസാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
2008-ൽ പതിനാറ് അമേരിക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് കാരണമാകുന്ന സാഹചര്യങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച സ്ഥിതിവിവരക്കണക്ക്.[13]

മാനസികരോഗങ്ങൾ, മയക്കുമരുന്നിന്റെ ഉപയോഗം, മാനസികസ്ഥിതി, സാമൂഹ്യവും കുടുംബപരവുമായ സാഹചര്യങ്ങൾ, ജനിതകകാരണങ്ങൾ എന്നിവ ആൾക്കാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള അപകട സാദ്ധ്യതയെ സ്വാധീനിക്കും.[14] ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ മാനസിക രോഗവും മയക്കുമരുന്നുപയോഗവും പലപ്പോഴും ഒരുമിച്ച് കാണപ്പെടാറുണ്ട്[15]. ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങളെന്തെങ്കിലും കൈയ്യെത്തും ദൂരത്തുണ്ടാകുന്നത് ആത്മഹത്യയ്ക്കുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. കുടുംബത്തിൽ ആരെങ്കിലും ആത്മഹത്യ ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലോ, മുൻപ് ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലോ[16] മസ്തിഷ്കത്തിന് പരിക്കുപറ്റിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലോ ഒരാൾ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്.[17] വീട്ടിൽ തോക്കുകൾ സൂക്ഷിക്കുന്നത് ആത്മഹത്യയുണ്ടാവാനുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[18] തൊഴിലില്ലായ്മ, ദാരിദ്ര്യം, വീടില്ലാത്ത സാഹചര്യം, വിവേചനം എന്നിങ്ങനെയുള്ള സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക ഘടകങ്ങൾ ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റിയുള്ള ചിന്തയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നുണ്ട്.[19] ഉദ്ദേശം15–40% ആൾക്കാർ ആത്മഹത്യാക്കുറിപ്പുകൾ എഴുതാറുണ്ട്.[20] 38% മുതൽ 55% വരെ ആത്മഹത്യാസ്വഭാവത്തെ ജനിതകകാരണങ്ങൾ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്.[21] യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുത്തിട്ടുള്ള സൈനികർ മറ്റുള്ളവരെ അപേക്ഷിച്ച് ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്. മാനസിക രോഗമുണ്ടാകാനുള്ള ഉയർന്ന സാദ്ധ്യതയും യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളും ഇതിന് കാരണമാണ്.[22]

മാനസികരോഗങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന സമയത്ത് 27%[23] മുതൽ 90%-ലധികം വരെ ആൾക്കാർക്ക് മാനസികരോഗമുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[16] മാനസികരോഗ ചികിത്സാകേന്ദ്രത്തിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ആൾക്കാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത ഉദ്ദേശം 8.6% വരും.[16] ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ പകുതിപ്പേർക്കും വിഷാദരോഗം കാണാറുണ്ട്. വിഷാദരോഗമോ ബൈപോളാർ അസുഖം പോലെ മാനസികനിലയെ ബാധിക്കുന്ന അസുഖങ്ങളോ ഉള്ളവർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത 20 മടങ്ങാണ്.[24] സ്കീസോഫ്രീനിയ (14%), വ്യക്തിത്വസംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ (14%),[25] ബൈപോളാർ അസുഖം,[24] പോസ്റ്റ് ട്രൊമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് ഡിസോർഡർ[16] എന്നീ അസുഖങ്ങളുള്ളവരും ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്. സ്കീസോഫ്രീനിയ ബാധിച്ചവരിൽ 5% ആത്മഹത്യയിലൂടെയാണ് മരിക്കുന്നത്.[26] ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച രോഗങ്ങൾ ഉള്ളവരിലും ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്.[27]

മുൻപ് ആത്മഹത്യാശ്രമം നടത്തിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അതാണ് പിന്നീട് ആത്മഹത്യയിലൂടെ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെടാനുള്ള സാദ്ധ്യതയിലേയ്ക്ക് വിരൽചൂണ്ടുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാന ഘടകം.[16] ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ ഏകദേശം 20% പേർ ഇതിനുമുൻപ് ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളവരാണ്. ഒരു പ്രാവശ്യം ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ ശ്രമിച്ച് പരാജയപ്പെടുന്നവരിൽ 1% പേർ അടുത്ത ഒരു വർഷത്തിനിടെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാറുണ്ട്.[16] ആത്മഹത്യ ചെയ്ത് പരാജയപ്പെട്ടവരിൽ 5% 10 വർഷത്തിനുശേഷം ആത്മഹത്യ ചെയ്യാറുണ്ട്.[27] ആത്മഹത്യകളായി കണക്കാക്കാത്ത തരം സ്വയം പരുക്കേൽപ്പിക്കുന്ന പ്രവൃത്തികളും ആത്മഹത്യയ്ക്കുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.[28]

മരണത്തിൽ കലാശിക്കുന്ന 80% ആത്മഹത്യകളിലും ആൾക്കാർ സംഭവത്തിന് തൊട്ടുമുൻപ് ഒരു വർഷത്തിനിടയിലും, 45% കേസുകളിൽ ആത്മഹത്യക്കു മുൻപുള്ള ഒരു മാസത്തിനിടയിലും ഒരു ഡോക്ടറെ സന്ദ്ർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവുമെന്ന് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[29][30] ഒരു പഠനത്തിൽ കണ്ടത് ആത്മഹത്യയിലൂടെ മരിച്ചുപോയവരിൽ 25–40% പേരും തൊട്ടുമുൻപത്തെ ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ മാനസികരോഗവിദഗ്ദ്ധരെ സന്ദർശിച്ചിട്ടുണ്ടാകുമെന്നാണ്.[23][29]

ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ദുരുപയോഗം

[തിരുത്തുക]
"ദി ഡ്രങ്കാർഡ്സ് പ്രോഗ്രസ്", 1846. മദ്യപാനം എങ്ങനെ ആത്മഹത്യയിലേയ്ക്ക് നയിക്കുന്നു എന്ന് ചിത്രീകരിക്കുന്നു.

വിഷാദരോഗം കഴിഞ്ഞാൽ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് വഴിവയ്ക്കുന്ന പ്രധാന ഘടകം ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ദുരുപയോഗമാണ്.[31] ലഹരിവസ്തുക്കൾ സ്ഥിരമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് മാത്രമല്ല, അവ അമിതമായി ലഹരികേറും വിധം ഉപയോഗിക്കുന്നതും ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.[15][32] വേർപാടുകൾ പോലെയുള്ള സ്വകാര്യ ദുഃഖങ്ങളും ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.[32] ലഹരിമരുന്നുകളുടെ ദുരുപയോഗത്തിന് മാനസികരോഗവുമായും ബന്ധമുണ്ട്.[15]

ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന അവസരത്തിൽ ധാരാളം ആൾക്കാർ സെഡേറ്റീവ്-ഹിപ്നോട്ടിക് മരുന്നുകൾ കഴിച്ചിട്ടുണ്ടാവും.[33] 15% മുതൽ 61% വരെ കേസുകളിൽ മദ്യവും ഉള്ളിൽ ചെന്നിട്ടുണ്ടാകും.[15] മദ്യത്തിന്റെ ഉപയോഗം കൂടുതലുള്ളതും കൂടുതൽ മദ്യശാലകളുള്ളതുമായ രാജ്യങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യാനിരക്കും കൂടുതലാണ്.[34] മൊത്തത്തിൽ എല്ലാ തരം മദ്യങ്ങളൂടേയും ആകെ ഉപഭോഗത്തേക്കാൾ വാറ്റിയെടുത്ത മദ്യത്തിന്റെ മാത്രം ഉപഭോഗവുമായാണ് ഇതിന് നേരിട്ടുള്ള ബന്ധമുള്ളത്.[14][15] മദ്യപാനത്തിന് എപ്പോഴെങ്കിലും ചികിത്സ തേടിയിട്ടുള്ളവരിൽ 2.2–3.4% ആത്മഹത്യയിലൂടെ മരണപ്പെടാറുണ്ട്.[34] ആത്മഹത്യയ്ക്കുശ്രമിക്കുന്ന മദ്യപാനികൾ സാധാരണഗതിയിൽ ഇതിനു മുൻപ് ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളതും പ്രായമുള്ളതുമായ പുരുഷന്മാരാണ്.[15] ഹെറോയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നവരിലെ മരണങ്ങളിൽ 3- മുതൽ 35% വരെ ആത്മഹത്യയാണ്. ഇത് ഹെറോയിൻ ഉപയോഗിക്കാത്തവരെ അപേക്ഷിച്ച് 14 മടങ്ങാണ്.[35]

കൊക്കൈൻ മെത്താംഫിറ്റമിൻ എന്നിവയുടെ ദുരുപയോഗവും ആത്മഹത്യയുമായി ശക്തമായ ബന്ധമുണ്ട്.[15][36] കൊക്കൈൻ ഉപയോഗിക്കുന്നവരിൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത ഏറ്റവും കൂടുതലുള്ളത് മരുന്ന് ലഭ്യമല്ലാത്ത അവസ്ഥയിലാണ് (വിത്ഡ്രോവൽ ഫേസ്).[37] ശ്വസിക്കുന്ന തരം ലഹരിവസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിക്കുന്നവരും ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ ഉയർന്ന സാദ്ധ്യതയുള്ളവരാണ്. ഇത്തരക്കാരിൽ 65% ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റി ചിന്തിക്കുകയും 20% ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്.[15]

പുകവലിക്കുന്നതും ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഘടകമാണ്.[38] എന്തുകൊണ്ടാണ് ഈ ബന്ധം കാണപ്പെടുന്നത് എന്നത് വ്യക്തമല്ല. പുകവലിക്ക് അടിമപ്പെടാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ളവർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനും സാദ്ധ്യതയുണ്ട് എന്നും, പുകവലി കാരണമുണ്ടാകുന്ന അസുഖങ്ങൾ ജീവിതമവസാനിക്കാൻ ഒരു പ്രേരണയാകുന്നുണ്ടാകാം എന്നും പുകവലി തലച്ചോറിൽ ആത്മഹത്യാപ്രവണതയുണ്ടാക്കുന്ന തരം രാസമാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നുണ്ട് എന്നുമുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങൾ മുന്നോട്ടുവയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[38] കഞ്ചാവ് പോലുള്ള ലഹരി പദാർത്ഥങ്ങളുടെ ഉപയോഗങ്ങളും ആത്മഹത്യാപ്രവണത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതായി വിദഗ്ധർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.[15]

ചൂതാട്ടം

[തിരുത്തുക]

ചൂതാട്ടത്തിനോടുള്ള ആസക്തി ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യതയും ആത്മഹത്യാശ്രമം നടത്താനുള്ള സാദ്ധ്യതയും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഇത്തരക്കാരിൽ ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റിയുള്ള ചിന്തയും കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.[39] ചൂതാട്ടത്തോട് അത്യാസക്തിയുള്ളവരിൽ (പാത്തോളജിക്കൽ ഗാംബ്ലേഴ്സ്) 12 മുതൽ 24% വരെ ആൾക്കാർ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിക്കാറുണ്ട്.[40] ഇത്തരക്കാരിലെ ദമ്പതിമാരിൽ സാധാാരണക്കരെ അപേക്ഷിച്ച് മൂന്നിരട്ടി ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യതയുണ്ട്.[40] ചൂതാട്ടക്കാരിൽത്തന്നെ മാനസിക രോഗമുള്ളവർ, മദ്യപാനികൾ, ലഹരിമരുന്നുപയോഗിക്കുന്നവർ എന്നീ വിഭാഗങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്.[41]

രോഗാവസ്ഥകൾ

[തിരുത്തുക]

ആത്മഹത്യയും ശാരീരിക രോഗങ്ങളും തമ്മിൽ ബന്ധമുള്ളതായി കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[27] വിട്ടുമാറാത്ത വേദന,[42] മസ്തിഷ്കത്തിലേൽക്കുന്ന പരിക്ക്,[43] അർബ്ബുദം,[44] ഡയാലിസിസ് ചെയ്യുന്നവർ, എച്ച്.ഐ.വി. ബാധിതർ, സിസ്റ്റമിക് ലൂപ്പസ് എറിത്തമറ്റോസിസ് ബാധിച്ചവർ തുടങ്ങിയവരിൽ ആത്മഹത്യാ സാദ്ധ്യത കൂടുതലായാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.[27] അർബ്ബുദബാധിതരാണെന്ന് രോഗനിർണ്ണയം നടന്നുകഴിഞ്ഞാൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത ഇരട്ടിയായി വർദ്ധിക്കും.[44] ഒന്നിലധികം രോഗങ്ങളുള്ളവരിൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത വളരെയധികമാണ്. ജപ്പാനിൽ രോഗങ്ങളാണ് ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ഏറ്റവും പ്രധാന കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നത്.[45]

ഉറക്കക്കുറവ്[46] സ്ലീപ് ആപ്നിയ എന്നിവ വിഷാദത്തിനും ആത്മഹത്യയ്ക്കും കാരണമാകുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. ചില സാഹചര്യങ്ങളിൽ വിഷാദരോഗവുമായി ബന്ധമില്ലാതെ തന്നെ ഉറക്കവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങൾ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് കാരണമാകാം.[47]

മാനസികാവസ്ഥകൾ

[തിരുത്തുക]

നിരാശാബോധം, ജീവിതത്തിൽ സന്തോഷമില്ലാതാകുക, ഡിപ്രഷൻ വ്യാകുലത എന്നിങ്ങനെ പല മാനസികാവസ്ഥക‌ൾ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് കാരണമാകാറുണ്ട്.[24] പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള കഴിവുകുറവ്, മുൻപുണ്ടായിരുന്ന ശേഷികൾ നഷ്ടപ്പെടുക, പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന മനഃശ്ചാഞ്ചല്യങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള കഴിവുകുറവ് എന്നിവ പ്രാധാന്യമുള്ള ഘടകങ്ങളാണ്.[24][48] പ്രായമുള്ളവരിൽ മറ്റുള്ളവർക്ക് ബാദ്ധ്യതയാകും എന്ന തോന്നൽ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു.[49][49]

കുടുംബാംഗത്തിന്റെയോ സുഹൃത്തിന്റെയോ മരണം, തൊഴിൽ നഷ്ടപ്പെടുക, സമൂഹത്തിൽ ഒറ്റപ്പെടുക (ഒറ്റയ്ക്കുതാമസിക്കുന്നതുപോലെ) എന്നിങ്ങനെയുള്ള ജീവിതത്തിലെ പിരിമുറുക്കങ്ങൾ ആത്മഹത്യയ്ക്കുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.[24] വിവാഹം കഴിച്ചിട്ടില്ലാത്തവരുടെ അപായസാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്.[16] മതവിശ്വാസം ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കുറയ്ക്കും.[50] മിക്ക മതങ്ങളും ആത്മഹത്യയ്ക്കതിരായി നിലപാടെടുക്കുന്നതാവാം ഇതിന് കാരണമെന്നാണ് കരുതുന്നത്. മതം ഒരാൾ മറ്റു മനുഷ്യരുമായി ഇടപെടാനുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതും ഇതിന്റെ കാരണമാകാം.[50] മതവിശ്വാസികളിൽ തന്നെ മുസ്ലീമുകളാണ് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ആത്മഹത്യാനിരക്കുള്ള വിഭാഗം.[51]

മറ്റുള്ളവർ തങ്ങളുടെ മേൽ കുതിരകയറുന്നതോ തങ്ങൾക്കെതിരായ മുൻധാരണകൾ വച്ചുപുലർത്തുന്നതോ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് കാരണമാകാം.[52] കുട്ടിക്കാലത്തുണ്ടായ ലൈംഗികചൂഷണവും[53] യഥാർത്ഥ മാതാപിതാക്കളല്ലാത്തവരുടെ സംരക്ഷണയി‌ൽ വളരുന്നതും അപകടസാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.[54] ആത്മഹത്യകൾ മുഴുവനായെടുത്താൽ ഏകദേശം 20% എണ്ണം ലൈംഗികചൂഷണം കാരണമുണ്ടാകുന്നതാണ്.[21]

ആത്മഹത്യയുടെ പരിണാമസംബന്ധിയായ ഒരു വിശദീകരണം ഇത് സമൂഹത്തിന്റെ ഇൻക്ലൂസീവ് ഫിറ്റ്നസ് ( ധാരാളം സന്തതികളുണ്ടാകാനും, അവർക്ക് താങ്ങയി നിൽക്കാനും, ആ സന്തതികൾക്ക് തിരികെ തങ്ങൾക്ക് ചുറ്റുമുള്ളവർക്കു താങ്ങായിമാറാനും ഉള്ള ശേഷി) വർദ്ധിപ്പിക്കുമെന്നതാണ്. ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന വ്യക്തിക്ക് കൂടുതൽ കുട്ടികൾ ഉണ്ടാകാനോ അയാൾ മറ്റുള്ളവരെ സഹായിക്കാനോ ഉള്ള സാദ്ധ്യതകൾ ഇല്ലെങ്കിൽ പോലും ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതിലൂടെ അയാൾ തന്റെ ബന്ധുക്കളുടെ വിഭവങ്ങൾ ഫലത്തിൽ ശോഷിപ്പിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതാണ് ഈ വാദത്തിന്നടിസ്ഥാനം. ആരോഗ്യമുള്ള കൗമാരപ്രായക്കാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത് ഇൻക്ലൂസീവ് ഫിറ്റ്നസ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നില്ല എന്നതാണ് ഇതിനെതിരായ ഒരു വാദം. പഴയ ഒരു സാഹചര്യത്തിൽ ജീവിക്കുവാനുള്ള ശേഷി വികസിപ്പിച്ചാലും അത് പുതിയ സാഹചര്യത്തിൽ ഫലവത്താകണമെന്നില്ല.[48][55]

ദാരിദ്ര്യം ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.[56] പ്രത്യേകിച്ച് ചുറ്റുമുള്ളവരെ അപേക്ഷിച്ച് ഒരാൾക്കു ദാരിദ്ര്യം വർദ്ധിക്കുന്നത് അയാളുടെ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കൂട്ടുന്നതായി കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[57] 1997-നു ശേഷം ഇന്ത്യയിൽ 200,000-ലധികം കർഷകർ ആത്മഹത്യ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കടം സംബന്ധിച്ച പ്രശ്നങ്ങളാണ് ഇതിന്റെ ഭാഗികമായ കാരണം.[58] ചൈനയിൽ നഗരപ്രദേശങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത മൂന്നിരട്ടിയാണ്. ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ സാമ്പത്തികബുദ്ധിമുട്ടുകളാണ് ഇതിന് കാരണമെന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്.[59]

മാദ്ധ്യമങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

ഇന്റർനെറ്റുൾപ്പെടെയുള്ള മാദ്ധ്യമങ്ങൾ ആത്മഹത്യകളിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ട്.[14] മാദ്ധ്യമങ്ങൾ ആത്മഹത്യയെ പ്രാധാന്യത്തോടെ വീണ്ടും വീണ്ടും അവതരിപ്പിക്കുന്നതും കാ‌ൽപ്പനികമായ ഒന്നായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതും ആത്മഹത്യാനിരക്ക് വർദ്ധിക്കാൻ കാരണമാകും.[60] ആത്മഹത്യ എങ്ങനെയാണ് ചെയ്യേണ്ടതെന്ന് വളരെ വിശദമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നത് ആത്മഹത്യകളുടെ എണ്ണം കൂടാൻ കാരണമാകും.[61]

