ഏഴാം സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം
| ഏഴാം സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം | |
|---|---|
 | |
| ദൗത്യ പ്രസ്താവന | "എല്ലാവർക്കും താങ്ങാനാവുന്നതും വിശ്വസനീയവും സുസ്ഥിരവും ആധുനികവുമായ ഊർജ്ജം ലഭ്യമാക്കുക" |
| വാണിജ്യപരം? | No |
| പദ്ധതിയുടെ തരം | Non-Profit |
| സ്ഥാപകൻ | ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ |
| സ്ഥാപിച്ച തീയതി | 2015 |
| വെബ്‌സൈറ്റ് | sdgs |
2015-ൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പൊതുസഭ സ്ഥാപിച്ച 17 സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 7 (SDG 7 അല്ലെങ്കിൽ ഗ്ലോബൽ ഗോൾ 7) ."എല്ലാവർക്കും താങ്ങാനാവുന്നതും വിശ്വസനീയവും സുസ്ഥിരവും ആധുനികവുമായ ഊർജം ലഭ്യമാക്കുക" എന്നതാണ് ഈ ലക്ഷ്യത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യം"[1] ഊർജ്ജ ലഭ്യത എല്ലാ ജനങ്ങളുടെയും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിനും ക്ഷേമത്തിനും ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് .[2]
ഈ ലക്ഷ്യത്തിന് 2030 ആകുമ്പോഴേയ്ക്കും അഞ്ച് ലക്ഷ്യങ്ങൾ കൈവരിക്കാനുണ്ട്.[2]ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്കുള്ള പുരോഗതി ആറ് സൂചകങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് അളക്കുന്നത്.[2] അഞ്ച് ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ മൂന്നെണ്ണം ഫലലക്ഷ്യങ്ങളാണ്. ശേഷിക്കുന്ന രണ്ടെണ്ണം ഫലലക്ഷ്യങ്ങൾ നടപ്പാക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ള മാർഗങ്ങളാണ്[3] അവയെ നടപ്പാക്കൽ ലക്ഷ്യങ്ങൾ എന്നു വിളിക്കാം.
ഫലലക്ഷ്യങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- ആധുനിക ഊർജ്ജത്തിന്റെ സാർവത്രിക ലഭ്യത.
- പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന്റെ ആഗോള ശതമാനം വർദ്ധിപ്പിക്കുക
- ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമതയിൽ ഇരട്ടി പുരോഗതി കൈവരിക്കുക.
നടപ്പാക്കൽ ലക്ഷ്യങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- ഗവേഷണം, സാങ്കേതികവിദ്യ, ശുദ്ധമായ ഊർജ്ജത്തിൽ നിക്ഷേപം എന്നിവയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
- വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കായി ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുകയും നവീകരിക്കുകയും ചെയ്യുക.
ആഗോള ഊർജ്ജ മിശ്രിതത്തിൽ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പങ്ക് വർദ്ധിപ്പിക്കുമ്പോൾ താങ്ങാനാവുന്നതും വിശ്വസനീയവുമായ ഊർജ്ജത്തിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം ഈ ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഊർജ കാര്യക്ഷമത, അന്താരാഷ്ട്ര സഹകരണം, ശുദ്ധമായ ഊർജ സംരംഭങ്ങളിൽ നിക്ഷേപം എന്നിവയിലും അവർ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.
2019 ലെ ഒരു അവലോകന റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, SDG 7 കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള ചില പുരോഗതികൾ കൈവരിക്കുന്നുണ്ട്, എന്നാൽ SDG 7 ന്റെ പല ലക്ഷ്യങ്ങളും കൈവരിക്കാൻ കഴിയില്ല.[4]: 1 SDG 7 ഉം SDG 13 ഉം (കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനം)ഈ ലക്ഷ്യവുമായി അടുത്ത ബന്ധമുള്ളതാണ്.[4]:101
പ്രശ്ന വിവരണം
[തിരുത്തുക]ആഗോളതലത്തിൽ വൈദ്യുതിയോ ശുദ്ധമായ പാചക പരിഹാരമോ ഇല്ലാതെ ജീവിക്കുന്നവരുടെ (2020-ൽ യഥാക്രമം 0.8 ബില്യൺ[5], 2.4 ബില്ല്യൺ[6] ആളുകൾ) പ്രശ്നം SDG 7 കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.ജോലിയും ഗതാഗതവും, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷയും, ആരോഗ്യവും വിദ്യാഭ്യാസവും തുടങ്ങിയ നിരവധി പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ഊർജം ആവശ്യമാണ്.[4]
വൈദ്യുതിയും ശുദ്ധമായ പാചക പരിഹാരങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് എത്തിച്ചേരാൻ പ്രയാസമുള്ള ആളുകളിൽ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ താമസിക്കുന്നവരോ ആഭ്യന്തരമായി കുടിയൊഴിപ്പിക്കപ്പെട്ടവരോ നഗരചേരികളിലോ പാർശ്വവത്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങളിലോ താമസിക്കുന്നവരും ഉൾപ്പെടുന്നു.