ഒരു ആത്മഹത്യയെ മാതൃകയാക്കി മറ്റനേകം പേർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാറുണ്ട്. ഗോഥെയുടെ ദി സോറോസ് ഓഫ് യങ് വെർത്തർ എന്ന കൃതിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഈ പ്രതിഭാസത്തെ വെർത്തർ പ്രഭാവം എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്.[62] മരണത്തിന്റെ കാല്പനികഭാവത്തിൽ ആകൃഷ്ടരാകുന്ന കൗമാരപ്രായക്കാരിലാണ് അപകടസാദ്ധ്യത കൂടുതൽ.[63] വാർത്താമാദ്ധ്യമങ്ങൾക്ക് ആത്മഹത്യാസ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളിൽ ഒരു പ്രധാന സ്ഥാനമാണുള്ളതെങ്കിലും വിനോദമാദ്ധ്യമങ്ങൾക്ക് ഇതിലുള്ള പ്രാധാന്യം വ്യക്തമല്ല.[64] ആത്മഹത്യാപ്രവണതയുള്ളവർക്ക് എങ്ങനെ ആത്മഹത്യയിൽ നിന്ന് രക്ഷപെടാം എന്നതുസംബന്ധിച്ച വാർത്തകൾക്ക് ആത്മഹത്യാനിരക്ക് കുറയ്ക്കാനുള്ള കഴിവുണ്ട്. ഇതിനെ പാപാജെനോ പ്രഭാവം എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. മൊസാർട്ടിന്റെ ദി മാജിക് ഫ്ലൂട്ട് എന്ന ഒപറയിലെ കഥാപാത്രത്തിന്റെ പേരിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ഈ പ്രഭാവത്തിന് പേരു ലഭിച്ചത്. സ്നേഹിക്കുന്ന ഒരാളെ നഷ്ടപ്പെടുമോ എന്ന് ഭയന്ന് ആത്മഹത്യയ്ക്കൊരുങ്ങുന്ന ഒരാളെ സുഹൃത്തുക്കൾ രക്ഷിക്കുന്നതാണ് ഇതിന്റെ ഇതിവൃത്തം.[62] മാദ്ധ്യമങ്ങൾ വാർത്താ റിപ്പോർട്ടിംഗിൽ മാർഗ്ഗരേഖകൾ പാലിച്ചാൽ ആത്മഹത്യകൾ കുറയ്ക്കാൻ സാധിക്കും.[60] എങ്കിലും മാദ്ധ്യമരംഗം ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ഇതിനോട് സഹകരിക്കാറില്ല.[60]

യുക്തിപരമായ തീരുമാനം

[തിരുത്തുക]

ചിന്തിച്ച് കാര്യകാരണസഹിതം സ്വന്തം ജീവനെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നതിനെയാണ് റാഷണൽ സൂയിസൈഡ് (യുക്തിപരമായ ആത്മഹത്യ) എന്ന് വിളിക്കുന്നത്.[65] ആത്മഹത്യ ഒരിക്കലും യുക്തിസഹമല്ല എന്നാണ് ചിലരുടെ അഭിപ്രായം.[65] മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രയോജനത്തിനായി സ്വന്തം ജീവനെടുക്കുന്നതിനെ ആൾട്രൂയിസ്റ്റിക് സൂയിസൈഡ് എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്.[66] പ്രായം കുറവുള്ളവർക്ക് കൂടുതൽ ഭക്ഷണം ലഭ്യമാകട്ടെ എന്ന് കരുതി ഒരു വൃദ്ധൻ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത് ഇതിനുദാഹരണമാണ്.[66] ചില എസ്കിമോ സംസ്കാരങ്ങളി‌ൽ ഇത് ബഹുമാനവും ബുദ്ധിയും സൂചിപ്പിക്കുന്ന പ്രവൃത്തിയായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്.[67]

ഒരാൾ തന്റെ തന്നെ മരണത്തിനിടയാകും എന്ന അറിവോടെ ഒരു രാഷ്ട്രീയനടപടി എന്ന നിലയ്ക്ക് മറ്റുള്ളവർക്കെതിരേ നടത്തുന്ന ആക്രമണത്തെയാണ് ചാവേർ ആക്രമണം എന്ന് വിളിക്കുന്നത്.[68] സ്വന്തം ദേഹത്ത് സ്ഫോടകവസ്തുക്കൾ വച്ചുകെട്ടി ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്തെത്തി സ്ഫോടനം നടത്തുന്ന രീതിയാണ് ഇതിലെ ഒരു രീതി. രാജീവ് ഗാന്ധി, പ്രേമദാസ എന്നിവർ ഇത്തരം ആത്മഹത്യാ ബോംബറുടെ ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട പ്രമുഖരാണ്.

വീരചരമം പ്രാപിക്കുക എന്ന ആഗ്രഹമാണ് ചിലരെ ആത്മഹത്യാബോം‌ബിംഗ് നടത്താൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നത്.[22] കാമികാസി ആക്രമണങ്ങൾ ഒരുയർന്ന ലക്ഷ്യത്തിനായോ നൈതികമായ ഒരു ചുമതലയായോ കണ്ടാണ് നടത്തപ്പെട്ടിരുന്നത്.[67] കൊലപാതകത്തെത്തുടർന്ന് ഒരാഴ്ച്ചയ്ക്കുള്ളിൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് മർഡർ സൂയിസൈഡ് എന്ന് വിളിക്കുന്നത്.[69] സാമൂഹ്യ സമ്മർദ്ദത്തെത്തുടർന്നാണ് കൂട്ട ആത്മഹത്യകൾ സാധാരണഗതിയിൽ നടക്കുന്നത്. ഒരു സമൂഹത്തിലെ അംഗങ്ങൾ ഒരു നേതാവിന്റെ ഇച്ഛയ്ക്ക് വഴങ്ങുകയാണ് സാധാരണഗതിയിൽ സംഭവിക്കുന്നത്.[70] രണ്ടാളുകൾ ചേർന്ന് ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതിനെ ആത്മഹത്യാ ഉടമ്പടി എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്.[71]

ജീവിതസാഹചര്യങ്ങൾ അസഹ്യമാകുമ്പോൾ (തുടർന്ന് ജീവിക്കുന്നത് അസഹനീയമാണെന്ന സാഹചര്യത്തിൽ) ചിലർ ഒരു രക്ഷ എന്ന നിലയിൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാറുണ്ട്.[72] നാസി കോൺസൺട്രേഷൻ കാമ്പുകളിലെ ചില അന്തേവാസികൾ ഇലക്ട്രിക് വേലികളിൽ മനഃപൂർവ്വം പിടിച്ച് ആത്മഹത്യ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.[73]

പഴയ തമിഴകത്തിൽ, യുദ്ധത്തിൽ പരാജിതരാകുകയോ, സാമൂഹ്യോത്തരവാദിത്തങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ കഴിയാതെ പോകുകയോ ചെയ്യുന്ന ഭരണകർത്താക്കളും മറ്റും ഒരിടത്ത് വടക്കോട്ടു നോക്കിയിരുന്ന്, ഭക്ഷണവും പാനീയങ്ങളും വർജ്ജിച്ച്, ജീവനൊടുക്കുന്ന "വടക്കിരിക്കൽ" എന്ന സ്വയംഹത്യാരീതി സ്വീകരിച്ചിരുന്നതായി സംഘകാലകൃതികൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്.

രീതികൾ

[തിരുത്തുക]
അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ വിവിധ രീതികളുപയോഗിച്ച് ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതിന്റെ നിരക്ക്.[18]

വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യക്കുപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന മാർഗങ്ങളിൽ വൈവിധ്യമുണ്ട്. എങ്കിലുംതൂങ്ങിമരണം, കീടനാശിനികൾ കഴിക്കൽ, വെടിവച്ചുള്ള മരണം എന്നിവയാണ് പ്രധാന രീതികൾ.[74] വിവിധ ആത്മഹത്യാമാർഗ്ഗങ്ങളുടെ ലഭ്യതയാണ് നിരക്കുകളിലെ വൈവിദ്ധ്യത്തിന്ന് കാരണം എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.[61] 56 രാജ്യങ്ങളിലെ നിരക്കുകൾ പരിശോധിച്ചതിൽ മിക്ക രാജ്യങ്ങളിലും ഏറ്റവും കൂടുതലായി ഉപയോഗിക്കുന്ന മാർഗ്ഗം തൂങ്ങിമരണമാണെന്നാണ് കാണപ്പെട്ടത്.[75] പുരുഷന്മാരിൽ 53% ആൾക്കാരും സ്ത്രീകളിൽ 39% പേരും തൂങ്ങിമരിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്.[76] തൂങ്ങിമരണം, വിഷം കഴിക്കൽ എന്നിവയാണ് ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പേർ ഉപയോഗിക്കുന്ന ആത്മഹത്യാരീതികൾ . സ്വയം തീപ്പൊള്ളലേൽപ്പിക്കുക, വെള്ളത്തിലേക്കോ തീവണ്ടിക്ക് മുന്നിലേക്കോ ചാടുക, സ്വയം മുറിവേൽപ്പിക്കുന്ന മറ്റു മാർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവയൊക്കെ ഇന്ത്യയിൽ പ്രയോഗിക്കപ്പെടാറുണ്ട്.

ലോകമാസകലമുള്ള കണക്കെടുത്താൽ 30% ആത്മഹത്യകൾ കീടനാശിനി കഴിക്കുന്നതുമൂലമാണ്. യൂറോപ്പിൽ 4% ആൾക്കാർ മാത്രമാണ് ഈ രീതി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതെങ്കിലും പസഫിക് പ്രദേശത്ത് 50%-ലധികം ആൾക്കാരും ഈ മാർഗ്ഗമാണ് സ്വീകരിക്കുന്നത്.[77] കർഷകർക്ക് എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമായതിനാൽ ലാറ്റിൻ അമേരിക്കൻ പ്രദേശത്തും ഇത് സാധാരണമാണ്.[61] മിക്ക രാജ്യങ്ങളിലും മരുന്നുകൾ അപകടമായ അളവിൽ കഴിക്കുന്നതിലൂടെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന രീതി സ്ത്രീകളിൽ 60% വരെയും പുരുഷന്മാരിൽ 30% വരെയുമാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.[78] ഇത്തരം മിക്ക ആത്മഹത്യകളും മുൻ‌കൂട്ടി തയ്യാറെടുത്ത് ചെയ്യുന്നതല്ല. പെട്ടെന്നെടുക്കുന്ന തീരുമാനം മൂലമാണ് മിക്കവയും നടക്കുന്നത്.[61] വിവിധ ആത്മഹത്യാരീതികളിലെ മരണനിരക്ക്: വെടിവച്ചുള്ള ആത്മഹത്യാശ്രമം: 80-90%, മുങ്ങിമരണം: 65-80%, തൂങ്ങിമരണം: 60-85%, കാറിന്റെ എക്സോസ്റ്റ് വാതകം ശ്വസിക്കൽ 40-60%, ചാടിമരിക്കുക: 35-60%, മരക്കരി കത്തിച്ചുള്ള മരണം 40-50%, കീടനാശിനികൾ കഴിക്കുക: 6-75%, മരുന്നുകൾ ഓവർഡോസായി കഴിക്കുക: 1.5-4%.[61]

അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ 57% ആത്മഹത്യകൾ തോക്കുപയോഗിച്ചുള്ളവയായിരുന്നു. ഇത് പുരുഷന്മാരിൽ സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതലാണ്.[16] രണ്ടാം സ്ഥാനത്തെത്തിയത് പുരുഷന്മാരിൽ തൂങ്ങിമരണവും സ്ത്രീകളിൽ വിഷം കഴിക്കുന്നതുമായിരുന്നു.[16] 40% പേരും ഈ രണ്ടു രീതികളിലൊന്നുപയോഗിച്ചാണ് ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത്.[79] സ്വിറ്റ്സർലാന്റിൽ ഏതാണ്ടെല്ലാവർക്കും തോക്കുണ്ടെങ്കിലും ഏറ്റവുമധികം ആൾക്കാർ തൂങ്ങിമരിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്.[80] ഹോങ്കോങ് (50%), സിങ്കപ്പൂർ (80%) എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഉയരത്തിൽ നിന്ന് ചാടിമരിക്കുകയാണ് സാധാരണ രീതി.[61] ചൈനയിൽ കീടനാശിനി കഴിക്കുന്നതിനാണ് പ്രചാരം കൂടുതലുള്ളത്.[81] ജപ്പാനിൽ വയറുകീറിയുള്ള സെപ്പുക്കു എന്ന ആത്മഹത്യാരീതി ഇപ്പോഴും നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും[81] തൂങ്ങിമരണമാണ് സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നത്.[82]

പാത്തോഫിസിയോളജി

[തിരുത്തുക]

ആത്മഹത്യയോ വിഷാദമോ ശാരീരികമായ എന്ത് മാറ്റം മൂലമാണുണ്ടാകുന്നത് എന്നത് വ്യക്തമല്ല.[16] സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും മനഃശാസ്ത്രപരവുമായ കാരണങ്ങൾക്ക് പുറമേ വ്യക്തിബന്ധങ്ങളുടെ വികാസപരിണാമങ്ങളിലൂടെ ശൈശവം മുതൽ രൂപംകൊള്ളുന്ന ശീലവ്യതിയാനങ്ങളും (behavioural changes) ഇവക്ക് കാരണങ്ങളാകാമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.[61]

തലച്ചോറിൽ ബ്രെയിൻ ഡിറൈവ്ഡ് ന്യൂറോട്രോപിക് ഫാക്റ്റർ (ബി.ഡി.എൻ.എഫ്.) എന്ന വസ്തുവിന്റെ അളവ് കുറവായിരിക്കുന്ന അവസ്ഥയ്ക്ക് ആത്മഹത്യയുമായി ബന്ധമുണ്ടെന്ന് കണ്ടിട്ടുണ്ട്.[83] ഈ അവസ്ഥയ്ക്ക് വിഷാദരോഗം, പോസ്റ്റ് ട്രോമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് ഡിസോർഡർ, സ്കീസോഫ്രേനിയ ഒബ്സസീവ് കംപൾസീവ് ഡിസോർഡർ തുടങ്ങിയ അസുഖങ്ങളുമായും ബന്ധമുണ്ട്.[84] മാനസിക രോഗങ്ങളുള്ളവരുടെ ഹിപ്പോകാമ്പസ്, പ്രീഫ്രോണ്ടൽ കോർട്ടക്സ് എന്നീ മസ്തിഷ്കഭാഗങ്ങളിൽ ബി.ഡി.എൻ.എഫ്. കുറവാണെന്ന് പോസ്റ്റ് മോർട്ടം പരിശോധനകളിൽ കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[85] ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ സീറോടോണിൻ എന്ന ന്യൂറോ ട്രാൻസ്മിറ്ററും കുറവാണെന്ന് കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[86][87] സീറോട്ടോണിൻ റിസപ്റ്ററുകളുടെ വർദ്ധനയും സെറിബ്രോസ്പൈനൽ ഫ്ലൂയിഡിൽ സീറോട്ടോണിൻ വിഘടിച്ചുണ്ടായ രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉയർന്ന സാന്നിദ്ധ്യവുമാണ് ഇതുവരെ ലഭിച്ചിട്ടുള്ള തെളിവുകൾ. നേരിട്ടുള്ള തെളിവുകൾ ലഭിക്കുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്.[86] എപിജനറ്റിക്സ് എന്ന പ്രതിഭാസത്തിനും (ജനിതകഘടന മാറാതെ തന്നെ സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ജനിതകഘടനയുടെ പ്രകടഭാവം മാറുന്നത്) ആത്മഹത്യയുടെ സാദ്ധ്യത കൂട്ടുന്നതിൽ പങ്കുണ്ട്.[88]

ആത്മഹത്യ തടയൽ

[തിരുത്തുക]
ആത്മഹത്യ തടയാനുള്ള ശ്രമം എന്ന നിലയിൽ ഗോൾഡൻ ഗേറ്റ് പാലത്തിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള ഈ ബോർഡിൽ അടിയന്തര സാഹചര്യങ്ങളിൽ വിളിക്കാനുള്ള ഒരു നമ്പർ നൽകിയിട്ടുണ്ട്.

മുൻകരുതലുകളിലൂടെ ആത്മഹത്യ തടയാൻ ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ട്. വിഷവസ്തുക്കളോ തോക്കുകളോ പോലെ ആത്മഹത്യയ്ക്കുപയോഗിക്കാവുന്ന ചില മാർഗ്ഗങ്ങളുടെ ലഭ്യത തടയുക മൂലം ആത്മഹത്യാനിരക്ക് കുറയ്ക്കാൻ സാധിക്കും[61][89] പാലങ്ങളിലും റെയിൽ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലും വേലികൾ നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്യാവുന്നതാണ്.[61] ലഹരിമരുന്നുകളോടും മദ്യത്തോടുമുള്ള ആസക്തി, വിഷാദരോഗം എന്നിവ ചികിത്സിക്കുകയും മുൻപ് ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളവർക്ക് മതിയായ ശ്രദ്ധ നൽകുകയും ചെയ്യുന്നത് ഗുണം ചെയ്യും.[89] മദ്യത്തിന്റെ ലഭ്യത കുറയ്ക്കുക എന്ന നടപടിയും ഒരു മാർഗ്ഗമായി ചിലർ മുന്നോട്ടുവച്ചിട്ടുണ്ട് (ബാറുകളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കുക ഉദാഹരണം).[15] അടിയന്തരഘട്ടങ്ങളിൽ വിളിക്കാനുള്ള ഫോൺ നമ്പറുകൾ സാധാരണയായി ഉണ്ടെങ്കിലും ഇവയുടെ ഫലപ്രാപ്തിയോ ഇവയ്ക്ക് ഗുണമില്ല എന്ന വശമോ സംശയരഹിതമായി തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.[90][91] ആത്മഹത്യയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുന്ന യുവാക്കളിലും കൗമാരപ്രായക്കാരിലും കോഗ്നീറ്റീവ് ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പി ഗുണം ചെയ്യുന്നതായി അടുത്തകാലത്ത് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[92] സാമ്പത്തികപുരോഗതി കൈവരിക്കുന്നത് വഴി ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ ആത്മഹത്യാനിരക്ക് കുറയ്ക്കാൻ സാധിച്ചേയ്ക്കും.[56] പ്രായമുള്ളവരുടെ സാമൂഹിക ബന്ധങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പികുന്നത് ആത്മഹത്യ കുറയ്ക്കാൻ വഴിയൊരുക്കും.[93]

സ്ക്രീനിംഗ്

[തിരുത്തുക]

പൊതുജനങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ളവരെ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ ഉപയോഗിച്ചും ചോദ്യാവലികളിലൂടേയുമായി വേർതിരിച്ചുകണ്ടെത്തി നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുന്നത് ആത്മഹത്യാനിരക്ക് കുറയ്ക്കുമോ എന്നതുസംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല.[94] ഇത്തരം സ്ക്രീനിംഗ് മാനസികരോഗ ചികിത്സാസംവിധാനങ്ങളെ അപ്രധാനമേഖലകളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിച്ച് വിടും എന്ന ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[95] ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കൂടുതലുള്ളവരെ പരിശോധിക്കുകയാണ് കരണീയമായ മാർഗ്ഗം.[16] ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റി ചോദിക്കുന്നത് ഇതിനുള്ള സാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതായി കാണപ്പെട്ടിട്ടില്ല.[16]

മാനസികരോഗം

[തിരുത്തുക]

മാനസികരോഗമുള്ളവരിൽ ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യത കുറയ്ക്കുന്ന പലതരം ചികിത്സകളുണ്ട്. ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങൾ നടത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നവരെ അവരുടെ സമ്മതത്തോടെയോ അല്ലാതെയോ മാനസികരോഗചികിത്സയ്ക്കായി ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കാവുന്നതാണ്.[16] സ്വയം അപകടം വരുത്താവുന്ന വസ്തുക്കൾ അവരുടെ പരിസരങ്ങളിൽനിന്ന് നീക്കം ചെയ്യേണ്ടതാണ്.[27] ചില ഡോക്ടർമാർ രോഗികളെക്കൊണ്ട് ആത്മഹത്യ ചെയ്യാതിരിക്കാനുള്ള കരാറിൽ ഒപ്പുവയ്പ്പിക്കാറുണ്ട്. തങ്ങളെ ആശുപത്രിയിൽ നിന്ന് ഡിസ്ചാർജ്ജ് ചെയ്താലും സ്വയം ദോഷം വരുത്താതെയിരിക്കാം എന്നാണ് കരാറിന്റെ ഉള്ളടക്കം.[16] ഇത്തരം ചെയ്തികൾക്ക് കാര്യമായ ഗുണമുള്ളതായി തെളിവില്ല.[16] അപകടസാദ്ധ്യത കുറവുള്ള രോഗികൾക്ക് ഔട്ട്-പേഷ്യന്റ് ചികിത്സ മതിയാകും.[27] സ്ഥിരമായി ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യതയുള്ള തരം ബോർഡർലൈൻ വ്യക്തിത്വപ്രശ്നമുള്ളവരെ കുറച്ചുകാലം ആശുപത്രിയിൽ കിടത്തിച്ചികിത്സിക്കുന്നത് സമൂഹത്തിൽ അവർക്ക് പൂർണ്ണ പിന്തുണ ലഭ്യമാക്കുന്നതിനേക്കാൾ ഗുണകരമാണെന്ന് തെളിവുകളില്ല.[96][97]

സൈക്കോതെറാപ്പി (പ്രത്യേകിച്ച് ഡയലക്റ്റിക്കൽ ബിഹേവിയർ തെറാപ്പി) ബോർഡർലൈൻ വ്യക്തിത്വപ്രശ്നമുള്ളവരിലും[98] കൗമാരക്കാരിലെയും ആത്മഹത്യാപ്രവണത കുറയ്ക്കും എന്നതിന് ദുർബ്ബലമായ തെളിവുകളുണ്ട്.[99] ആത്മഹത്യാസാദ്ധ്യതയുള്ള മുതിർന്നവരിലും ഇത് ഉപകാരപ്രദമായേക്കും.[100] എന്നാൽ ആത്മഹത്യമൂലമുള്ള മരണങ്ങളിൽ ഇതുമൂലം കുറവുണ്ടാകുന്നതായി തെളിവ് ലഭിച്ചിട്ടില്ല.[99]

വിഷാദരോഗങ്ങൾക്കുള്ള മരുന്നുകൾ (ആന്റീഡിപ്രസന്റ്സ്) ഫലപ്രദമാണോ അതോ ദോഷകരമാണോ എന്നത് വിവാദവിഷയമാണ്.[14] എസ്.എസ്.ആർ.ഐ. ഇനത്തിൽപ്പെട്ട വിഷാദത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ യുവാക്കളിലും കൗമാരക്കാരിലും ആത്മഹത്യാനിരക്ക് 1000-ന് 25 എന്നതിൽ നിന്ന് 1000-ന് 40 എന്നായി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതായാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.[101] മുതിർന്നവരിൽ ഈ മരുന്നുകൾ അപകടസാദ്ധ്യത കുറയ്ക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്.[16] ബൈപോളാർ, യൂണിപോളാർ വിഷാദമുള്ളവരിൽ അപകടസാദ്ധ്യത സാധാരണക്കാർക്കുള്ളയത്രയുമായി കുറയ്ക്കുന്നതിന്ന് ലിഥിയം ഫലപ്രദമായി കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[102][103]

സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ

[തിരുത്തുക]
സ്വയം ഏൽപ്പിക്കുന്ന പരിക്കുകളാലുണ്ടാകുന്ന മരണ‌ങ്ങൾ 100,000 ആൾക്കാരിൽ (2004).[104]
  അറിവില്ലാത്തത്
  <3
  3–6
  6–9
  9–12
  12–15
  15–18
  18–21
  21–24
  24–27
  27–30
  30–33
  >33

0.5% മുതൽ 1.4% വരെ ആൾക്കാർ മരിക്കുന്നത് ആത്മഹത്യയിലൂടെയാണ്.[2][16] ആഗോളതലത്തിൽ, 2008/2009-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ആത്മഹത്യയാണ് പത്താമത്തെ പ്രധാന മരണകാരണം.[1] 800,000 മുതൽ പത്തുലക്ഷം വരെ ആൾക്കാർ വർഷംതോറും ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ആത്മഹത്യ മൂലമുള്ള മരണനിരക്ക് 100,000 വ്യക്തികൾക്ക് വർഷം 11.6 ആണെന്ന് കാണാം.[2] 1960കൾക്കും 2012-നുമിടയിൽ ആത്മഹത്യാനിരക്ക് 60% വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്.[89] ഈ വർദ്ധന പ്രാഥമികമായി കാണപ്പെടുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ്.[1] 10- മുതൽ 40-വരെ പേർ ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങൾ നടത്തുമ്പോൾ അതിൽ ഒരാളുടേതുമാത്രമാണ് മരണത്തിൽ കലാശിക്കാറുള്ളത്.[16] വിവിധ കാലഘട്ടങ്ങളിലെ നിരക്കുകളും വിവിധ രാജ്യങ്ങളിലെ നിരക്കുകളും നോക്കിയാൽ കാര്യമായ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ കാണാൻ സാധിക്കും.[2] 2008-ൽ ആകെ മരണത്തിലെ ആത്മഹത്യാശതമാനം: ആഫ്രിക്കയിൽ 0.5%, ദക്ഷിണപൂർവ്വേഷ്യയിൽ 1.9%, അമേരിക്കയിൽ 1.2%, യൂറോപ്പിൽ 1.4% എന്നിങ്ങനെയായിരുന്നു.[2] അതേ വർഷം പ്രതിലക്ഷം മരണങ്ങളിൽ അത്: ഓസ്ട്രേലിയയിൽ 8.6, കാനഡയിൽ 11.1, ചൈനയിൽ 12.7, ഇന്ത്യയിൽ 23.2, ഇംഗ്ലണ്ടിൽ 7.6, അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ 11.4 എന്നിങ്ങനെയായിരുന്നു[105] 2009-ൽ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ പത്താമത്തെ പ്രധാന മരണകാരണം ആത്മഹത്യയായിരുന്നു. ആ വർഷം 36,000 ആത്മഹത്യകളാണ് അമേരിക്കയിൽ നടന്നത്.[106] അമേരിക്കയിൽ പ്രതിവർഷം ഉദ്ദേശം 650,000 പേർ ആത്മഹത്യാശ്രമത്തിനെത്തുടർന്ന് ആശുപത്രികളിലെ അത്യാഹിതവിഭാഗത്തിൽ ചികിത്സ തേടാറുണ്ട്.[16] ലിത്വാനിയ, ജപ്പാൻ, ഹങ്കറി എന്നീ രാജ്യങ്ങളിലാണ് ഏറ്റവും ഉയർന്ന നിരക്കുകളുള്ളത്.[2] ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആൾക്കാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്ന രാജ്യങ്ങൾ ചൈനയും ഇന്ത്യയുമാണ്. ലോകത്തിൽ ആകെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ പകുതിയിലധികവും ഈ രണ്ട് രാജ്യങ്ങളിലാണ്.[2] ചൈനയിലെ അഞ്ചാമത്തെ പ്രധാന മരണകാരണമാണ് ആത്മഹത്യ.[107]

ലിംഗഭേദം

[തിരുത്തുക]
ആത്മഹത്യാനിരക്ക് 100,000 പുരുഷന്മാരിൽ (ഇടത്); സ്ത്രീകളിൽ (വലത്) (1978–2008കാലത്തെ കണക്ക്).   ലഭ്യമല്ല   < 1   1–5   5–5.8   5.8–8.5   8.5–12   12–19   19–22.5   22.5–26   26–29.5   29.5–33   33–36.5   >36.5 ആത്മഹത്യാനിരക്ക് 100,000 പുരുഷന്മാരിൽ (ഇടത്); സ്ത്രീകളിൽ (വലത്) (1978–2008കാലത്തെ കണക്ക്).   ലഭ്യമല്ല   < 1   1–5   5–5.8   5.8–8.5   8.5–12   12–19   19–22.5   22.5–26   26–29.5   29.5–33   33–36.5   >36.5
ആത്മഹത്യാനിരക്ക് 100,000 പുരുഷന്മാരിൽ (ഇടത്); സ്ത്രീകളിൽ (വലത്) (1978–2008കാലത്തെ കണക്ക്).
  ലഭ്യമല്ല
  < 1
  1–5
  5–5.8
  5.8–8.5
  8.5–12
  12–19
  19–22.5
  22.5–26
  26–29.5
  29.5–33
  33–36.5
  >36.5

പാശ്ചാത്യലോകത്ത് സ്ത്രീകൾ ആത്മഹത്യയിലൂടെ മരണം വരിക്കുന്നതിന്റെ മൂന്നിരട്ടിയാണ് പുരുഷന്മാരുടെ നിരക്ക്. എങ്കിലും സ്ത്രീകളാണ് പുരുഷന്മാരേക്കാൾ കൂടുതൽ ആത്മഹത്യാശ്രമ‌ങ്ങൾ നടത്തുന്നത്.[2][16] പുരുഷന്മാർ കൂടുതൽ മാരകമായ രീതികളാണ് ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് എന്നതാണ് ഇതിനു കാരണം.[108] ഈ വ്യത്യാസം അറുപത്തഞ്ച് വയസ്സിനു മുകളിൽ പ്രായമുള്ളവരിൽ കൂടുതൽ വ്യക്തമാണ്. ഈ പ്രായമുള്ള പുരുഷന്മാർ സ്ത്രീകളേക്കാൾ പത്തിരട്ട് കൂടുതൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നുണ്ട്.[108] ലോകത്തിൽത്തന്നെ സ്ത്രീകളുടെ ആത്മഹത്യാനിരക്ക് ഏറ്റവും കൂടുതലുള്ള രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ചൈന. പുരുഷന്മാരേക്കാൾ ആത്മഹത്യാനിരക്കിൽ സ്ത്രീകൾ മുന്നിൽ നിൽക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണിത് (0.9 എന്ന അനുപാതം).[2][107] കിഴക്കൻ മെഡിറ്ററേനിയൻ പ്രദേശത്ത് സ്ത്രീക‌ളിലും പുരുഷന്മാരിലും ആത്മഹത്യാനിരക്ക് ഏറെക്കുറെ തുല്യമാണ്.[2] ദക്ഷിണ കൊറിയയിൽ സ്ത്രീകളുടെ ആത്മഹത്യാനിരക്ക് ഏറ്റവും കൂടുതലാണ്. 100,000-ൽ 22 സ്ത്രീകളാണ് ഇവിടെ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത്. ദക്ഷിണപൂർവ്വേഷ്യയിലും പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് പ്രദേശത്തും ആത്മഹത്യാനിരക്ക് പൊതുവിൽ ഉയർന്നതാണ്.[2]

പ്രായം

[തിരുത്തുക]

പല രാജ്യങ്ങളിലും മദ്ധ്യവയസ്കരിലും[109] വൃദ്ധരിലും[61] ആണ് ആത്മഹത്യാ നിരക്ക് കൂടുതൽ. എന്നാൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരുടെ ആകെ കണക്കെടുത്താൽ അത് 15 മുതൽ 29 വയസ്സിനുള്ളിലുള്ളവരാണ്. 15 മുതൽ 29 വരെ പ്രായമുള്ളവർ മദ്ധ്യവയസ്കരേക്കാൾ കൂടുതലായതിനാൽ ആണ് ഇത് കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്.[2] അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ 80 വയസ്സിൽ കൂടുതൽ പ്രായമുള്ള വെള്ളക്കാരായ പുരുഷന്മാരിലാണ് ആത്മഹത്യാനിരക്ക് ഏറ്റവും ഉയർന്നത്. പ്രായം കുറവുള്ളവരാണ് താരതമ്യേന കൂടുതൽ ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങൾ നടത്താറുള്ളത്.[16] കൗമാര പ്രായക്കാരിൽ രണ്ടാമത്തെ പ്രധാന മരണകാരണമാണിത്.[14] അപകടങ്ങൾ മൂലമുള്ള മരണം മാത്രമാണ് ഈ വിഭാഗത്തിൽ ആത്മഹത്യയേക്കാൾ മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നത്.[109] വികസിതരാജ്യങ്ങളിലെ യുവാക്കളിൽ ഏകദേശം 30% മരണങ്ങളും ആത്മഹത്യ മൂലമാണുണ്ടാകുന്നത്.[109] വികസ്വരരാജ്യങ്ങളിൽ നിരക്ക് സമാനമാണെങ്കിലും ആകെ മരണങ്ങളിൽ ചെറിയ വിഭാഗം മാത്രമേ ആത്മഹത്യ മൂലം നടക്കുന്നുള്ളൂ. പരിക്കുകൾ മൂലമുള്ള മരണനിരക്ക് താരതമ്യേന കൂടുതലായതിനാലാണിത്.[109] ലോകത്തിന്റെ മറ്റുഭാഗങ്ങളിലുള്ള കണക്കിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ദക്ഷിണപൂർവ്വേഷ്യയിൽ യുവതികളിൽ വൃദ്ധകളേക്കാൾ കൂടുതൽ ആത്മഹത്യകൾ കണ്ടുവരുന്നു.[2]

ഇന്ത്യയിൽ

[തിരുത്തുക]

"ഇന്ത്യയിൽ 2013-ൽ 1,35,445 ആളുകളാണ്‌ ആത്മഹത്യ ചെയ്‌തത്‌. കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുന്ന ദേശീയകാര്യാലയത്തിൻറെ [110] കണക്കനുസരിച്ച്, ഒരു മണിക്കൂറിൽ ശരാശരി 15 ആളുകൾ, അതായത്‌ ഒരു ദിവസം 371 പേർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നു”.[111]

കേരളത്തിൽ

[തിരുത്തുക]

ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ആത്മഹത്യാനിരക്കുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിലൊന്നാണ് കേരളം.[112][113] കേരളത്തിൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരുടെ എണ്ണം കൂടിവരുകയാണെന്നും ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരിൽ പുരുഷന്മാരുടെ എണ്ണം കൂടുതലാണെന്നും സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[114] കേരളത്തിലെ ആത്മഹത്യകളിൽ 14.3 ശതമാനവും മാനസികാസ്വാസ്ഥ്യം മൂലമാണ് എന്ന് ഹിന്ദു ദിനപത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു..[115]

ചരിത്രം

[തിരുത്തുക]
ടാജൻ സ്തൂപത്തിൽ ഡെസെബാലസിന്റെ ആത്മഹത്യ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.

പുരാതന ഏഥൻസിൽ ഭരണകൂടത്തിന്റെ അനുമതി കൂടാതെ ആത്മഹത്യ ചെയ്തവർക്ക് സാധാരണ മരണാനന്തരചടങ്ങുകൾ നിഷേധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ആത്മഹത്യ ചെയ്തവരെ നഗരപ്രാന്തത്തിൽ സ്മാരകശിലകളോ അടയാളങ്ങളോ ഇല്ലാതെ ഒറ്റയ്ക്ക് മറവുചെയ്യുകയായിരുന്നു ചെയ്തിരുന്നത്.[116] ആത്മഹത്യ സൈനികപരാജയം സംഭവിക്കുമ്പോൾ ചെയ്യാവുന്ന ഒരു കാര്യമായായിരുന്നു പുരാതന ഗ്രീസിലും പുരാതന റോമിലും കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നത്.[117] പുരാതന റോമിൽ ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യ അനുവദിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും പിൽക്കാലത്ത് ഇതിന്റെ സാമ്പത്തികവശം കണക്കിലെടുത്ത് രാജ്യത്തിനെതിരായ ഒരു കുറ്റമായി കണക്കാക്കപ്പെടാൻ തുടങ്ങി.[118] 1670-ൽ ഫ്രാൻസിലെ ലൂയി പതിനാലാമൻ പുറപ്പെടുവിച്ച ഒരു ക്രിമിനൽ ഉത്തരവ് വളരെ കഠിനമായിരുന്നു. ആത്മഹത്യ ചെയ്ത ആളുടെ ശരീരം തെരുവുകളിലൂടെ കമഴ്ത്തിക്കിടത്തി വലിച്ചിഴയ്ക്കുകയും ചവറുകൂനയിൽ വലിച്ചെറിയുകയോ തൂക്കിയിടുകയോ ചെയ്യണം എന്നുമായിരുന്നു ഇത്. ഇതുകൂടാതെ ആത്മഹത്യ ചെയ്തവരുടെ എല്ലാ വസ്തുവകകളും കണ്ടുകെട്ടുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു.[119][120] ക്രിസ്തുമത സഭകളിൽ ചരിത്രപരമായി ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിക്കുന്നവരെ സഭയിൽ നിന്നു തന്നെ പുറന്തള്ളുകയാണ് ചെയ്തിരുന്നത്. ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നവരെ സെമിത്തേരികൾക്കുവെളിയിലുള്ള തെമ്മാടിക്കുഴിയിലായിരുന്നു അടക്കിയിരുന്നത്.[121] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാന സമയത്ത് ആത്മഹത്യാശ്രമം കൊലപാതകശ്രമത്തിനു സമാനമായാണ് ബ്രിട്ടണിൽ കണക്കാക്കിയിരുന്നത്. തൂക്കിക്കൊല്ലലായിരുന്നു ഇതിന്റെ ശിക്ഷ.[121] യൂറോപ്പിൽ 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ ആത്മഹത്യ പാപമാണ് എന്ന നിലപാടിൽ നിന്ന് ക്രമേണ ഇത് ഭ്രാന്ത് കാരണമാണ് ചെയ്യുന്നത് എന്ന നിലപാടിലേയ്ക്ക് മാറ്റമുണ്ടായി.[120]

സാമൂഹികവും സാംസ്കാരികവുമായ വശം

[തിരുത്തുക]

നിയമനിർമ്മാണം

[തിരുത്തുക]
സെപ്പുകു എന്ന തരം ആത്മഹത്യയ്ക്കായി തയ്യാറാക്കിയ ടാന്റോ കത്തി.