ലക്ഷ്യം 7.1: ആധുനിക ഊർജ്ജത്തിലേക്കുള്ള സാർവത്രിക പ്രവേശനം
[തിരുത്തുക]SDG 7 ന്റെ ആദ്യ ലക്ഷ്യം ടാർഗെറ്റ് 7.1 ആണ്: "2030 എത്തുമ്പോഴേയ്ക്കും, താങ്ങാനാവുന്നതും വിശ്വസനീയവും ആധുനികവുമായ ഊർജ്ജ സേവനങ്ങളിലേക്ക് സാർവത്രികമായ പ്രവേശനം ഉറപ്പാക്കുക".[7]
ഈ ലക്ഷ്യത്തിന് രണ്ട് സൂചകങ്ങളുണ്ട്:[2] സൂചകം 7.1.1: വൈദ്യുതി ലഭ്യതയുള്ള ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം സൂചകം 7.1.2: ശുദ്ധമായ ഇന്ധനങ്ങളിലും സാങ്കേതികവിദ്യയിലും പ്രാഥമികമായി ആശ്രയിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം.
നൈജീരിയയിലെ ഇൻഡോർ വിറക് അടുപ്പ്, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന് കാരണമാകുന്നു. 2010-ൽ 1.2 ബില്യൺ ആളുകലെ അപേക്ഷിച്ച് 2019-ലെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം ഇന്ത്യയും ബംഗ്ലാദേശും കെനിയയും തങ്ങളുടെ കൂടുതൽ ആളുകൾക്ക് വൈദ്യുതി വിതരണം ചെയ്യുന്നതിൽ നല്ല പുരോഗതി കൈവരിച്ചതായി കണ്ടെത്തി.[4] വീടിനുള്ളിൽ കൽക്കരി, മരം തുടങ്ങിയ ഇന്ധനങ്ങളുടെ ഉപയോഗം മൂലമുണ്ടാകുന്ന വായു മലിനീകരണം സ്ത്രീകളെ ആനുപാതികമായി ബാധിക്കുന്നില്ല.
ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കുന്നതിന് നിരവധി മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉണ്ട്. സ്വകാര്യമേഖലയുടെ ധനസഹായം, ഗ്രാമീണ മേഖലകൾക്ക് വൈദ്യുതി ലഭ്യത ഉറപ്പാക്കൽ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണമാണ്. ഇതിൽ വികേന്ദ്രീകൃത പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.[4]: 4
ലക്ഷ്യം 7.2: പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന്റെ ആഗോള ശതമാനം വർധിപ്പിക്കുക
[തിരുത്തുക]റീയൂണിയനിൽ സോളാർ പാനലുകൾ സ്ഥാപിക്കുക
SDG 7 ന്റെ രണ്ടാമത്തെ ലക്ഷ്യം ടാർഗെറ്റ് 7.2 ആണ്: "2030 ആകുമ്പോഴേക്കും ആഗോള ഊർജ്ജ മിശ്രിതത്തിൽ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പങ്ക് ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിക്കുക."[8]ഇതിന് ഒരു സൂചകം മാത്രമേയുള്ളൂ: സൂചകം 7.2.1 ആണ് "മൊത്തം അന്തിമ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗത്തിൽ പുതുക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ വിഹിതം".മൊത്തം ഊർജ്ജ ഉപഭോഗവുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിന്റെ പങ്ക് 17.5% ആണെന്ന് 2016-ലെ കണക്കുകൾ കാണിക്കുന്നു.[4]:4
സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഊർജ്ജ തീവ്രത
[തിരുത്തുക]ഫലകം:Renewable energy in developing countries
ലക്ഷ്യം 7.3: ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമതയിൽ ഇരട്ടി മെച്ചപ്പെടുത്തനാണ് ലക്ഷ്യം വയ്‌ക്കുന്നത്‌ SDG 7-ന്റെ മൂന്നാമത്തെ ലക്ഷ്യം ടാർഗെറ്റ് 7.3 ആണ്: "2030-ഓടെ, ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമതയിൽ ആഗോളതലത്തിൽ ഇരട്ടിയാക്കുക".[7]ഇതിന് ഒരു സൂചകമുണ്ട്: സൂചകം 7.3.1 ആണ് "പ്രാഥമിക ഊർജ്ജത്തിന്റെയും ജിഡിപിയുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ അളക്കുന്ന ഊർജ്ജ തീവ്രത".