മദ്ധ്യകാലഘട്ടം മുതൽ 1800-കൾ വരെയെങ്കിലും മിക്ക യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിലും ആത്മഹത്യ കുറ്റമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.[122] എന്നാൽ മിക്ക പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോൾ ആത്മഹത്യ കുറ്റമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ല.[123] പല ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളും ഇത് ഒരു ക്രിമിനൽ കുറ്റമായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്.[51]

ഓസ്ട്രേലിയയിൽ ആത്മഹത്യ ഒരു കുറ്റമല്ല.[124] എന്നിരുന്നാലും ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ ഒരാളെ ഉപദേശിക്കുകയോ പ്രേരിപ്പിക്കുകയോ സഹായിക്കുകയോ മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഒരുക്കിക്കൊടുക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് കുറ്റകരമാണ്. ഒരാൾ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ ആവശ്യമായ ബലപ്രയോഗം നടത്താനും നിയമം വ്യക്തികൾക്ക് അധികാരം നൽകുന്നുണ്ട്.[125] ഓസ്ട്രേലിയയിൽ നോർതേൺ ടെറിട്ടറിയിൽ 1996 മുതൽ 1997 വരെ ഡോക്ടറുടെ സഹായത്തോടെ ആത്മഹത്യ നടത്തുവാനുള്ള നിയമാനുമതിയുണ്ടായിരുന്നു.[126]

ഇപ്പോൾ യൂറോപ്പിലെ ഒരു രാജ്യവും ആത്മഹത്യയോ ആത്മഹത്യാശ്രമമോ ഒരു കുറ്റമായി കണക്കാക്കുന്നില്ല.[121] ഇംഗ്ലണ്ടും വെയിൽസും 1961-ലെ ആത്മഹത്യാനിയമത്തിലൂടെയും റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അയർലന്റ് 1993-ലും ആത്മഹത്യ കുറ്റകരമല്ലാതെയാക്കി.[121]

ഇന്ത്യയിൽ ആത്മഹത്യ നിയമവിരുദ്ധമാണ്. മരിച്ചവരുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾക്ക് ഇതുമൂലം നിയമപ്രശ്നങ്ങൾ നേരിടേണ്ടിവരുന്നുണ്ട്.[127] ആത്മഹത്യ നടക്കുന്ന സമയത്ത് സമീപത്തുണ്ടായിരുന്നവർ ആവശ്യമായ രക്ഷാപ്രവർത്തം ചെയ്തില്ല എന്ന പേരിൽ നിയമനടപടികൾക്ക് വിധേയരാകാൻ സാദ്ധ്യതയുണ്ട്. ജർമ്മനിയിൽ ഒരാൾ എന്തെങ്കിലും പ്രവൃത്തിയിലൂടെ മറ്റൊരാളുടെ ദയാവധം നടത്തുന്നത് (active euthanasia) നിയമവിരുദ്ധമാണ്. സ്വിറ്റ്സർലാന്റിൽ വിട്ടുമാറാത്ത മാനസികരോഗമുള്ളവർക്ക് മറ്റൊരാളിന്റെ സഹായത്തോടെ നടക്കുന്ന ആത്മഹത്യ നിയമവിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.[128]

അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ ആത്മഹത്യ നിയമവിരുദ്ധമല്ലെങ്കിലും ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിക്കുന്നവർക്ക് പിഴ ചുമത്തപ്പെടാൻ സാദ്ധ്യതയുണ്ട്.[121] ഡോക്ടറുടെ സഹായത്തോടെ നടക്കുന്ന ആത്മഹത്യ ഓറിഗണിലും[129] വാഷിംഗ്ടണിലും നിയമവിധേയമാണ്.[130]

മതപരമായ കാഴ്ച്ചപ്പാടുകൾ

[തിരുത്തുക]
ഒരുഹിന്ദു വിധവ തന്റെ ഭർത്താവിന്റെ ചിതയിൽ വെന്തുമരിക്കുന്നു. 1820കൾ.

ക്രിസ്തുമതത്തിലെ മിക്ക വിഭാഗങ്ങളും ആത്മഹത്യ ഒരു പാപമായാണ് കരുതുന്നത്. ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനം മദ്ധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ പ്രധാന ക്രിസ്തുമത ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ സ്വാധീനമാണ്. സെയിന്റ് അഗസ്റ്റിൻ, സെയിന്റ് തോമസ് അക്വിനാസ് എന്നിവരുടെ രചനക‌ൾ എടുത്തുപറയാവുന്നതാണ്. പക്ഷേ ബൈസന്റൈൻ ക്രിസ്തുമത നിയമസംഹിതയായിരുന്ന ജസ്റ്റീനിയൻ കോഡിലും മറ്റും ഇത് പാപമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നില്ല.[131][132] കത്തോലിക്കാ മതതത്ത്വമനുസരിച്ച് പത്തുകൽപ്പനകളിലെ "നീ ജീവനെടുക്കാൻ പാടില്ല" (യേശു മത്തായി 19:18 പ്രകാരം പുതിയ ഉടമ്പടിയിലും ഇത് ബാധകമാക്കിയിരുന്നു) എന്ന ശാസനവും, ജീവൻ ദൈവം തരുന്ന ഒരു സമ്മാനമാണെന്നും ഇത് തട്ടിക്കളയാൻ പാടില്ല എന്നുമുള്ള വിശ്വാസവും, ആത്മഹത്യ "സ്വാഭാവിക ക്രമത്തിന്" എതിരാണെന്നും അതിനാൽ ഇത് ദൈവത്തിന്റെ പദ്ധതിയെ ബാധിക്കുമെന്ന ചിന്തയും ആത്മഹത്യ ചെയ്തൂകൂട എന്ന നിലപാടിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.[133]

മാനസിക രോഗങ്ങളോ പീഡകളോടുള്ള ഭയമോ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നയാളുടെ ഇക്കാര്യത്തിലുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം കുറയ്ക്കുന്നു എന്ന വിശ്വാസം നിലവിലുണ്ട്.[134] കത്തോലിക്കാ നിലപാടിനെതിരായ വാദങ്ങൾ ഇവയാണ്: ആറാമത്തെ കൽപ്പനയുടെ ശരിയായ തർജ്ജമ "നീ കൊല ചെയ്യാൻ പാടില്ല" എന്നാണ്. ഇത് സ്വന്തം ജീവന്റെ കാര്യത്തിൽ ബാധകമാവണമെന്നില്ല. ദൈവം മനുഷ്യന് വിശേഷബുദ്ധിയും തീരുമാനമെടുക്കാനുള്ള കഴിവും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു അസുഖം ഭേദപ്പെടുത്തുന്നതും ദൈവത്തിന്റെ പദ്ധതിയെ ബാധിക്കും. ബൈബിളിൽ ദൈവത്തെ പിന്തുടരുന്നവരിൽ ധാരാളം പേർ ആത്മഹത്യ ചെയ്തതായി സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്, ഇതിലൊന്നും ദൈവകോപമുണ്ടായതായി സൂചനയില്ല.[135]

ജൂതമതം ജീവന് വിലനൽകുന്നതിന് പ്രാധാന്യം കൊടുക്കുന്നുണ്ട്. ഈ ലോകത്തിൽ ദൈവത്തിന്റെ നന്മ നിഷേധിക്കുന്നതിനു തുല്യമാണ് ആത്മഹത്യ എന്നാണ് ജൂതമതവിശ്വാസം. എന്നിരുന്നാലും പ്രത്യേക സാഹചര്യങ്ങളിൽ കൊല ചെയ്യപ്പെടുകയോ സ്വന്തം മതത്തെ ചതിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് രക്ഷപെടാൻ മറ്റു മാർഗ്ഗമില്ല എന്ന സ്ഥിതിയിൽ ജൂതന്മാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്ത പല സംഭവങ്ങളുമുണ്ട്. ചിലപ്പോൾ കൂട്ട ആത്മഹത്യയും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട് (മസാദ, ഫ്രാൻസിൽ ജൂതന്മാരുടെ ആദ്യ പീഠനകാലം, യോർക്ക് കോട്ട എന്നിവ കാണുക). വീരമൃത്യു പ്രാപിക്കുന്നതിനെ ജൂതമതത്തിലെ അധികാരികൾ പിന്തുണയ്ക്കുകയും എതിർക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്.[136]

ഇസ്ലാം മതത്തിൽ ആത്മഹത്യ അനുവദനീയമല്ല.[51] സമകാലീന ഹിന്ദുമതത്തിൽ ആത്മഹത്യ പൊതുവിൽ മറ്റൊരാളെ കൊല്ലുന്നതിനു തുല്യമായ പാപമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നയാളുടെ ആത്മാവ് അയാൾ സ്വാഭാവികമായി എത്ര നാൾ ജീവിക്കുമായിരുന്നുവോ അത്രയും സമയം പ്രേതാത്മാവായി ലോകത്തിൽ അലയേണ്ടിവരും എന്ന വിശ്വാസം ഹിന്ദു മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[137] അക്രമരഹിതമായ രീതിയിൽ ഉപവാസത്തിലൂടെ മരണം വരിക്കുവാനുള്ള അവകാശം മനുഷ്യർക്കുണ്ട് (പ്രായോപവേശം) എന്ന് ഹിന്ദുമതത്തിൽ വിശ്വാസമുണ്ട്.[138] ജീവിതത്തിൽ മറ്റൊരു ആശയോ ആഗ്രഹമോ ഉത്തരവാദിത്തമോ അവശേഷിച്ചിട്ടില്ലാത്തവർക്കാണ് ഈ മാർഗ്ഗം സ്വീകരിക്കാൻ അവകാശമുള്ളത്.[138] ജൈനമതത്തിൽ സന്താര എന്നൊരു സമാനവിശ്വാസമുണ്ട്.

ഇന്ത്യയിൽ മദ്ധ്യകാലത്ത് നിലനിന്നിരുന്ന അനുഷ്ടാനാത്മക സ്വയംഹത്യയാണ് സതി. ശിവ പത്നിയായ സതിയുടെ സ്വയംഹത്യ സംബന്ധിച്ച ഐതിഹ്യമാണ് ഈ ആചാരത്തിനുപിന്നിലുള്ളത്.

ജപ്പാനിൽ യോദ്ധാക്കൾ അനുഷ്ടിച്ചുവന്നിരുന്ന വയറുകീറിയുള്ള ആത്മഹത്യരീതിയാണ്‌ ഹരാകിരി.

തത്ത്വചിന്ത

[തിരുത്തുക]
പുറത്തേയ്ക്കുള്ള വഴി, ആത്മഹത്യ സംബന്ധിച്ച ചിന്തകൾ: ജോർജ്ജ് ഗ്രൈ, 2007.

എന്താണ് ആത്മഹത്യ, ആത്മഹത്യ യുക്തിപരമായി എടുക്കാവുന്ന ഒരു തീരുമാനമാണോ, നൈതികമായ പിന്തുണ ആത്മഹത്യക്ക് നൽകാനാവുമോ എന്നിങ്ങനെ പല ചോദ്യങ്ങൾ ആത്മഹത്യ സംബന്ധിച്ച തത്ത്വചിന്തയിൽ ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്.[139] ആത്മഹത്യ സന്മാർഗ്ഗപരമോ നൈതികമായി ശരിയോ അല്ല എന്ന തരത്തിലുള്ള ശക്തമായ എതിർപ്പും താൻ യുക്തിപരമായി ചിന്തിച്ചെടുത്ത തീരുമാനമാണ് ആത്മഹത്യ എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന എല്ലാവർക്കുമുള്ള ഒരവകാശമാണ് ഇതെന്ന തരത്തിലുള്ള ശക്തമായ പിന്തുണയും ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ആത്മഹത്യയോട് എതിർപ്പ് പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നവർ പ്രധാനമായും ക്രിസ്ത്യൻ തത്ത്വചിന്തകരായ ഹിപ്പോയിലെ അഗസ്റ്റീൻ തോമസ് അക്വിനാസ്,[139] ഇമ്മാനുവൽ കാന്റ്[140] ജോൺ സ്റ്റുവർട്ട് മിൽ – സ്വാതന്ത്ര്യം സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച മിലിന്റെ അഭിപ്രായമനുസരിച്ച് ഒരു വ്യക്തി ഭാവിയിൽ തനിക്ക് സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശം നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്ന നടപടിയെടുക്കുന്നത് അസ്വീകാര്യമായിരുന്നു[141] തുടങ്ങിയവരായിരുന്നു. മറ്റുള്ളവർ ആത്മഹത്യ വ്യക്തിപരമായ തീരുമാനത്തിൽ പെടുന്ന കാര്യമാണ് എന്നാണ് കണ്ടിരുന്നത്. ഈ അഭിപ്രായമുണ്ടായിരുന്നവരുടെ വാദം ഒരാളെയും തന്റെ സമ്മതമില്ലാതെ പീഡനം അനുഭവിക്കാൻ നിർബന്ധിക്കാൻ പാടില്ല എന്നായിരുന്നു. ചികിത്സിച്ചുമാറ്റാനാകാത്ത അസുഖം, വാർദ്ധക്യം മൂലമുള്ള പീഡകൾ എന്നീ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ആത്മഹത്യ ചെയ്യാവുന്നതാണെന്നായിരുന്നു ഇവരുടെ വാദം. ആത്മഹത്യ എപ്പോഴും യുക്തിരഹിതമാണെന്ന വിശ്വാസം ഇക്കൂട്ടർ ത‌‌ള്ളിക്കളഞ്ഞിരുന്നു. വേദനയോ പീഡയോ അനുഭവിക്കുന്നവർക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ന്യായമായ ഒരു അവസാന മാർഗ്ഗമാണ് ആത്മഹത്യ എന്നാണ് ഇവരുടെ വാദം.[142] കൂടുതൽ ശക്തമായ ഒരു നിലപാട് ദുരിതം അനുഭവിക്കുന്നവർക്കു മാത്രമല്ല, എല്ലാവർക്കും മരിക്കണോ വേണ്ടയോ എന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള അവകാശമുണ്ട് എന്നാണ്. ഡേവിഡ് ഹ്യൂം[139]ജേക്കബ് ആപ്പൽ എന്നിവർ ഈ വിശ്വാസമുണ്ടായിരുന്നവരാണ്.[128][143]

പിന്തുണ

[തിരുത്തുക]
അലക്സാൺട്രേ ഗബ്രിയൽ ഡെകാംമ്പ്സിന്റെ ഈ ചിത്രത്തിൽ തറയിൽ കിടക്കുന്ന പാലറ്റ്, പിസ്റ്റൾ, നോട്ട് എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ഈ സംഭവം ഇപ്പോൾ നടന്നിട്ടേയുള്ളൂ എന്നാണ്. കലാകാരൻ സ്വന്തം ജീവനെടുത്തു എന്നർത്ഥം.[144]

പല സമൂഹങ്ങളും വിഭാഗങ്ങളും ആത്മഹത്യയ്ക്കനുകൂലമായ നിലപാടെടുത്തിട്ടുണ്ട്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധക്കാലത്ത് ജപ്പാനീസ് സൈന്യം കാമികാസി ആക്രമണങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഇവയെ മഹത്ത്വവ‌ൽക്കരിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ജപ്പാനീസ് വൈമാനികർ സഖ്യകക്ഷികളുടെ നാവികക്കപ്പലുകൾക്കെതിരേ നടത്തിയ ആത്മഹത്യാ ആക്രമണങ്ങളാണ് കാമികാസി എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ജപ്പാനിലെ സമൂഹം പൊതുവിൽ ആത്മഹത്യയോട് സഹിഷ്ണുതാമനോഭാവം പുലർത്തുന്നതായി വിവരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[145] (ജപ്പാനിലെ ആത്മഹത്യകൾ കാണുക).

ഇന്റർനെറ്റിൽ ആത്മഹത്യയെപ്പറ്റി തിരഞ്ഞാൽ ലഭിക്കുന്ന പേജുകളിൽ 10 മുതൽ 30% വരെ ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നവയാണ്. ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ സാദ്ധ്യതയു‌ള്ളവരെ ഇത്തരം സൈറ്റുകൾ ആത്മഹത്യയിലേയ്ക്ക് നയിക്കും എന്ന വ്യാകുലത പ്രകടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ചിലർ ഓൺലൈൻ ആത്മഹത്യാ ഉടമ്പടികളിൽ ഏർപ്പെടാറുണ്ട്. ഇത് മുന്നേ അറിയാവുന്ന സുഹൃത്തുക്കളോടോ ഇന്റർനെറ്റിൽ പരിചയപ്പെട്ടവരോടോ ആകാം. ഇന്റർനെറ്റ് ഒറ്റപ്പെടുന്നവർക്ക് കൂട്ടായി സോഷ്യൽ കൂട്ടായ്മകൾ നൽകുന്നതിലൂടെ ചിലപ്പോൾ ആത്മഹത്യയെ തടയാൻ സഹയിച്ചേയ്ക്കാം.[146]

ആത്മഹത്യക്ക് പേരുകേട്ട സ്ഥലങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
കൊടൈക്കനാലിലെ ആത്മഹത്യാമുനമ്പ്

ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ ധാരാ‌ളം ആത്മഹത്യാശ്രമങ്ങൾ നടക്കാറുണ്ട്.[147] സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോയിലെ ഗോൾഡൻ ഗേറ്റ് പാലം, ജപ്പാനിലെ അവോകിഘാര കാട്,[148] ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ബീച്ചി ഹെഡ്,[147] ടൊറാണ്ടൊയിലെ ബ്ലൂർ സ്ട്രീറ്റ് വയഡക്റ്റ് എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.[149] കൊടൈക്കനാലിലുള്ള ഒരു വൻ കൊക്ക ആത്മഹത്യാമുനമ്പ് (Suicide point) എന്നറിയപ്പെടുന്നു. വിനോദ സഞ്ചാരികൾ ആത്മഹത്യാമുനമ്പ് കാണാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ ഇവിടെ മരണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [അവലംബം ആവശ്യമാണ്]

1937-ൽ നിർമിച്ചതിനുശേഷം 2010 വരെ ഗോൾഡൻ ഗേറ്റ് പാലത്തിൽ നിന്നും 1,300-ലധികം ആൾക്കാർ ചാടി മരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[150] ആത്മഹത്യ സാധാരണയായി നടക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങൾക്കു ചുറ്റും വേലിക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കാറുണ്ട്.[151] ടൊറോണ്ടോയിലെ ലൂമിനസ് വെയിൽ,[149] പാരീസിലെ ഐഫൽ ടവർ, ന്യൂ യോർക്കിലെ എമ്പയർ സ്റ്റേറ്റ് ബിൽഡിംഗ് എന്നിവ ഉദാഹരണം.[151] ഗോൾഡൻ ഗേറ്റ് പാലത്തിലും ഇത്തരം ഒരു വേലി നിർമ്മിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടായിരുന്നു.[152] ഇത്തരം തടസ്സങ്ങൾ പൊതുവിൽ വളരെ ഫലപ്രദമാണ്.[152]

ശ്രദ്ധേയമായ കേസുകൾ

[തിരുത്തുക]

1978-ൽ "ജോൺസ്ടൗൺ" എന്ന സ്ഥലത്ത് ജിം ജോൺസ് എന്നയാൾ നയിച്ചിരുന്ന പീപ്പിൾസ് ടെമ്പിൾ എന്ന കൾട്ടിലെ 918 അംഗങ്ങൾ സയനൈഡ് ചേർത്ത മുന്തിരിച്ചാറ് കഴിച്ച് ആത്മഹത്യ ചെയ്തു.[153][154][155] സായിപാൻ യുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തോടടുത്ത് 10,000-ലധികം ജപ്പാൻകാരായ നാട്ടുകാർ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയുണ്ടായി. ചിലർ "സൂയിസൈഡ് ക്ലിഫ്", "ബൻസായി ക്ലിഫ്" എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് ചാടിമരിക്കുകയായിരുന്നു.[156]

ബോബി സാൻഡ്സ് നയിച്ച 1981-ലെ ഐറിഷ് നിരാഹാരസത്യാഗ്രഹങ്ങളിൽ 10 പേർ മരിക്കുകയുണ്ടായി. കൊറോണർ മരണകാരണം "സ്വയം തിരഞ്ഞെടുത്ത പട്ടിണി" എന്നാണ് (ആത്മഹത്യ എന്നല്ല) രേഖപ്പെടുത്തിയത്. ഇത് സമരം ചെയ്തവരുടെ കുടുംബാംഗങ്ങളുടെ പ്രതിഷേധത്തെത്തുടർന്ന് "പട്ടിണി" എന്നാക്കി ഭേദഗതി ചെയ്യുകയുണ്ടായി.[157] ഹിറ്റ്‌ലറുടെ ജീവനെടുക്കാനുള്ള ജൂലൈ 20 ഗൂഢാലോചനയെപ്പറ്റി എർവിൻ റോമലിന് അറിവുണ്ടായിരുന്നു. ആത്മഹത്യ ചെയ്തില്ലെങ്കിൽ ഇദ്ദേഹത്തെ പൊതുവിചാരണ ചെയ്യുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്നും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബത്തിന് ഇതിന്റെ പരിണതഫലങ്ങൾ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുമെന്നുമുള്ള ഭീഷണിയെത്തുടർന്ന് ഇദ്ദേഹം ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയായിരുന്നു.[158]

മറ്റു ജീവികൾ

[തിരുത്തുക]

ആത്മഹത്യയിൽ മരിക്കണം എന്ന ഉദ്ദേശത്തോടുകൂടിയ പ്രവൃത്തി ആവശ്യമായതിനാൽ മനുഷ്യനല്ലാത്ത ജീവികളിൽ ഇത് സാദ്ധ്യമല്ല എന്നാണ് ചിലരുടെ അഭിപ്രായം.[117] സാൽമൊണല്ല എന്ന സൂക്ഷ്മജീവിയിൽ ആത്മഹത്യയ്ക്ക് സമാനമായ പ്രവൃത്തി നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. മത്സരിക്കുന്ന മറ്റ് ബാക്റ്റീരിയകളെ നശിപ്പിക്കാനായി അവയ്ക്കെതിരേ ഒരു രോഗപ്രതിരോധ സംവിധാനത്തിന്റെ പ്രതികരണം തുടങ്ങിവയ്ക്കുകയാണ് സാൽമൊണല്ല ചെയ്യുന്നത്.[159] ഫോറേലിയസ് പ്യൂസിലസ് (Forelius pusillus) എന്ന ബ്രസീലിയൻ ഉറുമ്പിനത്തിലും ആത്മഹത്യ ചെയ്ത് മറ്റുള്ള ഉറുമ്പുകളെ രക്ഷിക്കുന്ന സ്വഭാവം കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എല്ലാ ദിവസവും വൈകുന്നേരം ഒരുപറ്റം ഉറുമ്പുകൾ കൂട് വെളിയിൽ നിന്ന് ഭദ്രമായി അടച്ചശേഷം പുറത്ത്നിൽക്കുന്നതാണ് ഈ സ്വഭാവം.[160]

ലേഡിബഗ് പീ ആഫിഡുകളെ ആക്രമിക്കുമ്പോൾ, ഈ അഫിഡ്ഡുകൾ സ്വയം പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയും ഇതിലൂടെ മറ്റ് ആഫിഡുകളെ സംരക്ഷിക്കുകയും ചിലപ്പോൾ ലേഡിബഗിനെ കൊല്ലുകയും ചെയ്യും.[161] ചിലയിനം ചിതലുകൾക്ക് പൊട്ടിത്തെറിക്കാൻ ശേഷിയുള്ള സൈനികരുണ്ട്. പശപോലെയുള്ള വസ്തുക്കൾ കൊണ്ട് ശത്രുക്കളെ മൂടുകയാണ് ഇതിന്റെ പരിണതഫലം.[162][163]

നായ്ക്കൾ, ഡോൾഫിനുകൾ, കുതിരകൾ എന്നിവ ആത്മഹത്യ ചെയ്തതിന്റെ കഥകൾ ധാരാളമുണ്ട്. സംശയരഹിതമായ തെളിവുകൾ പക്ഷേ ലഭ്യമല്ല.[164] മൃഗങ്ങൾ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുന്നതുസംബന്ധിച്ച് ശാസ്ത്രീയപഠനങ്ങൾ നടന്നിട്ടില്ല.[165]