പൊതുവേ, സമീപ വർഷങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ചൈനയിൽ ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമത വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. [4]
ടാർഗെറ്റ് 7.എ: ഗവേഷണം, സാങ്കേതികവിദ്യ, ശുദ്ധമായ ഊർജ്ജത്തിൽ നിക്ഷേപം എന്നിവയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
[തിരുത്തുക]SDG 7-ന്റെ നാലാമത്തെ ലക്ഷ്യം ടാർഗെറ്റ് 7.a ആണ്: "2030-ഓടെ, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം, ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമത, നൂതനവും ശുദ്ധവുമായ ഫോസിൽ-ഇന്ധന സാങ്കേതികവിദ്യ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ശുദ്ധമായ ഊർജ്ജ ഗവേഷണത്തിലേക്കും സാങ്കേതികവിദ്യയിലേക്കും പ്രവേശനം സുഗമമാക്കുന്നതിന് അന്താരാഷ്ട്ര സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ഊർജ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറിലെ നിക്ഷേപം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക. കൂടാതെ ശുദ്ധ ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യയും ഉപയോഗപ്പെടുത്തുക ".[7]
ഇതിന് ഒരു സൂചകമുണ്ട്: സൂചകം 7.4.1 എന്നത് "ശുദ്ധമായ ഊർജ്ജ ഗവേഷണത്തിനും വികസനത്തിനും ഹൈബ്രിഡ് സംവിധാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജ ഉൽപ്പാദനത്തിനും പിന്തുണയായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലേക്കുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക പ്രവാഹമാണ്".
2010-നെ അപേക്ഷിച്ച് 2017-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിനായി അന്താരാഷ്ട്ര ധനസഹായം ലഭിക്കുന്നതിന്റെ ഇരട്ടി തുകയുണ്ട്.[8]:102017-ൽ ഈ ധനസഹായത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും (ഏതാണ്ട് പകുതിയും) ജലവൈദ്യുതിയിലേക്കും ഏകദേശം 20% സൗരോർജ്ജ പദ്ധതികളിലേക്കും പോയി.[8]:10
ആഗോള ഊർജ്ജ ലഭ്യതയ്ക്ക് കൂടുതൽ നിക്ഷേപം ആവശ്യമാണ്, അതായത് വൈദ്യുതീകരണത്തിനും ശുദ്ധമായ പാചകത്തിനും: 2021 ലെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് പ്രസ്താവിക്കുന്നത് "ഫിനാൻസിംഗ് കമ്മ്യൂണിറ്റി SDG7 നൽകുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുന്നു" എന്നാണ്.[9]:9
ടാർഗെറ്റ് 7.ബി: വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കായി ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുകയും നവീകരിക്കുകയും ചെയ്യുക
[തിരുത്തുക]SDG 7-ന്റെ അഞ്ചാമത്തെ ലക്ഷ്യം ഇങ്ങനെ രൂപപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു: "ലക്ഷ്യം 7.b: 2030-ഓടെ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ, ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ, ഭൂമി എന്നിവയിൽ എല്ലാവർക്കും ആധുനികവും സുസ്ഥിരവുമായ ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുകയും സാങ്കേതികവിദ്യ നവീകരിക്കുകയും ചെയ്യുക. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവരുടെ പിന്തുണയുടെ പരിപാടികൾക്ക് അനുസൃതമായി പൂട്ടിയിരിക്കുന്നു."[7]
ഇതിന് ഒരു സൂചകമുണ്ട്: ഇൻഡിക്കേറ്റർ 7.5.1 എന്നത് "ജിഡിപിയുടെ അനുപാതമായി ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമതയിലെ നിക്ഷേപവും അടിസ്ഥാന സൗകര്യവികസനത്തിനും സാങ്കേതിക വിദ്യയ്ക്കും സുസ്ഥിര വികസന സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള സാമ്പത്തിക കൈമാറ്റത്തിൽ നേരിട്ടുള്ള വിദേശ നിക്ഷേപത്തിന്റെ അളവും" ആണ്.2020 ഓഗസ്റ്റ് വരെ, ഈ സൂചകത്തിന് ഡാറ്റയൊന്നും ലഭ്യമല്ല.[2]
SDG 12-ന്റെ 12.1.1 സൂചകവുമായി സാമ്യമുള്ളതിനാൽ സൂചകം 7.b.1 നീക്കം ചെയ്തേക്കുമെന്ന് 2020-ൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു.[10]
കസ്റ്റോഡിയൻ ഏജൻസികൾ
[തിരുത്തുക]ഇനിപ്പറയുന്ന സൂചകങ്ങളിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാനുള്ള ചുമതല കസ്റ്റോഡിയൻ ഏജൻസികൾക്കാണ്[11][12].