ഇതും കാണുക

[തിരുത്തുക]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 ഹൗട്ടൺ കെ. (2009). "സൂയിസൈഡ്". ലാൻസെറ്റ്. 373 (9672): 1372–81. doi:10.1016/S0140-6736(09)60372-X. PMID 19376453. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  2. ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 വാർണിക്, P (2012 Mar). "സൂയിസൈഡ് ഇൻ ദി വേൾഡ്". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് എൻവയേണ്മെന്റൽ റിസേർച്ച് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 9 (3): 760–71. doi:10.3390/ijerph9030760. PMC 3367275. PMID 22690161. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  3. ↑ മേയർ, മാർഷൽ ബി. ക്ലിനാർഡ്, റോബർട്ട് എഫ്. (2008). സോഷ്യോളജി ഓഫ് ഡീവിയന്റ് ബിഹേവിയർ (14th ed. ed.). ബെൽമോണ്ട്, സി.എ.: വാഡ്സ്‌വർത്ത് സെൻഗേജ് ലേണിംഗ്. p. 169. ISBN 978-0-495-81167-1. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. ↑ ബെർലോട്ട് ജെ.എം., ഫ്ലൈഷ്മാൻ എ. (2002). "സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് സൈക്കിയാട്രിക് ഡയഗ്നോസിസ്:എ വേൾഡ് വൈഡ് പെർസ്പെക്റ്റീവ്". വേൾഡ് സൈക്കിയാട്രി. 1 (3): 181–5. PMC 1489848. PMID 16946849. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  5. ↑ "ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമം - വകുപ്പ് 309". ഇന്ത്യൻ കാനൂൻ. Archived from the original on 2014-07-12. Retrieved 2014 ജൂലൈ 12. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  6. ↑ "ആത്മഹത്യ ഇനി ക്രിമിനൽ കുറ്റമല്ല; ബില്ലിന്‌ പാർലമെന്റ്‌ അംഗീകാരം". March 28, 2017. Retrieved January 29, 2018.[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
  7. ↑ "ഓഫർ തെറാപ്പി, നോട്ട് പണിഷ്മെന്റ് ആഫ്ടർ സൂയിസൈഡ് അറ്റംപ്റ്റ്". ദ നാഷണൽ. 2005 ഓഗസ്റ്റ് 05. Archived from the original on 2014-07-12. Retrieved 2014 ജൂലൈ 12. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  8. ↑ അഗ്ഗർവാൾ, എൻ. (2009). "റീതിങ്കിംഗ് സൂയിസൈഡ് ബോംബിംഗ്". ക്രൈസിസ്. 30 (2): 94–7. doi:10.1027/0227-5910.30.2.94. PMID 19525169.
  9. ↑ "ഇന്ത്യൻ വുമൺ കമ്മിറ്റ്സ് സതി സൂയിസൈഡ്". ബി.ബി.സി. 2002-08-07. Archived from the original on 2014-07-12. Retrieved 2010-08-26.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  10. ↑ സ്റ്റെഡ്മാൻസ് മെഡിക്കൽ ഡിക്ഷണറി (28th ed. ed.). ഫിലാഡെൽഫിയ: ലിപ്പിൻകോട്ട് വില്യംസ് ആൻഡ് വിൽകിൻസ്. 2006. ISBN 978-0-7817-3390-8. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
  11. ↑ 11.0 11.1 ക്രൂഗ്, എറ്റിയെന്നെ (2002). വേ‌ൾഡ് റിപ്പോർട്ട് ഓൺ വയലൻസ് ആൻഡ് ഹെൽത്ത് (വോളിയം. 1). ജനീവ: ലോകാരോഗ്യസംഘടന. p. 185. ISBN 978-92-4-154561-7.
  12. ↑ 12.0 12.1 ഗള്ളോട്ട, തോമസ് പി. എഡിറ്റ് ചെയ്തത് (2002). ദി എൻസൈക്ലോപീഡിയ ഓഫ് പ്രൈമറി പ്രിവൻഷൻ ആൻഡ് ഹെൽത്ത് പ്രൊമോഷൻ. ന്യൂ യോർക്ക്: ക്ലൂവർ അക്കാദമിക്/പ്ലീനം. p. 1112. ISBN 978-0-306-47296-1. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  13. ↑ കാർച്ച്, ഡി.എൽ (2011-08-26). "സർവയലൻസ് ഫോർ വയലന്റ് ഡെത്ത്സ് —നാഷണൽ വയലന്റ് ഡെത്ത് റിപ്പോർട്ടിംഗ് സിസ്റ്റം, 16 സ്റ്റേറ്റ്സ്, 2008". മോർബിഡിറ്റി ആന്റ് മൊറാലിറ്റി വീക്ക്ലി റിപ്പോർട്ട്. സർവയലൻസ് സമ്മറീസ് (വാഷിങ്ടൺ ഡി.സി. : 2002). 60 (10): 1–49. PMID 21866088. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 14.3 ഹൗട്ടൺ, കെ (2012-06-23). "സെൽഫ് ഹാം ആന്റ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ അഡോളസെന്റ്സ്". ലാൻസെന്റ് (9834): 2373–82. doi:10.1016/S0140-6736(12)60322-5. PMID 22726518. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |olume= ignored (help)
  15. ↑ 15.00 15.01 15.02 15.03 15.04 15.05 15.06 15.07 15.08 15.09 Vijayakumar, L (2011 May). "Substance use and suicide". Current opinion in psychiatry. 24 (3): 197–202. doi:10.1097/YCO.0b013e3283459242. PMID 21430536. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  16. ↑ 16.00 16.01 16.02 16.03 16.04 16.05 16.06 16.07 16.08 16.09 16.10 16.11 16.12 16.13 16.14 16.15 16.16 16.17 16.18 16.19 16.20 ചാങ്, ബി. (2011 Sep). "ദി ഡിപ്രസ്സ്ഡ് പേഷ്യന്റ് ആൻഡ് സൂയിസിഡൽ പേഷ്യന്റ് ഇൻ ദി എമർജൻസി ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ്: എവിഡൻസ്-ബേസ്ഡ് മാനേജ്മെന്റ് ആൻഡ് ട്രീറ്റ്മെന്റ് സ്ട്രാറ്റജീസ്". എമർജൻസി മെഡിസിൻ പ്രാക്റ്റീസ്. 13 (9): 1–23, quiz 23–4. PMID 22164363. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  17. ↑ സിംസൺ, ജി. (2007 Dec). "സൂയിസൈഡാലിറ്റി ഇൻ പീപ്പിൾ സർവൈവിംഗ് ട്രോമാറ്റിക് ബ്രെയിൻ ഇൻജുറി: പ്രിവലൻസ്, റിസ്ക് ഫാക്റ്റേഴ്സ് ആൻഡ് ഇംപ്ലിക്കേഷൻസ് ഫോർ ക്ലിനിക്കൽ മാനേജ്മെന്റ്". ബ്രെയിൻ ഇൻജുറി : [BI]. 21 (13–14): 1335–51. doi:10.1080/02699050701785542. PMID 18066936. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  18. ↑ 18.0 18.1 മില്ലർ, എം. (2012 Apr). "സൂയിസൈഡ് മോർട്ടാലിറ്റി ഇൻ ദി യുനൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്: ദി ഇംപോർട്ടൻസ് ഓഫ് അറ്റൻഡിംഗ് റ്റു മെത്തേഡ് ഇൻ അണ്ടർസ്റ്റാൻഡിംഗ് പോപ്പുലേഷൻ ലെവൽ ഡിസ്പാരിറ്റീസ് ഇൻ ദി ബർഡൻ ഓഫ് സൂയിസൈഡ്". ആനുവൽ റിവ്യൂ ഓഫ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 33: 393–408. doi:10.1146/annurev-publhealth-031811-124636. PMID 22224886. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  19. ↑ ക്വിൻ പി., അഗർബോ ഇ., മോർട്ടൻസെൺ പി.ബി. (2003). "സൂയിസൈഡ് റിസ്ക് ഇൻ റിലേഷൻ റ്റു സോഷ്യോഇക്കണോമിക്, ഡെമോഗ്രാഫിക്, സൈക്കിയാട്രിക് ആൻഡ് ഫമിലിയൽ ഫാക്റ്റേഴ്സ്: എ നാഷണൽ രെജിസ്റ്റർ ബേസ്ഡ് സ്റ്റഡി ഓഫ് ആൾ സൂയിസൈഡ്സ് ഇൻ ഡെന്മാർക്ക്, 1981–1997". അമേരിക്കൻ ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി. 160 (4): 765–72. doi:10.1176/appi.ajp.160.4.765. PMID 12668367. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  20. ↑ ഗില്ലിലാൻഡ്, റിച്ചാർഡ് കെ.ജെയിംസ്, ബൾ ഇ. ക്രൈസിസ് ഇന്റർവെൻഷൻ സ്ട്രാറ്റജീസ് (7th ed. ed.). ബെൽമോണ്ട്, കാലിഫോർണിയ: ബ്രൂക്ക്സ്/കോൾ. p. 215. ISBN 978-1-111-18677-7. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  21. ↑ 21.0 21.1 ബ്രെന്റ്, ഡി.എ. (2008 Jun). "ഫമിലിയൽ ട്രാൻസ്മിഷൻ ഓഫ് സൂയിസൈഡൽ ബിഹേവിയർ". ദി സൈക്കിയാട്രിക് ക്ലിനിക്സ് ഓഫ് നോർത്ത് അമേരിക്ക. 31 (2): 157–77. doi:10.1016/j.psc.2008.02.001. PMC 2440417. PMID 18439442. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  22. ↑ 22.0 22.1 റോസനോവ്, വി. (2012 Jul). "സൂയിസൈഡ് എമങ്ങ് വാർ വെറ്ററൻസ്". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് എൻവയേണ്മെന്റ് റിസേർച്ച് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 9 (7): 2504–19. doi:10.3390/ijerph9072504. PMC 3407917. PMID 22851956. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  23. ↑ 23.0 23.1 യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് മാഞ്ചസ്റ്റർ സെന്റർ ഫോർ മെന്റൽ ഹെൽത്ത് ആൻഡ് റിസ്ക്. "ദി നാഷണൽ കോൺഫിഡൻഷ്യൽ എ‌ൻക്വയറി ഇൻറ്റു സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് ഹോമിസൈഡ് ബൈ പീപ്പിൾ വിത്ത് മെന്റൽ ഇൽനെസ്സ്" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2013-01-16. Retrieved 2012 July 25. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  24. ↑ 24.0 24.1 24.2 24.3 24.4 ചെഹിൽ, സ്റ്റാൻ കുറ്റ്‌ചർ, സോണിയ (2012). സൂയിസൈഡ് റിസ്ക് മാനേജ്മെന്റ് എ മാനുവൽ ഫോർ ഹെൽത്ത് പ്രഫഷണൽസ് (2nd ed. ed.). ചൈസസ്റ്റർ: ജോൺ വൈലി ആൻഡ് സൺസ്. pp. 30–33. ISBN 978-1-119-95311-1. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  25. ↑ ബെർട്ടോലറ്റ്, JM (2004). "സൈക്കിയാട്രിക് ഡയഗ്നോസിസ് ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്: റീവിസിറ്റിംഗ് ദി എവിഡൻസ്". ക്രൈസിസ്. 25 (4): 147–55. PMID 15580849. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  26. ↑ വാൻ ഓസ് ജെ., കപൂർ എസ്.. സ്കീസോഫ്രീനിയ. ലാൻസെറ്റ്. 2009 [archived 2013-06-23; Retrieved 2013-07-02];374(9690):635–45. doi:10.1016/S0140-6736(09)60995-8. PMID 19700006.
  27. ↑ 27.0 27.1 27.2 27.3 27.4 27.5 ടിൻടിനാല്ലി, ജൂഡിത്ത് ഇ. (2010). എമർജൻസി മെഡിസിൻ: എ കോംപ്രിഹൻസീവ് സ്റ്റഡി ഗൈഡ് (എമർജൻസി മെഡിസിൻ (ടിൻടിനാലി)). ന്യൂ യോർക്ക്: മക്‌ഗ്രോ ഹിൽ കമ്പനീസ്. pp. 1940–1946. ISBN 0-07-148480-9.
  28. ↑ വിറ്റ്ലോക്ക് ജെ., ക്നോക്സ് കെ.എൽ. (2007). "ദി റിലേഷൻഷിപ്പ് ബിറ്റ്‌വീൻ സെൽഫ് ഇൻ‌ജൂറിയസ് ബിഹേവിയർ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ എ യങ് അഡൾട്ട് പോപ്പുലേഷൻ". ആർച്ച് പെഡിആട്ർ. 161 (7): 634–40. doi:10.1001/archpedi.161.7.634. PMID 17606825. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  29. ↑ 29.0 29.1 പിർകിസ്, ജെ. (1998 Dec). "സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് റീസൻസി ഓഫ് ഹെൽത്ത് കെയർ കോണ്ടാക്റ്റ്സ്. എ സിസ്റ്റമിക് റിവ്യൂ". ദി ബ്രിട്ടീഷ് ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി : ദി ജേണൽ ഓഫ് മെന്റൽ സയൻസ്. 173: 462–74. PMID 9926074. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  30. ↑ ലുവോമ, ജെ.ബി. (2002 Jun). "കോണ്ടാക്റ്റ് വിത്ത് മെന്റൽ ഹെൽത്ത് ആൻഡ് പ്രൈമറി കെയർ പ്രൊവൈഡേഴ്സ് ബിഫോർ സൂയിസൈഡ്: എ റിവ്യൂ ഓഫ് ദി എവിഡൻസ്". ദി അമേരിക്കൻ ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി. 159 (6): 909–16. PMID 12042175. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  31. ↑ Perrotto, ജെറോം ഡി. ലെവിൻ, ജോസഫ് കൾക്കിൻ, റിച്ചാർഡ് എസ്. (2001). ഇൻട്രൊഡക്ഷൻ റ്റു കെമിക്കൽ ഡിപ്പൻഡൻസി കൗൺസലിംഗ്. Nനോർത്ത്‌വേൽ, ന്യൂ ജേഴ്സി: ജേസൺ അരോൺസൺ. pp. 150–152. ISBN 978-0-7657-0289-0.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  32. ↑ 32.0 32.1 ഫാദെം, ബാ‌ർബറ (2004). ബിഹേവിയറൽ സയൻസ് ഇൻ മെഡിസിൻ. ഫിലാഡെൽഫിയ: ലിപ്പിൻകോട്ട് വില്യംസ് & വിൽക്കിൻസ്. p. 217. ISBN 978-0-7817-3669-5.
  33. ↑ യൂസഫ് എൻ.എ., റിച്ച് സി.എൽ. (2008). "ഡസ് അക്യൂട്ട് ട്രീറ്റ്മെന്റ് വിത്ത് സെഡേറ്റീവ്/ഹിപ്നോട്ടിക്സ് ഫോർ ആൻ‌ക്സൈറ്റി ഇൻ ഡിപ്രസ്സ്ഡ് പേഷ്യന്റ്സ് അഫക്റ്റ് സൂയിസൈഡ് റിസ്ക്? എ ലിറ്ററേച്ചർ റിവ്യൂ". ആൻ ക്ലിൻ സൈക്കിയാട്രി. 20 (3): 157–69. doi:10.1080/10401230802177698. PMID 18633742.
  34. ↑ 34.0 34.1 ഷെർ, എൽ. (2006 Jan). "ആൾക്കഹോൾ കൺസംഷൻ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്". QJM : മന്ത്‌ലി ജേണൽ ഓഫ് ദി അസ്സോസിയേഷൻ ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്. 99 (1): 57–61. doi:10.1093/qjmed/hci146. PMID 16287907. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  35. ↑ ഡാർക്കെ എസ്., റോസ് ജെ (2002). "സൂയിസൈഡ് എമങ്ങ് ഹെറോയിൻ യൂസേഴ്സ്: റേറ്റ്സ്, റിസ്ക് ഫാക്റ്റേഴ്സ് ആൻഡ് മെത്തേഡ്സ്". അഡിക്ഷൻ. 97 (11): 1383–94. doi:10.1046/j.1360-0443.2002.00214.x. PMID 12410779. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  36. ↑ ഡാർക്കെ, എസ്. (2008 മേയ്). ഡ്രഗ് ആൻഡ് ആൾക്കഹോൾ റിവ്യൂ. 27 (3): 253–62. doi:10.1080/09595230801923702. PMID 18368606. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Missing or empty |title= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  37. ↑ Jr, ഫ്രാങ്ക് ജെ. ഐഡ്, (2000). ലെക്സിക്കൺ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി, ന്യൂറോളജി, ആൻഡ് ദി ന്യൂറോസയൻസസ് (2nd ed. ed.). ഫിലാഡൽഫിയ [u.a.]: ലിപ്പിൻകോട്ട് വില്യംസ് ആൻഡ് വിൽക്കിൻസ്. p. 256. ISBN 978-0-7817-2468-5. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  38. ↑ 38.0 38.1 ഹ്യൂസ്, ജെ.ആർ. (2008 Dec 1). "സ്മോക്കിംഗ് ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്: എ ബ്രീഫ് ഓവർവ്യൂ". ഡ്രഗ് ആൻഡ് ആൾക്കഹോൾ ഡിപ്പൻഡൻസ്. 98 (3): 169–78. doi:10.1016/j.drugalcdep.2008.06.003. PMID 18676099. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  39. ↑ പാല്ലന്റി, സ്റ്റെഫാനോ; റോസ്സി, നിക്കോളോ ബാൾഡീനി; ഹൊളാന്റർ, എറിക് (2006). "11. പാത്തോളജിക്കൽ ഗാംബ്ലിംഗ്". In ഹൊളാന്റർ, എറിക്; സ്റ്റെയിൻ, ഡാൻ ജെ. (eds.). ക്ലിനിക്കൽ മാനുവൽ ഓഫ് ഇംപൾസ് കണ്ട്രോൾ ഡിസോർഡേഴ്സ്. അമേരിക്കൻ സൈക്കിയാട്രിക് പബ്. p. 253. ISBN 978-1-58562-136-1.
  40. ↑ 40.0 40.1 ഓ‌ളിവേറിയ, എം.പി. (2008 Jun). "[പാത്തോളജിക്കൽ ഗാംബ്ലിംഗ് ആൻഡ് ഇറ്റ്സ് കോൺസിക്വൻസസ് ഫോർ പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്]". റെവിസ്റ്റ് ഡെ സൗഡെ പബ്ലിക്ക. 42 (3): 542–9. PMID 18461253. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  41. ↑ ഹാൻസെൻ, എം. (2008 Jan 17). "[ഗാംബ്ലിംഗ് ആൻഡ് സൂയിസൈഡൽ ബിഹേവിയർ]". ടൈഡ്സ്ക്രിഫ്റ്റ് ഫോർ ഡെൻ നോർസ്കെ ലൈഗെഫോറെനിംഗ് : ടൈഡെസ്ക്രിഫ്റ്റ് ഫോർ പ്രാക്റ്റിസ്ക് മെഡിസിൻ നൈ റൈക്കെ. 128 (2): 174–6. PMID 18202728. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  42. ↑ മാൻതോർപ്, ജെ (2010 Dec). "സൂയിസൈഡ് ഇൻ ലേറ്റർ ലൈഫ്: പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് ആൻഡ് പ്രാക്റ്റീഷണർ പെർസ്പെക്റ്റീവ്സ്". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് ജെറിയാട്രിക് സൈക്കിയാട്രി. 25 (12): 1230–8. doi:10.1002/gps.2473. PMID 20104515. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  43. ↑ സിംസൺ ജി.കെ., ടേറ്റ് ആർ.എൽ. (2007). "പ്രിവന്റിംഗ് സൂയിസൈഡ് ആഫ്റ്റർ ട്രോമാറ്റിക് ബ്രെയിൻ ഇൻജുറി: ഇംപ്ലിക്കേഷൻസ് ഫോർ ജനറൽ പ്രാക്റ്റീസ്". മെഡ്. ജെ. ഓസ്ട്ർ. 187 (4): 229–32. PMID 17708726. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  44. ↑ 44.0 44.1 ആൻഗുവിയാനോ, എൽ. (2012 Jul–Aug). "എ ലിറ്ററേച്ചർ റിവ്യൂ ഓഫ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ കാൻസർ പേഷ്യന്റ്സ്". കാൻസർ നേഴ്സിംഗ്. 35 (4): E14-26. doi:10.1097/NCC.0b013e31822fc76c. PMID 21946906. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  45. ↑ യിപ്, എഡിറ്റഡ് ബൈ പോൾ എസ്.എഫ്. (2008). സൂയിസൈഡ് ഇൻ ഏഷ്യ: കോസസ് ആൻഡ് പ്രിവൻഷൻ. ഹോങ്ക് കോങ്: ഹോങ്ക് കോങ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്സ്. p. 11. ISBN 9789622099432.
  46. ↑ റൈബൈറോ, ജെ.ഡി. (2012 Feb). "സ്ലീപ് പ്രോബ്ലംസ് ഔട്ട്‌പെർഫോം ഡിപ്രഷൻ ആൻഡ് ഹോപ്പ്ലസ്സ്നസ്സ് ആസ് ക്രോസ് സെക്ഷണൽ ആൻഡ് ലോൻജിറ്റ്യൂഡ്നൽ പ്രെഡിക്കേറ്റേഴ്സ് ഓഫ് സൂയിസിഡൽ ഐഡിയേഷൻ ആൻഡ് ബിഹേവിയർ ഇൻ യങ് അഡൾട്ട്സ് ഇൻ ദി മിലിട്ടറി". ജേണൽ ഓഫ് അഫക്റ്റീഫ് ഡിസോർഡേഴ്സ്. 136 (3): 743–50. doi:10.1016/j.jad.2011.09.049. PMID 22032872. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  47. ↑ ബെർണെർട്ട്, ആർ.എ. (2005 Sep). "സൂയിസൈഡാലിറ്റി ആൻഡ് സ്ലീപ് ഡിസ്റ്റർബൻസസ്". സ്ലീപ്. 28 (9): 1135–41. PMID 16268383. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  48. ↑ 48.0 48.1 ജോയ്നർ ടി.ഇ., ജൂനിയർ (2005). "ദി സൈക്കോളജി ആൻഡ് ന്യൂറോബയോളജി ഓഫ് സൂയിസൈഡൽ ബിഹേവിയർ". ആനുവൽ റിവ്യൂ ഓഫ് സൈക്കോളജി. 56: 287–314. doi:10.1146/annurev.psych.56.091103.070320. PMID 15709937. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  49. ↑ 49.0 49.1 വാൻ ഓർഡൻ, കെ. (2011 Jun). "സൂയിസൈഡ്സ് ഇൻ ലേറ്റ് ലൈഫ്". കറണ്ട് സൈക്കിയാട്രി റിപ്പോർട്ട്സ്. 13 (3): 234–41. doi:10.1007/s11920-011-0193-3. PMC 3085020. PMID 21369952. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  50. ↑ 50.0 50.1 കോണിഗ്, എച്ച്.‌ജി. (2009 May). "റിസേർച്ച് ഓൺ റിലീജിയൺ, സ്പിരിച്വാലിറ്റി, ആൻഡ് മെന്റൽ ഹെൽത്ത്: എ റിവ്യൂ". കനേഡിയൻ ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി. Revue canadienne de psychiatrie. 54 (5): 283–91. PMID 19497160. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  51. ↑ 51.0 51.1 51.2 ലെസ്റ്റർ, ഡി (2006). "സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് ഇസ്ലാം". ആർക്കൈവ്സ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ് റിസേർച്ച് : ഒഫീഷ്യൽ ജേർണൽ ഓഫ് ദി ഇന്റർനാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സൂയിസൈഡ് റിസേർച്ച്. 10 (1): 77–97. doi:10.1080/13811110500318489. PMID 16287698.
  52. ↑ കോ‌ക്സ്, വില്യം ടി.എൽ.; അബ്രാംസൺ, ലിൻ വൈ.; ഡെവൈൻ, പട്രീഷ്യ ജി.; ഹോള്ളൺ, സ്റ്റീവൻ ഡി. (2012). "സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ്സ്, പ്രെജുഡിസ് ആൻഡ് ഡിപ്രഷൻ: ദി ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് പെർസ്പെക്റ്റീവ്". പെർസ്പെക്റ്റീവ്സ് ഓൺ സൈക്കോളജിക്കൽ സയൻസ്. 7 (5): 427–449. doi:10.1177/1745691612455204. Archived from the original on 2012-10-20.
  53. ↑ വെഗ്മാൻ, എച്ച്.എൽ. (2009 Oct). "എ മെറ്റാ അനാലിറ്റിക് റിവ്യൂ ഓഫ് ദി എഫക്റ്റ്സ് ഓഫ് ചൈൽഢുഡ് അബ്യൂസ് ഓൺ മെഡിക്കൽ ഔട്ട്കംസ് ഇൻ അഡൾട്ട്‌ഹുഡ്". സൈക്കോസോമാറ്റിക് മെഡിസിൻ. 71 (8): 805–12. doi:10.1097/PSY.0b013e3181bb2b46. PMID 19779142. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  54. ↑ ഓസ്‌വാൾഡ്, എസ്.എച്ച്. (2010 Jun). "ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മാൽട്രീറ്റ്മെന്റ് ആൻഡ് മെന്റൽ ഹെൽത്ത് പ്രോബ്ലംസ് ഇൻ ഫോസ്റ്റർ ചിൽഡ്രെൺ: എ റിവ്യൂ ഓഫ് ദി ലിറ്ററേച്ചർ". ജേണൽ ഓഫ് പീഡിയാട്രിക് സൈക്കോളജി. 35 (5): 462–72. doi:10.1093/jpepsy/jsp114. PMID 20007747. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  55. ↑ കോൺഫർ, ജാമീ സി. (2010 January 1). "ഇവല്യൂഷണറി സൈക്കോളജി: കോൺടോവേഴ്സീസ്, ക്വസ്റ്റിൻസ്, പ്രോസ്പെക്റ്റ്സ് ആൻഡ് ലിമിറ്റേഷൻസ്". അമേരിക്കൻ സൈക്കോളജിസ്റ്റ്. 65 (2): 110–126. doi:10.1037/a0018413. PMID 20141266. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  56. ↑ 56.0 56.1 സ്റ്റാർക്ക്, സി.ആർ. (2011). "എ കോൺസപ്ച്വൽ മോഡൽ ഓഫ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ റൂറൽ ഏരിയാസ്". റൂറൽ ആൻഡ് റിമോട്ട് ഹെൽത്ത്. 11 (2): 1622. PMID 21702640. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  57. ↑ ഡാലി, മേരി (Sept 2012). "റിലേറ്റീവ് സ്റ്റേറ്റസ് ആൻഡ് വെൽ ബീയിം‌ഗ്: എവിഡൻസ് ഫ്രം യു.എസ്. സൂയിസൈഡൽ ഡെത്ത്സ്" (PDF). ഫെഡറ‌ൽ റിസർവ് ബാങ്ക് ഓഫ് സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോ വർക്കിംഗ് പേപ്പർ സീരീസ്. Archived from the original (PDF) on 2012-10-19. Retrieved 2013-07-02. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  58. ↑ ലെർണർ, ജോർജ് (Jan 5,2010). "ആക്റ്റിവിസ്റ്റ്: ഫാർമർ സൂയിസൈഡ്സ് ഇൻ ഇത്യ ലിങ്ക്ഡ് റ്റു ഡെ‌ബ്റ്റ്, ഗ്ലോബലൈസേഷൻ". CNN World. Archived from the original on 2013-01-16. Retrieved 2013 February 13. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)
  59. ↑ ലോ, എസ്. (2008 Feb). "സൂയിസൈഡ് ഇൻ ചൈന: യുനീക്വ് ഡെമോഗ്രാഫിക് പാറ്റേൺസ് ആൻഡ് റിലേഷൻഷിപ് റ്റു ഡിപ്രസീവ് ഡിസോർഡർ". കറണ്ട് സൈക്കിയാട്രിക് റിപ്പോർട്ട്സ്. 10 (1): 80–6. PMID 18269899. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  60. ↑ 60.0 60.1 60.2 ബോഹാന്ന, ഐ. (2012). "മീഡിയ ഗൈഡ്‌ലൈൻസ് ഫോർ ദി റെസ്പോൺസിബിൾ റിപ്പോർട്ടിംഗ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ്: എ റിവ്യൂ ഓഫ് എഫക്റ്റീവ്നസ്". ക്രൈസിസ്. 33 (4): 190–8. doi:10.1027/0227-5910/a000137. PMID 22713977. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  61. ↑ 61.00 61.01 61.02 61.03 61.04 61.05 61.06 61.07 61.08 61.09 യിപ്, പി.എസ്. (2012 Jun 23). "മീൻസ് റെസ്ട്രിക്ഷൻ ഫോർ സൂയിസൈഡ് പ്രിവൻഷൻ". ലാൻസെറ്റ്. 379 (9834): 2393–9. doi:10.1016/S0140-6736(12)60521-2. PMID 22726520. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  62. ↑ 62.0 62.1 സിസാസ്ക്, എം. (2012 Jan). "മീഡിയ റോൾസ് ഇൻ സൂയിസൈഡ് പ്രിവൻഷൻ: എ സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് എൻവയേണ്മെന്റൽ റിസേർച്ച് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 9 (1): 123–38. doi:10.3390/ijerph9010123. PMC 3315075. PMID 22470283. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  63. ↑ സ്റ്റാക്ക് എസ്. (2005). "സൂയിസൈഡ് ഇൻ ദി മീഡിയ: എ ക്വാളിറ്റേറ്റീവ് റിവ്യൂ ഓഫ് സ്റ്റഡീസ് ബേസ്ഡ് ഓൺ നോൺ-ഫിക്ഷണൽ സ്റ്റോറീസ്". സൂയിസൈഡ് ലൈഫ് ത്രെട്ട് ബിഹേവ്. 35 (2): 121–33. doi:10.1521/suli.35.2.121.62877. PMID 15843330. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  64. ↑ പിർകിസ് ജെ. (July 2009). 72X "സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് ദി മീഡിയ". Psychiatry. 8 (7): 269–271. doi:10.1016/j.mppsy.2009.04.009. {{cite journal}}: Check |url= value (help)
  65. ↑ 65.0 65.1 ലൗവേ, സാന (2008). എൻസൈക്ലോപീഡിയ ഓഫ് ഏജിംഗ് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് : വിത്ത് 19 ടേബിൾസ്. ന്യൂ യോർക്ക്: സ്പ്രിംഗർ. p. 696. ISBN 978-0-387-33753-1.
  66. ↑ 66.0 66.1 മൂഡി, ഹാരി ആർ. (2010). ഏജിംഗ് : കോൺസപ്റ്റ്സ് ആൻഡ് കോണ്ട്രോവേഴ്സീസ് (6th ed. ed.). ലോസ് ആഞ്ചൽസ്: പൈൻ ഫോർജ് പ്രെസ്സ്. p. 158. ISBN 978-1-4129-6966-6. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
  67. ↑ 67.0 67.1 ഹേൽസ്, എഡിറ്റഡ് ബൈ റോബർട്ട് ഐ. സൈമൺ, റോബർട്ട് ഇ. ദി അമേരിക്കൻ സൈക്കിയാട്രിക് പബ്ലിഷിംഗ് ടെക്സ്റ്റ്ബുക്ക് ഓഫ് സൂയിസൈഡ് അസസ്സ്മെന്റ് ആൻഡ് മാനേജ്മെന്റ് (2nd ed. ed.). വാഷിംഗ്ടൺ ഡി.സി.: അമേരിക്കൻ സൈക്കിയാട്രിക് പബ്. p. 714. ISBN 978-1-58562-414-0. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  68. ↑ editor, താരെക് സോഭ്, (2010). ഇന്നവേഷൻസ് ആൻഡ് അഡ്വാൻസസ് ഇൻ കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസസ് ആൻഡ് എഞ്ചിനിയറിംഗ് (Online-Ausg. ed.). ഡോർഡെച്റ്റ്: സ്പ്രിംഗർ വെർലാഗ്. p. 503. ISBN 978-90-481-3658-2. {{cite book}}: |last= has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  69. ↑ ഏലിയാസൺ, എസ്. (2009). "മർഡർ-സൂയിസൈഡ്: എ റിവ്യൂ ഓഫ് ദി റീസന്റ് ലിറ്ററേച്ചർ". ദി ജേണൽ ഓഫ് ദി അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി ആൻഡ് ദി ലോ. 37 (3): 371–6. PMID 19767502.
  70. ↑ സ്മിത്ത്, വില്യം കോൺബ്ലം ഇൻ കൊളാബറേഷൻ വിത്ത് കാരൊലിൻ ഡി. സോഷ്യോളജി ഇൻ എ ചേഞ്ചിംഗ് വേൾഡ് (9e [9th ed]. ed.). ബെൽമോണ്ട്, സി.എം.: വാഡ്സ്‌വർത്ത് സെൻഗേജ് ലേണിംഗ്. p. 27. ISBN 978-1-111-30157-6.
  71. ↑ കാംപ്ബെൽ, റോബർട്ട് ജീൻ (2004). കാംപ്ബെൽസ് സൈക്കിയാട്രിക് ഡിക്ഷണറി (8th ed. ed.). ഓക്സ്ഫോഡ്: ഓക്സ്ഫോർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്സ്. p. 636. ISBN 978-0-19-515221-0. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
  72. ↑ വേടെക്ക്, എഡിറ്റഡ് ബൈ റോബർട്ട് എം. (1997). മെഡിക്കൽ എത്ഥിക്സ് (2. ed. ed.). സഡ്ബറി, മസ്സാച്യുസെറ്റ്സ്. [u.a.]: ജോൺസ് ആൻഡ് ബാർട്ട്ലെറ്റ്. p. 292. ISBN 978-0-86720-974-7. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
  73. ↑ ഗട്ട്മാൻ, യിസ്രായേൽ (1998). അനാട്ടമി ഓഫ് ദി ഓഷ്‌വിറ്റ്സ് ഡെത്ത് കാമ്പ് (1st pbk. ed. ed.). ബ്ലൂമിംഗ്ടൺ: പബ്ലിഷ്ഡ് ഇൻ അസോസിയേഷൻ വിത്ത് ദി യുനൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഹോളോകോസ്റ്റ് മെമോറിയൽ മ്യൂസിയം, വാഷിംഗ്ടൺ ഡി.സി. ബൈ ഇൻഡ്യാന യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്. p. 400. ISBN 978-0-253-20884-2. {{cite book}}: |edition= has extra text (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  74. ↑ അജ്ഡാസിക്-ഗ്രോസ് വി; Weiss MG; Ring M; et al. (2008). "മെത്തേഡ്സ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ്: ഇന്റർനാഷണൽ സൂയിസൈഡ് പാറ്റേൺസ് ഡിറൈവ്ഡ് ഫ്രൊം ദി WHO മോർട്ടാലിറ്റി ഡേറ്റാബേസ്". ബുള്ളറ്റിൻ, വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ. 86 (9): 726–32. doi:10.2471/BLT.07.043489. PMC 2649482. PMID 18797649. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  75. ↑ Ajdacic-Gross, Vladeta, et al. "മെത്തേഡ്സ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ്: ഇന്റർനാഷണൽ സൂയിസൈഡ് പാറ്റേൺസ് ഡിറൈവ്ഡ് ഫ്രം വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ മൊറാലിറ്റി ഡാറ്റാബേസ്"PDF (267 KB). ബുള്ളറ്റിൻ ഓഫ് ദ വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ 86 (9): 726–732. September 2008. Accessed 2 August 2011. Archived 2 ഓഗസ്റ്റ് 2011. See html version. The data can be seen here [1]
  76. ↑ ഒ'കോണർ, റോറി സി.; പ്ലാറ്റ്, സ്റ്റീഫൻ; ഗോർഡൻ, ജാക്കി, eds. (2011 June 1). ഇന്റർനാഷണൽ ഹാൻഡ്‌ബുക്ക് ഓഫ് സൂയിസൈഡ് പ്രിവൻഷൻ: റിസേർച്ച്, പോളിസി ആൻഡ് പ്രാക്റ്റീസ്. ജോൺ വൈലി ആൻഡ് സൺസ്. p. 34. ISBN 978-1-119-99856-3. {{cite book}}: Check date values in: |date= (help)
  77. ↑ ഗണ്ണൽ ഡി., എഡൾസ്റ്റൺ എം. ഫിലിപ്സ് എം.ആർ. കോൺറാഡ്സൺ എഫ്. (2007). "ദി ഗ്ലോബൽ ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷൻ ഓഫ് ഫേറ്റൽ പെസ്റ്റിസൈഡ് സെൽഫ് പോയ്സണിംഗ്: സിസ്റ്റം റിവ്യൂ". ബി.എം.സി. പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 7: 357. doi:10.1186/1471-2458-7-357. PMC 2262093. PMID 18154668.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  78. ↑ ഗെഡെസ്, ജോൺ. സൈക്കിയാട്രി (4th ed. ed.). ഓക്സ്ഫോഡ്: ഓക്സ്ഫോഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്. p. 62. ISBN 978-0-19-923396-0. {{cite book}}: |edition= has extra text (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  79. ↑ "യു.എസ്.സൂയിസൈഡ് സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് (2005)". Archived from the original on 2014-07-13. Retrieved 2008-03-24.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  80. ↑ എഷൺ, സുസീ എഡിറ്റ് ചെയ്തത് (2009). കൾച്ചർ ആൻഡ് മെന്റൽ ഹെൽത്ത് സോഷ്യോകൾച്ചറൽ ഇൻഫ്ലുവൻസസ്, തിയറി ആൻഡ് പ്രാക്റ്റീസ്. ചൈസെസ്റ്റർ, U.K.: വൈലി-ബ്ലാക്ക്‌വെൽ. p. 301. ISBN 9781444305814. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  81. ↑ 81.0 81.1 ക്രൂഗ്, എറ്റിയെൻ (2002). വേൾഡ് റിപ്പോർട്ട് ഓൺ വയലൻസ് ആൻഡ് ഹെൽത്ത്, വോളിയം 1. ജെനീവ: വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ. p. 196. ISBN 9789241545617. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
  82. ↑ (editor), ഡിയഗോ ഡെ ലിയോ (2001). സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് യൂത്തനേഷ്യ ഇൻ ഓൾഡർ അഡൾട്ട്സ്: എ ട്രാൻസ് കൾച്ചറൽ ജേണി. ടൊറന്റോ: ഹോഗ്രെഫ് & ഹ്യൂബർ. p. 121. ISBN 9780889372511. {{cite book}}: |last= has generic name (help)
  83. ↑ ജെവാക്, എം. (2012 Oct). "ന്യൂറോബയോളജി ഓഫ് സൂയിസൈഡൽ ബിഹേവിയർ". സൈക്കിയാട്രിയ ഡാനൂബിന. 24 Suppl 3: S336-41. PMID 23114813. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  84. ↑ ഷെർ, എൽ. (2011). "ദി റോൾ ഓഫ് ബ്രെയിൻ ഡിറൈവ്ഡ് ന്യൂറോട്രോഫിക് ഫാക്റ്റർ ഇൻ ദി പാത്തോഫിസിയോളജി ഓഫ് അഡോളസന്റ് സൂയിസിഡൽ ബിഹേവിയർ". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് അഡോളസന്റ് മെഡിസിൻ ആൻഡ് ഹെൽത്ത്. 23 (3): 181–5. PMID 22191181.
  85. ↑ ഷെർ, എൽ. (2011 May). "ബ്രെയിൻ ഡിറൈവ്ഡ് ന്യൂറോട്രോപിക് ഫാക്റ്റർ ആൻഡ് സൂയിസിഡൽ ബിഹേവിയർ". ക്യു.ജെ.എം. മന്ത്ലി ജേണൽ ഓഫ് ദി അസോസിയേഷൻ ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്. 104 (5): 455–8. doi:10.1093/qjmed/hcq207. PMID 21051476. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  86. ↑ 86.0 86.1 ദ്വിവേദി, യോഗേഷ് (2012). ദി ന്യൂറോബയോളജിക്കൽ ബേസിസ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ്. Boca Raton, FL: ടൈലർ & ഫ്രാൻസിസ്/സി.ആർ.സി. പ്രെസ്സ്. p. 166. ISBN 978-1-4398-3881-5.
  87. ↑ സ്റ്റൈൻ, എഡിറ്റഡ് ബൈ ജോർജ്ജ് (2007). സെമിനാർ ഇൻ ജനറൽ അഡൾട്ട് സൈക്കിയാട്രി (2. ed. ed.). ലണ്ടൻ: ഗാസ്കൽ. p. 145. ISBN 978-1-904671-44-2. {{cite book}}: |edition= has extra text (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  88. ↑ ഓട്രി, എ.ഇ. (2009 Nov 1). "എപിജനറ്റിക്സ് ഇൻ സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് ഡിപ്രഷൻ". ബയോളജിക്കൽ സൈക്കിയാട്രി. 66 (9): 812–3. doi:10.1016/j.biopsych.2009.08.033. PMC 2770810. PMID 19833253. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  89. ↑ 89.0 89.1 89.2 "സൂയിസൈഡ് പ്രിവൻഷൻ". ലോകാര്യോഗ സംഘടന, മാനസികാരോഗ്യം. ‌വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ. 2012-08-31. Archived from the original on 2014-07-13. Retrieved 2013-01-13.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  90. ↑ സാകിനോഫ്‌സ്കി, I (2007 Jun). "ദി കറണ്ട് എവിഡൻസ് ബേസ് ഫോർ ദി ക്ലിനിക്കൽ കെയർ ഓഫ് സൂയിസൈഡ് പേഷ്യന്റ്സ്: സ്ട്രെംഗ്ത്‌സ് ആൻഡ് വീക്ക്‌നെസ്സസ്". കനേഡിയൻ ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി. 52 (6 Suppl 1): 7S–20S. PMID 17824349. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  91. ↑ "സൂയിസൈഡ്". ദി യുനൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് സർജൻ ജനറൽ. Archived from the original on 2014-07-13. Retrieved 2011-09-04.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  92. ↑ റോബിൻസൺ, ജെ. (2011 Jan). "പ്രിവെന്റിംഗ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ യങ് പീപ്പിൾ: സിസ്റ്റമിക് റിവ്യൂ". ദി ഓസ്ട്രേലിയൻ ആൻഡ് ന്യൂസിലാന്റ് ജേണൽ ഓഫ് സൈക്കിയാട്രി. 45 (1): 3–26. doi:10.3109/00048674.2010.511147. PMID 21174502. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  93. ↑ ഫാസ്ബെർഗ്, എം.എം. (2012 Mar). "എ സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ ഓഫ് സോഷ്യൽ ഫാക്റ്റേഴ്സ് ആൻഡ് സൂയിസിഡൽ ബിഹേവിയർ ഇൻ ഓൾഡർ അഡൾട്ട്‌ഹുഡ്". ഇന്റർനാഷണൽ ജേളൻ ഓഫ് എൻവയേണ്മെന്റൽ റിസേർച്ച് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 9 (3): 722–45. doi:10.3390/ijerph9030722. PMC 3367273. PMID 22690159. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  94. ↑ വില്യംസ്, എസ്.ബി. (2009 Apr). "സ്ക്രീനിംഗ് ഫോർ ചൈൽഡ് ആൻഡ് അഡോളസന്റ് ഡിപ്രഷൻ ഇൻ പ്രൈമറി കെയർ സെറ്റിംഗ്സ്: എ സിസ്റ്റമാറ്റിക് എവിഡൻസ് റിവ്യൂ ഫോർ ദി യു.എസ്. പ്രിവന്റീവ് സർവീസസ് ടാസ്ക് ഫോഴ്സ്". പീഡിയാട്രിക്സ്. 123 (4): e716-35. doi:10.1542/peds.2008-2415. PMID 19336361. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  95. ↑ ഹോറോവി‌റ്റ്സ്, എൽ.എം. (2009 Oct). "സൂയിസൈഡ് സ്ക്രീനിംഗ് ഇൻ സ്കൂൾസ്, പ്രൈമറി കെയർ ആൻഡ് എമർജൻസി ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ്സ്". കറണ്ട് ഒപീനിയൻ ഇൻ പീഡിയാട്രിക്സ്. 21 (5): 620–7. doi:10.1097/MOP.0b013e3283307a89. PMC 2879582. PMID 19617829. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  96. ↑ പാരീസ്, ജെ. (June 2004). "ഈസ് ഹോസ്പിറ്റലൈസേഷൻ യൂസ്‌ഫുൾ ഫോർ സൂയിസൈഡൽ പേഷ്യന്റ്സ് വിത്ത് ബോർഡർലൈൻ പേഴ്സണാലിറ്റി ഡിസോർഡർ?". ജേണൽ ഓഫ് പേഴ്സണാലിറ്റി ഡിസോർഡേഴ്സ്. 18 (3): 240–7. doi:10.1521/pedi.18.3.240.35443. PMID 15237044.
  97. ↑ ഗുഡ്‌മാൻ, എം. (2012 Feb). "സൂയിസിഡൽ റിസ്ക് ആൻഡ് മാനേജ്മെന്റ് ഇൻ ബോർഡർലൈൻ പേഴ്സണാലിറ്റി ഡിസോർഡർ". കറണ്ട് സൈക്കിയാട്രി റിപ്പോർട്ട്സ്. 14 (1): 79–85. doi:10.1007/s11920-011-0249-4. PMID 22113831. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  98. ↑ സ്റ്റോഫേഴ്സ്, ജെ.എം. (2012 Aug 15). "സൈക്കോളജിക്കൽ തെറാപീസ് ഫോർ പീപ്പിൾ വിത്ത് ബോർഡർലൈൻ പേഴ്സണാലിറ്റി ഡിസോർഡർ". കോക്രേൻ ഡേറ്റാബേസ് ഓഫ് സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂസ് (ഓൺലൈൻ). 8: CD005652. doi:10.1002/14651858.CD005652.pub2. PMID 22895952. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  99. ↑ 99.0 99.1 കനേഡിയൻ ജേണൽ ഫോർ ഡ്രഗ്സ് ആൻഡ് ടെക്നോളജീസ് ഇൻ ഹെൽത്ത്, (CADTH) (2010). "ഡയലക്റ്റിക്കൽ ബിഹേവിയർ തെറാപ്പി ഇൻ അഡോളസന്റ്സ് ഫോർ സൂയിസൈഡ് പ്രിവൻഷൻ: സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ ഓഫ് ക്ലിനിക്കൽ എഫക്റ്റീവ്‌നസ്സ്". CADTH ടെക്നോള‌ജി ഓവർവ്യൂസ്. 1 (1): e0104. PMC 3411135. PMID 22977392.