- സൂചകങ്ങൾ 7.1.1, 7.1.2: ലോകബാങ്കും (WB), ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയും (WHO).
- സൂചകം 7.2.1: ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ഓഫ് ഇക്കണോമിക് ആൻഡ് സോഷ്യൽ അഫയേഴ്സ്-സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് ഡിവിഷൻ (DESA/UNDP), ഇന്റർനാഷണൽ എനർജി ഏജൻസി (IEA), ഇന്റർനാഷണൽ റിന്യൂവബിൾ എനർജി ഏജൻസി (IRENA).
- സൂചകം 7.3.1, ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ഓഫ് ഇക്കണോമിക് ആൻഡ് സോഷ്യൽ അഫയേഴ്സ്-സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ് ഡിവിഷൻ (DESA/UNDP), ഇന്റർനാഷണൽ എനർജി ഏജൻസി (IEA) എന്നിവയാണ്.
- സൂചകം 7.a.1: ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഇക്കണോമിക് കോഓപ്പറേഷൻ ആൻഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് (OECD), ഇന്റർനാഷണൽ റിന്യൂവബിൾ എനർജി ഏജൻസി (IRENA).
- സൂചകം 7.b.1: ഇന്റർനാഷണൽ എനർജി ഏജൻസി (IEA).
വെല്ലുവിളികൾ
[തിരുത്തുക]2020-ൽ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ (ഏകദേശം 25%) പല ആരോഗ്യ സൗകര്യങ്ങൾക്കും ഇപ്പോഴും വൈദ്യുതി ഇല്ലെന്നും അല്ലെങ്കിൽ ഇടയ്ക്കിടെ വൈദ്യുതി തകരാറുകൾ ഉണ്ടെന്നും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. COVID-19 പാൻഡെമിക് സമയത്ത് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രശ്‌നകരമായിരുന്നു.[8]:10 ഈ പ്രതിസന്ധിയുടെ കാലത്തും SDG7-ന്റെ ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമതയിലെ പുരോഗതി, പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ ഉപയോഗം, ജനങ്ങൾക്ക് വൈദ്യുതി ലഭ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കൽ തുടങ്ങിയ ചില കാര്യങ്ങളിൽ പുരോഗതി കാണുന്നുണ്ട്.[8]:10
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ United Nations (2015) Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, നമ്മുടെ ലോകത്തെ പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്നു: സുസ്ഥിര വികസനത്തിനായുള്ള 2030 അജണ്ട (A/RES/70/1)
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Ritchie, Roser, Mispy, Ortiz-Ospina (2018) "Measuring progress towards the Sustainable Development Goals." (SDG 7) SDG-Tracker.org, website
Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License
- ↑ Bartram, Jamie; Brocklehurst, Clarissa; Bradley, David; Muller, Mike; Evans, Barbara (December 2018). "Policy review of the means of implementation targets and indicators for the sustainable development goal for water and sanitation". npj Clean Water. 1 (1): 3. doi:10.1038/s41545-018-0003-0. S2CID 169226066. Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 IEA, IRENA, UNSD, WB, WHO (2019), Tracking SDG 7: The Energy Progress Report 2019 Archived 30 December 2020 at the Wayback Machine., Washington DC (on Tracking SDG 7 website Archived 30 December 2020 at the Wayback Machine.)
- ↑ "For the first time in decades, the number of people without access to electricity is set to increase in 2022 – Analysis". IEA (in ബ്രിട്ടീഷ് ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2023-03-12.
- ↑ "Moving the Needle on Clean Cooking for All". World Bank (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2023-03-12.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313)
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ
<ref>ടാഗ്;UNESC2020എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല. - ↑ "Energizing Finance: Understanding the Landscape 2020". Sustainable Energy for All | SEforALL (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-04-28.
- ↑ "IAEG-SDGs 2020 Comprehensive Review Proposals Submitted to the 51st session of the United Nations Statistical Commission for its consideration". United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Statistics Division. Retrieved 1 September 2020.
- ↑ "SDG Indicators — SDG Indicators". unstats.un.org. Retrieved 2020-09-26.
- ↑ "United Nations (2018) Economic and Social Council, Conference of European Statisticians, Geneva," (PDF). United Nations (SDG 16) Custodian Agencies" (PDF). UNECE. Retrieved September 24, 2020.
പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ
[തിരുത്തുക]- Sustainable Development Knowledge Platform (SDG 7)
- Energypedia - collaborative knowledge exchange on various energy topics in developing countries
- Understanding SDG 7
- “Global Goals” Campaign - SDG 7 Archived 2022-01-30 at the Wayback Machine.
- SDG-Track.org - SDG 7
- UN SDG 7 in the US