  100. ↑ ഒ'കോണർ, എലിസബത്ത് (2013). "സ്ക്രീനിംഗ് ഫോർ ആൻഡ് ട്രീറ്റ്മെന്റ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ് റിസ്ക് റിലവന്റ് റ്റു പ്രൈമറി കെയർ: എ സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ ഫോർ ദി യു.എസ്. പ്രിവന്റീവ് സർവീസസ് ടാസ്ക് ഫോഴ്സ്". അന്നൽസ് ഓഫ് ഇന്റേണൽ മെഡിസിൻ. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  101. ↑ ഹെൻട്രിക്, എസ്.ഇ. (2012 Nov 14). "ന്യൂവർ ജെനറേഷൻ ആന്റീഡിപ്രസന്റ്സ് ഫോർ ഡിപ്രസീവ് ഡിസോരർഡേഴ്സ് ഇൻ ചിൽഡ്രൺ ആൻഡ് അഡോളസെന്റ്സ്". കോക്രേൻ ഡേറ്റാബേസ് സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂസ് (ഓൺലൈൻ). 11: CD004851. doi:10.1002/14651858.CD004851.pub3. PMID 23152227. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  102. ↑ ബാൾഡെസ്സാരിനി, ആർ.ജെ. (2003). "ലിത്തിയം ട്രീറ്റ്മെന്റ് ആൻഡ് സൂയിസൈഡ് റിസ്ക് ഇൻ മേജർ അഫക്റ്റീവ് ഡിസോർഡേഴ്സ്: അപ്‌ഡേറ്റ് ആൻഡ് ന്യൂ ഫൈൻഡിംഗ്സ്". ദി ജേണൽ ഓഫ് ക്ലിനിക്കൽ സൈക്ക്യാട്രി. 64 Suppl 5: 44–52. PMID 12720484. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  103. ↑ സിപ്രിയാനി, എ. (2013 June 27). "ലിത്തിയം ഇൻ ദി പ്രിവൻഷൻ ഓഫ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ മൂഡ് ഡിസോർഡേഴ്സ്: അപ്ഡേറ്റഡ് സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ ആൻഡ് മെറ്റാ അനാലിസിസ്". BMJ. 346 (jun27 4): f3646–f3646. doi:10.1136/bmj.f3646. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  104. ↑ "വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ ഡിസീസ് ആൻഡ് ഇൻജുറി കണ്ട്രി എസ്റ്റിമേറ്റ്സ്". വേ‌ൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ. 2009. Archived from the original on 2014-07-13. Retrieved 2016-02-15.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  105. ↑ "ഡെത്ത്സ് എസ്റ്റിമേറ്റ്സ് ഫോർ 2008 ബൈ കോസ് ഫോർ WHO മെംബർ സ്റ്റേറ്റ്സ്". ലോകാരോഗ്യ സംഘടന. Retrieved 2013-02-10.
  106. ↑ ഹാനീ, ഇ.എം. (2012 Mar). "സൂയിസൈഡ് റിസ്ക് ഫാക്റ്റേഴ്സ് ആൻഡ് റിസ്ക് അസസ്സ്മെന്റ് ടൂൾസ്: എ സിസ്റ്റമാറ്റിക് റിവ്യൂ". PMID 22574340. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Cite journal requires |journal= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  107. ↑ 107.0 107.1 വൈയുവാൻ, സി. (2009 Dec). "വിമൺ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ് ഇൻ റൂറൽ ചൈന". ബുള്ളറ്റിൻ ഓഫ് ദി വേൾഡ് ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷൻ. 87 (12): 888–9. doi:10.2471/BLT.09.011209. PMC 2789367. PMID 20454475. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  108. ↑ 108.0 108.1 സ്യൂ, ഡേവിഡ് സ്യൂ, ഡെറാൾഡ് വിങ്ങ് സ്യൂ, ഡയേൻ സ്യൂ, സ്റ്റാൻലി. അണ്ടർസ്റ്റാൻഡിംഗ് അബ്‌നോർമൽ ബിഹേവിയർ (Tenth ed., [student ed.] ed.). ബെൽമോണ്ട്, സി.എ.: വാഡ്സ്വർത്ത്/സെൻഗേജ് ലേണിംഗ്. p. 255. ISBN 978-1-111-83459-3.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  109. ↑ 109.0 109.1 109.2 109.3 പിറ്റ്മാൻ, എ. (2012 Jun 23). "സൂയിസൈഡ് ഇൻ യങ് മെൻ". Lancet. 379 (9834): 2383–92. doi:10.1016/S0140-6736(12)60731-4. PMID 22726519. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  110. ↑ National Crime Records Bureau, Ministry of Home Affairs. "Accidental Death and Suicide Clock-2013" (PDF) (PDF). http://ncrb.gov.in. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help); Cite journal requires |journal= (help); External link in |publisher= (help)
  111. ↑ ദ ഹിന്ദു, ഇന്ത്യ.—2014 ഉണരുക! Vol.95,No.7/Quarterly/ MALAYALAM ഉണരുക! (2014)
  112. ↑ പാറയിൽ, ഗോവിന്ദൻ. കേര‌ള: ദ ഡെവലപ്‌മെന്റ് എക്സ്പീരിയൻസ്. ലണ്ടൻ: സെഡ് ബുക്ക്സ് ലിമിറ്റഡ്. p. 38. ISBN 1856497267.
  113. ↑ "കേരളത്തിൽ ഓരോ മണിക്കൂറിലും ഒരു ആത്മഹത്യ". റിപ്പോർട്ടർ ലൈവ്. 2013 ജൂൺ 23. Archived from the original on 2016-03-13. Retrieved 2014 ജൂലൈ 12. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)
  114. ↑ "കേരളത്തിൽ പുരുഷ ആത്മഹത്യകൾ കൂടുന്നു". മലയാളം വെബ്ദുനിയ. 2010 ഒക്റ്റോബർ 30. Archived from the original on 2014-07-14. Retrieved 2014 ജൂലൈ 12. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  115. ↑ "കേരളത്തിൽ മണിക്കൂറിൽ ഒരു ആത്മഹത്യ". മലയാളം വൺഇന്ത്യ. 2004 ഓഗസ്റ്റ് 8. Archived from the original on 2014-07-12. Retrieved 2014 ജൂലൈ 12. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  116. ↑ സാസ്സ്, തോമസ് (1999). ഫേറ്റൽ ഫ്രീഡം : ദി എഥിക്സ് ആൻഡ് പൊളിറ്റിക്സ് ഓഫ് സൂയിസൈഡ്. വെസ്റ്റ്പോർട്ട്, Conn.: പ്രേഗർ. p. 11. ISBN 978-0-275-96646-1.
  117. ↑ 117.0 117.1 മാരിസ്, റൊണാൾഡ് (2000). കോംപ്രിഹൻസീവ് ടെക്സ്റ്റ്ബുക്ക് ഓഫ് സൂയിസൈഡോളജി. ന്യൂ യോർക്ക് [u.a.]: ഗിൽഫോർഡ് പ്രെസ്സ്. pp. 97–103. ISBN 978-1-57230-541-0.
  118. ↑ ഡിക്കിൻസൺ, മൈക്കൽ ആർ.ലെമിംഗ്, ജോർജ്ജ് ഇ. അണ്ടർസ്റ്റാൻഡിംഗ് ഡൈയിംഗ്, ഡെത്ത് ആൻഡ് ബിറീവ്‌മെന്റ് (7th ed. ed.). ബെൽമോണ്ട്, CA: വാഡ്സ്‌വർത്ത് സെൻഗേജ് ലേണിംഗ്. p. 290. ISBN 978-0-495-81018-6. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  119. ↑ ഡർക്ക്‌ഹൈംസ് സൂയിസൈഡ്: എ സെഞ്ച്വറി ഓഫ് റിസേർച്ച് ആൻഡ് ഡിബേറ്റ് (1. publ. ed.). ലണ്ടൻ [u.a.]: റൗട്ടലെഡ്ജ്. 2000. p. 69. ISBN 978-0-415-20582-5. {{cite book}}: |first= missing |last= (help)
  120. ↑ 120.0 120.1 മാരിസ്, റൊണാൾഡ് (2000). കോംപ്രിഹെൻസീവ് ടെക്സ്റ്റ്ബുക്ക് ഓഫ് സൂയിസൈഡോളജി. ന്യൂ യോർക്ക് [u.a.]: ഗിൽഫോർഡ് പ്രെസ്സ്. p. 540. ISBN 978-1-57230-541-0.
  121. ↑ 121.0 121.1 121.2 121.3 121.4 McLaughlin, Columba (2007). സൂയിസൈഡ് റിലേറ്റഡ് ബിഹേവിയർ അണ്ടർസ്റ്റാൻഡിങ് കെയറിങ് ആന്റ് തെറാപ്പതിക് റെസ്പോൺസസ്. ഇംഗ്ലണ്ട്: ജോൺ വില്ലി & സൺസ്. p. 24. ISBN 978-0-470-51241-8.
  122. ↑ പേപർനോൾfirst=ഐറിന (1997). സൂയിസൈഡ് ആസ് എ കൾച്ചറൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂഷൻ ഇൻ ദോസ്ത്യോവ്സ്കി'സ് റഷ്യ. Ithaca: Cornell university press. p. 60. ISBN 978-0-8014-8425-4.
  123. ↑ വൈറ്റ്, ടോണി (2010). വർക്കിംഗ് വിത്ത് സൂയിസൈഡൽ ഇൻഡിവി‌ജ്വൽസ് : എ ഗൈഡ് റ്റു പ്രൊവൈഡിംഗ് അണ്ടർസ്റ്റാൻഡിംഗ്, അസസ്സ്മെന്റ് ആൻഡ് സപ്പോർട്ട്. ലണ്ടൻ: ജെസ്സിക്ക കിംഗ്സ്ലി പബ്ലിഷേഴ്സ്. p. 12. ISBN 978-1-84905-115-6.
  124. ↑ al.], ഡേവിഡ് ലാൻഹാം ... [et (2006). ക്രിമിനൽ ലോസ് ഇൻ ഓസ്ട്രേലിയ. അന്നൻഡേൽ, എൻ.എസ്.ഡബ്ല്യൂ.: ദി ഫ്രീഡം പ്രെസ്സ്. p. 229. ISBN 978-1-86287-558-6.
  125. ↑ ഡഫി, മൈക്കൽ കോസ്റ്റ, മാർക്ക് (1991). ലേബർ, പ്രോസ്പെരിറ്റി ആൻഡ് ദി നയന്റീസ്: ബിയോൺഡ് ദി ബോൺസായി എക്കണോമി (2nd ed. ed.). സിഡ്നി: ഫെഡറേഷൻ പ്രെസ്സ്. p. 315. ISBN 978-1-86287-060-4. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  126. ↑ ക്വിൽ, കോൺസ്റ്റൻസ് ഇ. പുട്ട്നാം ; ഫോർവേഡ് ബൈ തിമോത്തി ഇ. (2002). ഹോഴ്സ്പീസ് ഓർ ഹെംലോക്ക്? : സേർച്ചിംഗ് ഫോർ ഹിറോയിക് കംപാഷൻ. Westport, Conn.: Praeger. p. 143. ISBN 978-0-89789-921-5.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  127. ↑ ശ്രീവാസ്തവ, എഡിറ്റർ, നിതീഷ് ദോഗ്ര, സംഗീത്. ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച് ആൻഡ് ഡിസീസ് ഡൈനാമിക്സ് ഇൻ ഇന്ത്യ. ന്യൂ ഡെൽഹി: ദി എനർജി ആൻഡ് റിസോഴ്സസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്. p. 256. ISBN 978-81-7993-412-8.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  128. ↑ 128.0 128.1 അപ്പെൽ, ജെ.എം. (2007). "എ സൂയിസൈഡ് റൈറ്റ് ഫോർ ദി മെന്റലി ഇൽ? എ സ്വിസ് കേസ് ഓപ്പൺസ് എ ന്യൂ ഡിബേറ്റ്". ഹേസ്റ്റിംഗ്സ് സെന്റർ റിപ്പോർട്ട്. 37 (3): 21–23. doi:10.1353/hcr.2007.0035. PMID 17649899. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  129. ↑ "Chapter 127.800–995 ദി ഓറിഗൺ ഡെത്ത് വിത്ത് ഡിഗ്നിറ്റി ആക്റ്റ്". ഓറിഗൺ സ്റ്റേറ്റ് ലെജിസ്ലേച്ചർ. Archived from the original on 2013-09-16. Retrieved 2013-07-06.
  130. ↑ "Chapter 70.245 RCW, ദി വാഷിംഗ്ടൺ ഡെത്ത് വിത്ത് ഡിഗ്നിറ്റി ആക്റ്റ്". വാഷിംഗ്ടൺ സ്റ്റേറ്റ് ലെജിസ്ലേച്ചർ.
  131. ↑ ഡോക്ടർ റൊണാൾഡ് റോത്ത് D.Acu. "സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് യൂത്തനേഷ്യ, – എ ബിബ്ലിക്കൽ പെർസ്പെക്റ്റിവ്". അക്യുസെൽ.കോം. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  132. ↑ "നോർമാൻ എൻ. ഹോളണ്ട്, ലിറ്റററി സൂയിസൈഡ്സ്: എ ക്വസ്റ്റിൻ ഓഫ് സ്റ്റൈൽ". ഫ്ലോറിഡ സർവ്വകലാശാല. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  133. ↑ "കാറ്റക്കിസം ഓഫ് ദി കത്തോലിക് ചർച്ച് – പാർട്ട് 3 സെക്ഷൻ 2 ചാപ്റ്റർ 2 ആർട്ടിക്കിൾ 5". Scborromeo.org. 1941-06-01. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  134. ↑ "കാറ്റക്കിസം ഓഫ് ദി കത്തോലിക് ചർച്ച് – പാർട്ട് 3 സെക്ഷൻ 2 ചാപ്റ്റർ 2 ആർട്ടിക്കിൾ 5". Scborromeo.org. 1941-06-01. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  135. ↑ "ദി ബൈബിൾ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്". റിലിജിയൻസ് ടോളറൻസ്.ഓർഗ്. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  136. ↑ "യൂത്തനേഷ്യ ആൻഡ് ജൂഡായിസം: ജ്യൂവിഷ് വ്യൂസ് ഓഫ് യൂത്തനേഷ്യ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്". ReligionFacts.com. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2008-09-16.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  137. ↑ "എബൗട്ട് സൂയിസൈഡ് ഇൻ ഹിന്ദുയിസം". ഹിന്ദു വെബ്സൈറ്റ്. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2014-07-15.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  138. ↑ 138.0 138.1 "ഹിന്ദുയിസം - യൂത്തനേഷ്യ ആൻഡ് സൂയിസൈഡ്". BBC. 2009-08-25.
  139. ↑ 139.0 139.1 139.2 "സൂയിസൈഡ് (സ്റ്റാൻഫോർഡ് എൻസൈക്ലോപീഡിയ ഓഫ് ഫിലോസഫി)". സ്റ്റാൻഫോഡ് സർവ്വകലാശാല. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2009-05-06.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  140. ↑ കാന്റ്, ഇമ്മാനുവൽ. (1785) കാന്റ്: ദി മെറ്റാഫിസിക്സ് ഓഫ് മോറൽസ്, എം ഗ്രെഗർ (തർജ്ജമ), കേംബ്രിഡ്ജ്: കേംബ്രിഡ്ജ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്സ്, 1996. ISBN 978-0-521-56673-5. p177.
  141. ↑ സഫ്രാനെക് ജോൺ പി. (1998). "ഓട്ടോണമി ആൻഡ് അസിസ്റ്റഡ് സൂയിസൈഡ്: ദി എക്സിക്യൂഷൻ ഓഫ് ഫ്രീഡം". ദി ഹേസ്റ്റിംഗ്സ് സെന്റർ റിപ്പോർട്ട്. 28 (4): 33.
  142. ↑ റെയ്മണ്ട് വൈറ്റിംഗ്: എ നാച്വറൻ റൈറ്റ് റ്റു ഡൈ: റ്റ്വന്റി ത്രീ സെഞ്ച്വറീസ് ഓഫ് ഡിബേറ്റ്, pp. 13–17; Praeger (2001) ISBN 0-313-31474-8
  143. ↑ വെസ്ലി ജെ. സ്മിത്ത്, ഡെത്ത് ഓൺ ഡിമാന്റ്: ദി അസിസ്റ്റഡ്-സൂയിസൈഡ് മൂവ്മെന്റ് ഷെഡ്സ് ഇറ്റ്സ് ഫിഗ് ലീഫ്, ദി വീക്ക്‌ലി സ്റ്റാന്റേഡ്, June 5, 2007
  144. ↑ "ദി സൂയിസൈഡ്". ദി വാൾട്ടേഴ്സ് ആർട്ട് മ്യൂസിയം.
  145. ↑ ഒസാവ ഡെ സിൽവ, സി. (2008 Dec). "റ്റൂ ലോൺലി റ്റു ഡൈ എലോൺ: ഇന്റർനെറ്റ് സൂയിസൈഡ് പാക്റ്റ്സ് ആൻഡ് എക്സിസ്റ്റൻഷ്യൽ സഫറിംഗ് ഇൻ ജപ്പാൻ". കൾച്ചർ, മെഡിസിൻ ആൻഡ് സൈക്കിയാട്രി. 32 (4): 516–51. doi:10.1007/s11013-008-9108-0. PMID 18800195. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  146. ↑ ഡർക്കീ, ടി. (2011 Oct). "ഇന്റർനെറ്റ് പാത്ത്‌വേയ്സ് ഇൻ സൂയിസൈഡാലിറ്റി: എ റിവ്യൂ ഓഫ് ദി എവിഡൻസ്". ഇന്റർനാഷണൽ ജേണൽ ഓഫ് എൻവയേണ്മെന്റൽ റിസേർച്ച് ആൻഡ് പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്. 8 (10): 3938–52. doi:10.3390/ijerph8103938. PMC 3210590. PMID 22073021. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  147. ↑ 147.0 147.1 റോബിൻസൺ, ഡവിഡ് പിക്കാർഡ്, മൈക്ക് എഡിറ്റ് ചെയ്തത്. ഇമോഷൻ ഇൻ മോഷൻ : ടൂറിസം, അഫക്റ്റ് ആൻഡ് ട്രാൻസ്ഫോർമേഷൻ. ഫാൺഹാം, സറേ: ആഷ്ഗേറ്റ്. p. 176. ISBN 978-1-4094-2133-7.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  148. ↑ റോബിൻസൺ, പീറ്റർ എഡിറ്റ് ചെയ്തത്r (2010). റിസേർച്ച് തീംസ് ഫോർ ടൂറിസം. ഓക്സ്ഫോഡ്ഷെയർ [etc.]: CABI. p. 172. ISBN 978-1-84593-684-6. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  149. ↑ 149.0 149.1 ഡെന്നിസ്, റിച്ചാർഡ് (2008). സിറ്റീസ് ഇൻ മോഡേണിറ്റി : റെപ്രസന്റേഷൻസ് ആൻഡ് പ്രൊഡക്ഷൻസ് ഇൻ മെട്രോപോളിട്ടൺ സ്പേസ്, 1840 – 1930 (Repr. ed.). കേംബ്രിഡ്ജ് [u.a.]: കേംബ്രിഡ്ജ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രെസ്സ്. p. 20. ISBN 978-0-521-46841-1.
  150. ↑ മക്‌ഡൗഘൽ, ടിം (2010). ഹെൽപ്പിംഗ് ചിൽഡ്രൺ ആൻഡ് യംഗ് പീപ്പിൾ ഹൂ സെൽഫ് ഹാം : ആൻ ഇൻട്രൊഡക്ഷൻ റ്റു സെൽഫ് ഹാമിംഗ് ആൻഡ് സൂയിസിഡൽ ബിഹേവിയേഴ്സ് ഫോർ ഹെൽത്ത് പ്രൊഫഷണൽസ്. ആബിംഗ്ടൺ, ഓക്സോൺ: റൗട്ട്‌ലെഡ്ജ്. p. 23. ISBN 978-0-415-49913-2. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  151. ↑ 151.0 151.1 ബേറ്റ്സൺ, ജോൺ (2008). ബിൽഡിംഗ് ഹോപ്പ് : ലീഡർഷിപ്പ് ഇൻ ദി നോൺ പ്രോഫിറ്റ് വേൾഡ്. വെസ്റ്റ് പോസ്റ്റ്, Conn.: പ്രേഗർ. p. 180. ISBN 978-0-313-34851-8.
  152. ↑ 152.0 152.1 മില്ലർ, ഡേവിഡ് (2011). ചൈൽഡ് ആൻഡ് അഡോളസന്റ് സൂയിസിഡൽ ബിഹേവിയർ: സ്കൂൾ ബേസ്ഡ് പ്രിവൻഷൻ, അസസ്സ്മെന്റ്, ആൻഡ് ഇന്റർവെൻഷൻ. p. 46. ISBN 978-1-60623-997-1.
  153. ↑ Hall 1987, p.282
  154. ↑ "ജോൺസ്ടൗൺ ഓഡിയോടേപ്പ് പ്രൈമറി പ്രോജക്റ്റ്." ആൾട്ടർനേറ്റീവ് കൺസിഡറേഷൻസ് ഓഫ് ജോൺസ്ടൗൺ ആൻഡ് പീപ്പിൾസ് ടെമ്പിൾ. സാൻ ഡിയഗോ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി.Archived 24 ജനുവരി 2011 at WebCite
  155. ↑ "മാസ് സൂയിസൈഡ് ലീവ്സ് 900 ഡെഡ്". ബി.ബി.സി. 1978-11-18. Archived from the original on 2014-07-15. Retrieved 2011-11-09.{{cite news}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  156. ↑ ജോൺ ടൊലാന്റ്, ദി റൈസിംഗ് സൺ: ദി ഡിക്ലൈൻ ആൻഡ് ഫാൾ ഓഫ് ദി ജപ്പാനീസ് എമ്പയർ 1936–1945, റാൻഡം ഹൗസ്, 1970, p. 519
  157. ↑ സൂയിസൈഡ് ആൻഡ് സെൽഫ് സ്റ്റാർവേഷൻ, ടെറൻസ് എം. ഒ'ക്ലീഫ്, ''ഫിലോസഫി'', വോളിയം. 59, നമ്പർ. 229 (Jul., 1984), pp. 349–363
  158. ↑ വാട്ട്സൺ, ബ്രൂസ് (2007). എക്സിറ്റ് റോമൽ: ദി ടുണീഷ്യൻ കാമ്പയിൻ, 1942–43. സ്റ്റാക്ക്‌പോൾ ബുക്ക്സ്. p. 170. ISBN 978-0-8117-3381-6.
  159. ↑ ചാങ്, കെന്നത്ത് (August 25, 2008). "ഇൻ സാൽമൊണല്ല അറ്റാക്ക്, ടേക്കിംഗ് വൺ ഫോർ ദി ടീം". ന്യൂ യോർക്ക് ടൈംസ്. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  160. ↑ ടോൾഫിസ്കി, ആഡം; കൗവില്ലോൺ, എം.ജെ.;എവിസൺ, എസ്.ഇ.എഫ്.; ഹെലാന്റെറ, എച്ച്.; റോബിൻസൺ, ഇ.ജെ.എച്ച്.; റാറ്റ്നിയെക്സ്, എഫ്.എൽ.ഡബ്ല്യൂ. (2008). "പ്രീഎം‌പ്റ്റീവ് ഡിഫൻസീവ് സെൽഫ് സാക്രിഫൈസ് ബൈ ആന്റ് വർക്കേഴ്സ്" (PDF). The American Naturalist. 172 (5): E239–E243. doi:10.1086/591688. PMID 18928332.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  161. ↑ ലാറി ഒ'ഹാൻലോൺ (Mar 10, 2010). "ആനിമൽ സൂയിസൈഡ് ഷെഡ്സ് ലൈറ്റ് ഓൺ ഹ്യൂമൻ ബിഹേവിയർ". Discovery News. Archived from the original on 2010-07-25. Retrieved 2013-07-05. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  162. ↑ <Please add first missing authors to populate metadata.>. "ലൈഫ് ഇൻ ദി അണ്ടർഗ്രോത്ത്". BBC. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  163. ↑ Bordereau, C; Robert, എ.; വാൻ ടൂയൻ, വി.; പെപ്പൂയി, എ. (August, 1997). "സൂയിസൈഡൽ ഡിഫൻസീവ് ബിഹേവിയർ ബൈ ഫ്രോണ്ടൽ ഗ്ലാന്റ് ഡെഹിസൻസ് ഇൻ ഗ്ലോബിറ്റേംസ് സൾഫ്യൂറസ് ഹാവിലാൻഡ് സോൾജിയേഴ്സ് (ഐസോപ്റ്റെറ)". ഇൻസെക്റ്റസ് സോസിയോ. 44 (3). Birkhäuser Basel: 289. doi:10.1007/s000400050049. Archived from the original on 2020-04-18. Retrieved 2013-07-05. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  164. ↑ നോബൽ, ജസ്റ്റിൻ (Mar. 19, 2010). "ഡൂ ആനിമൽസ് കമ്മിറ്റ് സൂയിസൈഡ്? എ സയന്റിഫിക് ഡിബേറ്റ്". ടൈം. Archived from the original on 2013-08-17. Retrieved 2013-07-05. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Cite journal requires |journal= (help)
  165. ↑ സ്റ്റോഫ്, ഡേവിഡ്; Mann, ജെ. ജോൺ (1997). "സൂയിസൈഡ് റിസേർച്ച്". അനൽസ് ഓഫ് ദി ന്യൂ യോർക്ക് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ്. 836 (ന്യൂറോബയോളജി ഓഫ് സൂയിസൈഡ്, ദി : ഫ്രം ദി ബെഞ്ച് റ്റു ദി ക്ലിനിക്). അനൽസ് ഓഫ് ദി ന്യൂ യോർക്ക് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ്: 1–11. Bibcode:1997NYASA.836....1S. doi:10.1111/j.1749-6632.1997.tb52352.x. Archived from the original on 2020-04-18. Retrieved 2013-07-05.

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

[തിരുത്തുക]

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ആത്മഹത്യ&oldid=4097312" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്